Μια μοναδική ικανότητα των Belh@rra που τις κάνει ακόμα πιο αποτελεσματικές



Η απόφαση ενίσχυσης του Πολεμικού Ναυτικού (ΠΝ) και τις γαλλικές φρεγάτες Belh@rra δεν αφορά μόνο την ηλικιακή ανανέωση του στόλου, αφορά και τις μαχητικές του ικανότητες σε όλα τα επίπεδα: Πόλεμος επιφανείας, ανθυποβρυχιακός πόλεμος, αντιαεροπορική άμυνα, ηλεκτρονικός πόλεμος.

Ευθύμιος Λάζος

 Για τις Belh@rra έχουν γραφτεί πολλά, για τα χαρακτηριστικά, τις επιδόσεις και τα όπλα των πλοίων. Μια «αθόρυβη» ικανότητα των πλοίων είναι η Συνεργατική Ικανότητα Εμπλοκής (CEC : Cooperative Engagement Capability), την οποία ελάχιστες χώρες τη διαθέτουν, σε παγκόσμιο επίπεδο, και σύντομα θα τη διαθέτει και η Ελλάδα (στη Γαλλία η ικανότητα αυτή είναι γνωστή ως VCN : Veille Coopérative Navale). Η πρώτη δοκιμή-επίδειξη της Συνεργατικής Ικανότητας Εμπλοκής (ΣΙΕ) από τη Γαλλία έγινε στις 18 Σεπτεμβρίου του 2019, από το Γαλλικό Ναυτικό.

Κατά τη διάρκεια της δοκιμής η φρεγάτα αντιαεροπορικής άμυνας D-620 «Forbin», κλάσης «Horizon», και η φρεγάτα D-653 «Languedoc» κλάσης «Aquitaine» (FREMM) συνεργάστηκαν και η «Forbin» αναχαίτισε στόχο, με βλήμα Aster-30, με χρήση δεδομένων ανίχνευσης από τη φρεγάτα «Languedoc». Αυτή είναι και η ουσία της ΣΙΕ: Η εναλλαγή δεδομένων μεταξύ φίλιων πλοίων και αεροσκαφών, ο διαμοιρασμός της εικόνας τακτικής κατάστασης και η συνεργασία μεταξύ των φίλιων ναυτικών μονάδων. Για παράδειγμα, στη δοκιμή που πραγματοποίησε το Γαλλικό Ναυτικό, επιδείχτηκε η ικανότητα του VCN στον τομέα της συνεργασίας αισθητήρων και της εκτέλεσης αντιαεροπορικής επιχείρησης με επιτυχία. Πρόκειται για μια μοναδική ικανότητα, που δεν έχει η Τουρκία και η οποία πολλαπλασιάζει την επιχειρησιακή αξία των Belh@rra που θα αποκτήσει το ΠΝ.


Με άλλα λόγια, το σύστημα επιτρέπει την ανταλλαγή πρωτογενών δεδομένων και πληροφοριών. Τα φίλια πλοία δεν έχουν στη διάθεση τους μόνο τα δεδομένα που συλλέγουν οι αισθητήρες τους, αλλά και τα δεδομένα που συλλέγουν τα άλλα φίλια πλοία, τα οποία μπορεί να βρίσκονται σε προχωρημένη θέση. Μια Belh@rra, στα νότια της Κρήτης, θα έχει στη διάθεση της ότι «βλέπει» μια άλλη Belh@rra, νότια της Κύπρου. Γενικότερα, επιτυγχάνεται επίγνωση της κατάστασης, πολύ καλύτερη και πιο ολοκληρωμένη σε σχέση με τη γνώση που έχει ο εχθρός και για μεγαλύτερο γεωγραφικό χώρο. Αυτό, ιδιαίτερα στο «κλειστό» περιβάλλον του Αιγαίου, σημαίνει πολλά, κυρίως ως προς την προτεραιότητα της προσβολής των στόχων. Βέβαια, εξίσου σημαντική είναι η ικανότητα αυτή στο περιβάλλον της Ανατολικής Μεσογείου, που είναι πιο ανοιχτή θάλασσα, σε σχέση πάντα με το Αιγαίο.

