Ένα πολεμικό πλοίο έχει ζωή 30 έως 35 ετών και, συνήθως όταν φθάσει στην
ηλικία των 15 έως 20 ετών περνά ένα μεγάλο πρόγραμμα ανακατασκευής, τον
λεγόμενο εκσυγχρονισμό μέσης ζωής. Οι φρεγάτες του Στόλου μας έχουν γεράσει. Η
παλαιότερη ενετάχθη το 1979 και η νεώτερη το 1996. Οι ηλικίες δηλαδή των
πλοίων κυμαίνονται από τα 42 έως τα 24 έτη. Και να σημειωθεί ότι από τα 13
πλοία της κατηγορίας αυτής που διαθέτουμε, μόνον έξη από τα παλαιότερα έχουν
υποστεί εκσυγχρονισμό μέσης ζωής περί τα μέσα της δεκαετίας 2001-2010, δηλαδή
με αρκετή καθυστέρηση.
Η απόκτησις νέων φρεγατών είχε αποφασισθεί ήδη από το 2007 οπότε υπήρξε
σχετική απόφασις του ΚΥΣΕΑ, ενώ οι ναύαρχοι εκείνης της εποχής ετόνιζαν ότι
πρέπει να εκσυγχρονισθούν το ταχύτερον οι τέσσερεις νεώτερες φρεγάτες (τύπου
ΜΕΚΟ 200) η ηλικία των οποίων ήγγιζε την δεκαπενταετία. Προσέθεταν μάλιστα ότι
αν ο εκσυγχρονισμός καθυστερήσει δεν θα έχει πλέον νόημα, αφού τα σκάφη θα
γερνούν.
Έχει παρέλθει όμως μία ακόμη δεκαπενταετία, και ούτε νέες φρεγάτες
παρηγγέλθησαν, ούτε εκσυγχρονισμός έγινε. Το ότι ο Στόλος βγήκε στην θάλασσα
πάσει δυνάμει το περασμένο καλοκαίρι, είναι αποτέλεσμα της ηγεσίας και της
ικανότητος των πληρωμάτων. Ας μην έχουμε την ψευδαίσθηση, ούτε ότι ήταν κάτι
εύκολο, ούτε ότι μπορεί να επαναλαμβάνεται συχνά. Ο στόλος των φρεγατών
χρειάζεται άμεση ανανέωση. Δεν αρκεί η άμεση αγορά δύο ή τεσσάρων νέων πλοίων.
Πρέπει να υπάρξει ένα πρόγραμμα αντικαταστάσεως των 13 σημερινών φρεγατών σε
βάθος δεκαετίας. Υπό την προϋπόθεση ότι οι τέσσερεις ΜΕΚΟ 200 εκσυγχρονισθούν
τώρα, ο χρόνος αυτός θα μπορούσε να επιμηκυνθεί κατά μίαν ακόμη πενταετία.
Καθώς όλα δείχνουν ότι η απόφασις για τουλάχιστον τέσσερεις νέες φρεγάτες
πολλαπλών αποστολών, πρόκειται να ληφθεί μέχρι το τέλος Μαΐου, οι ανά τον
κόσμο ενδιαφερόμενοι εντείνουν τις προσπάθειες να μας πείσουν ότι η δική τους
πρότασις είναι η καλύτερη. Έτσι η κοινή γνώμη άγεται και φέρεται από έναν
ορυμαγδό πληροφοριών που προβάλλουν αποσπασματικώς τα πλεονεκτήματα της μιας ή
της άλλης επιλογής.
Εμείς δεν θα μπούμε στην διαδικασία των συγκρίσεων. Αυτό που θα τονίσουμε
είναι ότι πρέπει να ληφθεί μια απόφασις και πρέπει να ληφθεί τώρα. Περιθώρια
για αναβολές δεν υπάρχουν. Ήδη, ενώ η δομή δυνάμεων προβλέπει 14 φρεγάτες,
διαθέτουμε μόνο 13. Η μία απεσύρθη χωρίς να υπάρχει δυνατότης επισκευής ή
αντικαταστάσεώς της. Ας μην περιμένουμε να συμβεί αυτό σε περισσότερα πλοία.
Να σημειώσουμε επίσης ότι τα πλοία που μπορεί να προταθούν ως «ενδιάμεσες
λύσεις», αμέσως δηλαδή παραδοτέα μέχρις ότου ναυπηγηθούν τα νέα, δεν πρέπει να
συνυπολογίζονται στο πρόγραμμα ανανεώσεως. Θα είναι πλοία παλαιά, με
απομένοντα χρόνο ζωής περί τα δέκα χρόνια, συνεπώς θα τα υπολογίζουμε ως μια
προσωρινή ενίσχυση των επιχειρησιακών μας δυνατοτήτων. Αν μάλιστα απαιτούν και
δημιουργία υποδομών για την υποστήριξή τους, ίσως να είναι και ασύμφορα. Κατά
τούτο θα ξεχωρίσουμε την πρόταση αμερικανικού σχεδιαστικού γραφείου, το οποίο
προτείνει συνδυασμό νέων κορβετών ως ενδιαμέσου λύσεως με νέες φρεγάτες. Οι
κορβέτες μπορούν να ναυπηγηθούν ταχέως και να προηγηθούν των φρεγατών. Και οι
δύο κατηγορίες πλοίων όμως θα έχουν κοινές υποδομές και κοινή υποστήριξη. Θα
είναι δε όλα νεότευκτα.
Οι Αμερικανοί έχουν αποδειχθεί ιδιαιτέρως αποτελεσματικοί στην ορθολογική
ανάπτυξη και υποστήριξη οπλικών συστημάτων. Απλώς σήμερα διαθέτουν είτε πολύ
μεγάλα πλοία όπως τα αντιτορπιλλικά Arleigh Burke είτε πολύ μικρά όπως τα
παράγωγα του σχεδίου LCS. Πλέον όμως σε συνεργασία με τους Ιταλούς έχουν
σχεδιάσει φρεγάτες «κανονικού» μεγέθους (5.000-6.000 τόνων) με όλα τα οπλικά
και ηλεκτρονικά συστήματα ενός μεγάλου αντιτορπιλλικού. Έτσι σε οκτώ χρόνια το
Ναυτικό μας θα έχει οκτώ νέα πλοία και διατηρώντας στην ενέργεια τέσσερεις
εκσυγχρονισμένες ΜΕΚΟ (όλες οι προτάσεις περιλαμβάνουν και τον εκσυγχρονισμό
αυτό) θα διατηρήσει μιαν οροφή 12 πλοίων. Μπορεί από εκεί και πέρα να
προγραμματίζει σταδιακή ανανέωση ώστε σε ένα βάθος χρόνου να έχει τα
προβλεπόμενα 14 πλοία με μια σχετική ομοιοτυπία συστημάτων και όπλων.
Και κάτι τελευταίο, ένας από τους αξιολόγους αποστράτους ναυάρχους, την
φιλολογία περί «αντιαεροπορικών φρεγατών» έχει σχολιάσει λέγοντας ότι θέλουμε
πολεμικό πλοίο και όχι πλωτό σταθμό ελέγχου εναερίου κυκλοφορίας. Πράγματι στο
σύγχρονο πεδίο οι φρεγάτες δεν θα επιχειρούν, παρά μόνον σε συνεργασία με την
Πολεμική Αεροπορία. Τα νέα μαχητικά της οποίας ήδη παρηγγέλθησαν. Η σειρά τώρα
και των νέων φρεγατών.