Από Μιχάλης Χατζηστυλιανού
Την πώληση των 11 ρωσικών επιθετικών ελικοπτέρων Mi-35P, καθώς και του λοιπού
συναφούς εξοπλισμού τους, διαπραγματεύεται το Υπουργείο Άμυνας Κύπρου με το
αντίστοιχο Υπουργείο Άμυνας της Σερβίας.
Το Υπουργικό Συμβούλιο, αφού ενημερώθηκε σχετικά με απόρρητη πρόταση που
κατατέθηκε ενώπιόν του με θέμα «Απόσυρση στρατιωτικού εξοπλισμού» άναψε
πρόσφατα το πράσινο φως για τις διαπραγματεύσεις. Στόχος του Υπουργείου Άμυνας
είναι η πώληση των 11 ρωσικών μαχητικών ελικοπτέρων Mi-35 με την ταυτόχρονη
αγορά νέων, σύγχρονων μαχητικών ελικοπτέρων. Το πλάνο που καταρτίστηκε,
προβλέπει την αγορά 12 συνολικά επιθετικών ελικοπτέρων σε δύο φάσεις (έξι συν
έξι ελικόπτερα) σε βάθος δεκαετίας.
Τα επιθεώρησαν επί τόπου
Η εφημερίδα «Πολίτης» παρακολουθεί το συγκεκριμένο ζήτημα από τις αρχές του
χρόνου όταν επιδείχθηκε ενδιαφέρον για την αγορά των 11 ρωσικών επιθετικών
ελικοπτέρων Mi-35 της Εθνικής Φρουράς από τη Σερβία, η οποία επιθυμεί να
εντάξει τα συγκεκριμένα ελικόπτερα στην πολεμική της αεροπορία. Μάλιστα, στις
12 Απριλίου 2021, ομάδα τεχνικών με επικεφαλής τον υφυπουργό Άμυνας για θέματα
Διαχείρισης Πόρων κ. Nenad Miloradovic βρέθηκαν στην αεροπορική βάση «Ανδρέας
Παπανδρέου» στην Πάφο όπου επιθεώρησαν τα ρωσικά ελικόπτερα, προκειμένου να
αξιολογήσουν την κατάστασή τους. Ως αποτέλεσμα αυτής της επιθεώρησης, στις 20
Μαΐου 2021 στάλθηκε επιστολή από το Υπουργείο Άμυνας της Σερβίας με την οποία
επισημοποίησε το ενδιαφέρον του για αγορά των 11 ελικοπτέρων της Εθνικής
Φρουράς και ζητήθηκε η υποβολή προσφοράς από την πλευρά μας. Για την αγορά των
ελικοπτέρων προτάθηκε η εφαρμογή της διαδικασίας συμβάσεων μεταξύ κρατών.
Υπέρ της πώλησης
Τόσο το Υπουργείο Άμυνας όσο και το ΓΕΕΦ τάχθηκαν υπέρ της πώλησης των ρωσικών
ελικοπτέρων προβάλλοντας δύο, κυρίως, λόγους: Πρώτον, ότι έχουν ξεπεραστεί
τεχνολογικά. Δεύτερον, για τα επόμενα 10 χρόνια απαιτείται κονδύλι €100 εκατ.
για την επισκευή τους.
Ειδικότερα, η Εθνική Φρουρά διαθέτει στο οπλοστάσιό της 11 ρωσικά επιθετικά
ελικόπτερα ΜΙ-35Ρ, τα οποία, σύμφωνα με τη σχετική ενημέρωση που έτυχε
πρόσφατα το Υπουργικό Συμβούλιο, έχουν ξεπεραστεί τεχνολογικά – αγοράστηκαν
πριν 20 χρόνια – με αποτέλεσμα να μην ικανοποιούν τις επιχειρησιακές
απαιτήσεις του ΓΕΕΦ. Παράλληλα, τα 11 ελικόπτερα έχουν αυξημένες απαιτήσεις
συντήρησης και για να διατηρήσουν την πτητική ικανότητα τους το Υπουργείο
Άμυνας θα πρέπει να προβεί μέσα στην επόμενη δεκαετία σε δύο γενικές
επισκευές, το 2021 – 2022 και το 2026-2027, με εκτιμώμενο κόστος τα €100 εκατ.
Ένα άλλο πρόβλημα που προστίθεται στην επιχειρηματολογία για πώληση των
ελικοπτέρων είναι και οι κυρώσεις που υπάρχουν εναντίον συγκεκριμένων εταιριών
της πολεμικής βιομηχανίας στη Ρωσία, με αποτέλεσμα να υπάρχουν σοβαρές, έως
και ανυπέρβλητες δυσκολίες, στη μεταφορά χρημάτων στην κατασκευάστρια εταιρεία
για σκοπούς συντήρησής τους.
12 νέα ελικόπτερα
Το Υπουργείο Άμυνας προχώρησε σε έρευνα αγοράς για την προμήθεια 12 νέων
επιθετικών ελικοπτέρων ελαφρού τύπου τα οποία θα καλύψουν το κενό που θα
προκύψει από την πώληση των 11 ρωσικών Mi-35P, με το συνολικό κόστος του
προγράμματος να εκτιμάται γύρω στα €300 εκατ. Στο πλαίσιο του νέου
προγράμματος, προτείνεται η αρχική προμήθεια έξι ελικοπτέρων εντός μίας
πενταετίας με τη δυνατότητα εξάσκησης δικαιώματος προαίρεσης για ακόμη έξι.