Σε τι όμως διαφέρει η ΣΙΕ από τα συμβατικά συστήματα ζεύξης δεδομένων; Διαφέρει στο ότι ένα σύστημα ΣΙΕ επιτρέπει την πρωτογενών/ακατέργαστων και πολύ ακριβέστερων πληροφοριών απευθείας από τους αισθητήρες των πλοίων. Δηλαδή, η εικόνα που έχει το ραντάρ ή ένα άλλος αισθητήρας της φρεγάτας «Χ» είναι διαθέσιμη και προβάλλεται, σε πραγματικό χρόνο, στις οθόνες της φρεγάτας «Ψ». Ποιο είναι το κέρδος; Βέλτιστη επίγνωση της κατάστασης, σε αντίθεση με τον εχθρό, και δυνατότητα επιλογής του κατάλληλου οπλικού συστήματος για την αντιμετώπιση της απειλής. Μεταξύ άλλων, το γαλλικό VCN βασίζεται στο δίκτυο VHF/UHF RIFAN Step.2 (Réseau IP de la Force AeroNavale). Εκτός της Γαλλίας, και σύντομα της Ελλάδας, ικανότητα ΣΙΕ έχουν μόνο οι ΗΠΑ και η Ινδία. Θα αποκτήσουμε δηλαδή μια ικανότητα που ελάχιστοι έχουν, σε παγκόσμιο επίπεδο, πρωτόγνωρη για το ΠΝ.

Οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει ικανότητα CEC, στο πλαίσιο του ευρύτερου προγράμματος απόκτησης ικανότητας NIFC-CA (Naval Integrated Fire Control-Counter Air). Στο πλαίσιο αυτό το Αμερικανικό Ναυτικό θα χρησιμοποιεί τα αεροσκάφη του (F/A-18E/F Super Hornet και E/A-18G Growler, F-35C Lightning II και E-2D Advanced Hawkeye) σε ρόλο προωθημένου παρατηρητή. Στόχος η άρνηση πρόσβασης/άρνηση περιοχής (Anti-Access/Area Denial : A2/AD) για τον εχθρό. Τα F-35C, με τα χαρακτηριστικά Stealth που ενσωματώνει, θα πετάνε στα όρια της περιοχής ενδιαφέροντος και με τους αισθητήρες του θα εκτελεί αποστολές συλλογής πληροφοριών, επιτήρησης και αναγνώρισης. Ανάλογες αποστολές θα εκτελούν και τα εξειδικευμένα αεροσκάφη ηλεκτρονικού πολέμου E/A-18G Growler. Μέσω των E-2D τα δεδομένα θα διαβιβάζονται σε πλοία και/ή σε F-35C και F/A-18E/F. Ανάλογα της κατάστασης και των στόχων πλοία ή αεροσκάφη θα εκτελούν τις προσβολές.


Όπως το VCN έτσι και το NIFC-CA έχει ως στόχο να παρέχει σε όλα τα φίλια μέσα, πλοία και αεροσκάφη, επίγνωση ολοκλήρου του πεδίου μάχης. Η ΣΙΕ σημαίνει ότι ο φορέας του εκτοξευμένου βλήματος δεν χρειάζεται να ελέγχει το βλήμα, μετά την εκτόξευση του. Στο αμερικανικό παράδειγμα, αυτό μπορεί να γίνει μέσω ενός E-2D. Το όφελος για το πλοίο ή το αεροσκάφος είναι ότι εκτοξεύουν το βλήμα από απόσταση ασφαλείας, ακόμα και με τα ραντάρ τους ανενεργά. Η κεντρική φιλοσοφία της ικανότητας ΣΙΕ είναι η διασύνδεση «όλων με όλα, απευθείας ή διαμέσου». Η ενοποίηση δεκάδων αισθητήρων, εκτός του προφανέστατου οφέλους στην επίγνωση της κατάστασης είναι και μια άμυνα εναντίων ηλεκτρονικών επιθέσεων, καθώς είναι απίθανο μια ηλεκτρονική επίθεση να καταστρέψει το σύνολο των αισθητήρων, οι οποίοι υπάρχουν διάσπαρτοι σε έναν μεγάλο γεωγραφικό χώρο. Η όποια επίθεση θα μπορεί να εντοπιστεί, μετά την εκδήλωση της, και να εξουδετερωθεί.

Εκτός από τις ΗΠΑ και τη Γαλλίας και η Ινδία διαθέτει ικανότητα ΣΙΕ, όπως αποδείχθηκε σε δοκιμή, στις 15 Μαΐου του 2019. Δύο (2) αντιτορπιλικά κλάσης «Kolkata» συνεργάστηκαν σε σενάριο αντιαεροπορικής άμυνας, με βλήματα του ισραηλινού συστήματος Barak-8. Στη διάρκεια της δοκιμής, τα πλοία εκτόξευσαν από ένα βλήμα, εναντίων δύο (2) διαφορετικών στόχων, αλλά ο έλεγχος τους έγινε από το ένα πλοίο. Εκτός του συγκεκριμένου σεναρίου, στη διάρκεια της δοκιμής έγιναν και άλλες εμπλοκές. Τα πλοία εντόπισαν πολλαπλές απειλές και προχώρησαν σε εμπλοκές, πάντα όμως τον έλεγχο είχε ένα πλοίο. Είναι προφανές ότι η ΣΙΕ είναι μια νέα και πολλά υποσχόμενη τεχνολογία-ικανότητα την οποία θα αποκτήσει το ΠΝ, πολλαπλασιάζοντας τις ικανότητες του.