Νέα αντιπαράθεση με τη Ρωσία προκαλεί η υπόθεση Ναβάλνι με τους Ευρωπαίους να
ζητούν εξηγήσεις και τη Μόσχα να απαντά με απελάσεις διπλωματών. Και μάλιστα
να τις ανακοινώνει την Παρασκευή, ενώ ακόμη δεν είχε ολοκληρωθεί η κοινή
συνέντευξη τύπου του Ύπατου Εκπροσώπου της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική Ζοζέπ
Μπορέλ και του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ. Πρόκειται για μία
πρωτοβουλία της Μόσχας με προφανή στόχο να ταπεινώσει τους Ευρωπαίους,
υποστηρίζει ο Μάρκους Κάιμ, πολιτικός επιστήμων, επισκέπτης καθηγητής στο
Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης και επικεφαλής του Ιδρύματος Επιστήμη και Πολιτική
(SWP) στο Βερολίνο.
"Το τάιμινγκ της απόφασης ήταν πραγματικά ένα χαστούκι για τους Ευρωπαίους",
επισημαίνει ο Μάρκους Κάιμ μιλώντας στη Γερμανική Ραδιοφωνία (DLF). "Εκεί που
ο Ζοζέπ Μπορέλ επιχειρούσε μία νέα αρχή στις σχέσεις με τη Ρωσία, τη στιγμή
που βρισκόταν στη Μόσχα σε μία ένδειξη ή αν θέλετε αποστολή καλής θέλησης-
ενόψει της συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών στις 17 Μαρτίου και της συνόδου
κορυφής, όπου θα συζητηθούν αναλυτικά οι σχέσεις των δύο πλευρών- μία τέτοια
συμπεριφορά είναι προσβλητική από την πλευρά της Ρωσίας".
Δύο εταίροι με διαφορετικό πολιτικό βάρος
Ο Γερμανός αναλυτής κάνει λόγο για μία ετεροβαρή σχέση. Παρά την κριτική για
την προσάρτηση της Κριμαίας (που πυροδότησε το πρώτο κύμα κυρώσεων κατά της
Ρωσίας) ή την υπόθεση Ναβάλνι, η ΕΕ χρειάζεται τη Ρωσία στην προσπάθειά της να
σταθεροποιήσει την κατάσταση σε εστίες κρίσης, όπως η Συρία και η Λιβύη. Το
αντίστροφο δεν συμβαίνει. Και αυτό γιατί, όπως επισημαίνει ο Μάρκους Κάιμ, "η
Ρωσία αυτοπροδιορίζεται ως υπερδύναμη, η οποία παίζει σε μία άλλη κατηγορία,
μαζί με τις ΗΠΑ, ίσως και με την Κίνα. Σε αυτό το πλαίσιο η Ευρώπη δεν
θεωρείται ισότιμος εταίρος, αυτό είναι κάτι που ξεκάθαρα το έδειξε ο Σεργκέι
Λαβρόφ".
Τη λύση καλούνται τώρα να αναζητήσουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στη σύνοδο κορυφής
του Μαρτίου. Για πολλά χρόνια η Γερμανία ακολουθούσε μία στρατηγική, την οποία
οι ειδικοί αποκαλούν "αλλαγή μέσω της προσέγγισης". Πίστευε δηλαδή ότι μία
διακριτική προσπάθεια προσέγγισης με τη Ρωσία θα ασκούσε την απαραίτητη
επιρροή, ώστε η Μόσχα να αναπροσαρμόσει μεσοπρόθεσμα την τακτική της,
πλησιάζοντας τις επιδιώξεις των Ευρωπαίων. Αλλά κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να
συμβαίνει τα τελευταία τριάντα χρόνια, εκτιμά ο πολιτικός επιστήμων Μάρκους
Κάιμ: "Αυτές οι ελπίδες έχουν μάλλον διαψευστεί, δεν μπορούμε πλέον να τις
πάρουμε στα σοβαρά. Και αυτό ενισχύει τους ενδοιασμούς των χωρών της
Ανατολικής Ευρώπης, οι οποίες τηρούν ακόμη πιο αυστηρή στάση και
αντιλαμβάνονται τη Ρωσία ως απειλή".
"Κλειδί" η στάση των ΗΠΑ
Πολλά θα κριθούν από τη στάση της νέας αμερικανικής κυβέρνησης. Προ ημερών ο
πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είχε δηλώσει ότι θέλει να εργαστεί "από κοινού"
με τους συμμάχους των ΗΠΑ για να αντιμετωπίσουν την αυταρχική στάση κρατών
όπως η Ρωσία και η Κίνα. Για τον Μάρκους Κάιμ "οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν μία
παρόμοια πρόκληση με τους Ευρωπαίους. Ασκούν κριτική σε εσωτερικοπολιτικές
εξελίξεις, όπως η υπόθεση Ναβάλνι, αλλά και στη συμπεριφορά της Ρωσίας εκτός
συνόρων, για παράδειγμα στη Συρία, στη Λιβύη και αλλού. Την ίδια στιγμή
βλέπουν ότι χρειάζονται τη Ρωσία σε πολλά θέματα, τα οποία κατονόμασε και ο
ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ: στο πυρυνικό πρόγραμμα
της Τεχεράνης, στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, στην καταπολέμηση της
διεθνούς τρομοκρατίας και άλλα πολλά".
Πηγή: DW