Το ένα Mi-35P καταστράφηκε
Η Κυπριακή Δημοκρατία αγόρασε 12 ρωσικά μαχητικά ελικόπτερα, τα οποία ήταν από
τα τελευταία εξοπλιστικά προγράμματα που υλοποιήθηκαν επί διακυβέρνησης
Γλαύκου Κληρίδη στο πλαίσιο «της πιθανής αποτροπής ενός θερμού επεισοδίου που
θα επιχειρούσε η Τουρκία για να αποτρέψει την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ». Η
αγορά τους έγινε κατά το 2001 εν αγνοία της Επιτροπής Άμυνας της Βουλής, η
οποία ενημερώθηκε εκ των υστέρων από τον τότε υπουργό Άμυνας Σωκράτη Χάσικο.
Τα ελικόπτερα μεταφέρθηκαν με πάσα μυστικότητα στην αεροπορική βάση της Πάφου
με ρωσικά μεταγωγικά αεροσκάφη.
Από τα 12 ελικόπτερα, το ένα καταστράφηκε όταν κατέπεσε στις 5 Ιουλίου 2006 σε
εκπαιδευτική πτήση στην περιοχή της Αγίας Μαρινούδας στην Πάφο. Κατά την πτώση
του ελικοπτέρου σκοτώθηκε τόσο ο Ρώσος σμήναρχος Γιούρι Βασιλίγιεβιτς Ολέινικ,
ο οποίος ήταν ανώτερος επιθεωρητής – εκπαιδευτής στη Διοίκηση Αεροπορίας των
Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων, όσο και ο Ελληνοκύπριος εκπαιδευόμενος επισμηναγός
Ανδρέας Παπασωζόμενος. Ο Αντρέας Παπασωζόμενος ήταν μόλις 31 ετών και ο Ρώσος
σμήναρχος 46 ετών.
Υστερούν στις νυκτερινές πτήσεις
Όπως καταγράφεται στην ιστοσελίδα της ΕΦ, τα ελικόπτερα Mi-35P φέρουν
αντιαρματικά βλήματα 9M120 ATAKA και 9Μ114 με εμβέλεια 6χλμ και 5χλμ
αντιστοίχως και διατρητικότητα 800mm και 560mm, ρουκέτες S-8 των 80 mm και
C-24B των 120 mm, σταθερό δίκαννο πυροβόλο Gsh-30-2 των 30mm με ρυθμιζόμενη
ταχυβολία στα 3.000 ή στα 300 βλήματα το λεπτό και βεληνεκές 2.200 μέτρα, ενώ
στα πτερύγια του ελικοπτέρου μπορούν και προσαρμόζονται πυροβόλα των 23mm.
Όπως μας λέχθηκε από το ΓΕΕΦ, τα Mi-35P δεν διαθέτουν ικανότητα νυκτερινών
επιχειρήσεων, με ό,τι αυτό σημαίνει και συνεπάγεται.
Εμείς αγοράσαμε σέρβικα πυροβόλα
Τον περασμένο Φεβρουάριο, η ΕΦ πραγματοποίησε στο πεδίο βολής Κιτίου τις
πρώτες βολές της 2ης μοίρας αυτοκινούμενων πυροβόλων 155χιλ. τύπου Nora-B52KE
σερβικής κατασκευής και προέλευσης στην παρουσία του υπουργού Άμυνας
Χαράλαμπου Πετρίδη, του αρχηγού της ΕΦ αντιστράτηγου Δημόκριτου Ζερβάκη και
του πρέσβη της Σερβίας στην Κύπρο Μάρκο Μπλαγκόγεβιτς. Η Κυπριακή Δημοκρατία
παρήγγειλε το 2017 από τη Σερβία 24 αυτοκινούμενα πυροβόλα (τέσσερις
πυροβολαρχίες) NORA B-52 των 155 χιλιοστών. Τα πυροβόλα είναι εγκατεστημένα σε
οχήματα 8Χ8 και διαθέτουν αυτόματο σύστημα γεμίσματος, έχοντας 36 βλήματα
έτοιμα για χρήση. Το NORA B-52 μπορεί να βάλλει 11 βλήματα το λεπτό.
Χρησιμοποιεί διάφορους τύπους βλημάτων με διαφορετικό βεληνεκές. Μπορεί να
πλήξει στόχους σε απόσταση έως και 42 χιλιόμετρα, ενώ διαθέτει
αυτοματοποιημένο σύστημα κατεύθυνσης βολής με GPS. Ένας από τους τύπους αυτού
του πυροβόλου μπορεί να λειτουργήσει και ως εκτοξευτήρας αντιαρματικού
πυραύλου που κατευθύνεται με λέιζερ και έχει βεληνεκές 20 χλμ.
Οι κυρώσεις κατά Ρωσίας
Οι κυρώσεις –κατά κύριο λόγο τραπεζικές– σε βάρος του Rosoboronexport
επιβλήθηκαν το 2018. Μάλιστα, σε σχετικό τηλεγράφημα του πρακτορείου Reuters
(ημ. 6/4/2018), εκπρόσωπος του ρωσικού εξαγωγικού οργανισμού όπλων δήλωσε ότι
το μέτρο παγώματος τραπεζικών λογαριασμών που διατηρεί ο οργανισμός σε
διάφορες δυτικές χώρες συνιστά «αθέμιτο ανταγωνισμό στην πιο ακραία του
μορφή».
Η Κύπρος, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2018 δέχθηκε εντονότερη την πίεση να
εφαρμόσει τα μέτρα που προωθούν οι ΗΠΑ προς αυτή την κατεύθυνση. Αρχές Μαΐου
2018, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς είχε αποστείλει αυστηρή εγκύκλιο ζητώντας από
τις οντότητες που εποπτεύει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στην τελευταία
επικαιροποίηση του καταλόγου κυρώσεων των ΗΠΑ σε (φυσικά και νομικά) πρόσωπα
από τη Ρωσία.