Η «ακτινογραφία» της δήλωσης του Μεβλούτ Τσαβούσογλου για μονομερή κήρυξη ΑΟΖ από την πλευρά της Τουρκίας
Της Αλεξίας Τασούλη
Στη ελληνική βιβλιογραφία για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, το μεγαλύτερο
κομμάτι των αναλύσεων αφορά στα οφέλη που θα έχει η χώρα μας από την ανακήρυξη
της ΑΟΖ στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Ότι με την μονομερή ανακήρυξη,
η Ελλάδα θα επεκτείνει την αρμοδιότητά της πέρα από την αλιεία και τους πόρους
του θαλάσσιου υπεδάφους σε θέματα θαλάσσιας επιστημονικής έρευνας, προστασίας
του περιβάλλοντος αλλά κυρίως οικονομικής εκμετάλλευσης.
Μέχρι σήμερα 138 χώρες έχουν ανακηρύξει μονομερώς ΑΟΖ και σύμφωνα με τον
καθηγητή Θ. Καρυώτη, δεν υπήρξε καμία κρίση στις διμερείς σχέσεις με τις
γειτονικές τους χώρες λόγω μονομερούς ανακήρυξης. Οι ΗΠΑ έκαναν μονομερή
ανακήρυξη το 1983, η τότε Σοβιετική Ένωση το 1984 και τον Απρίλιο του 2004,
ο τότε πρόεδρος της Κύπρου Τάσσος Παπαδόπουλος.
Τώρα βρισκόμαστε ενώπιον μιας σημαντικής δήλωσης εκ μέρους της Τουρκίας που
αν γίνει πράξη και δεν αποτελεί ένα ακόμη ρητορικό τουρκικό πυροτέχνημα,
ενδεχομένως να προκαλέσει εξελίξεις σε πολιτικό και νομικό επίπεδο.
«Την υφαλοκρηπίδα μας την έχουμε ανακοινώσει, τη δηλώσαμε στα Ηνωμένα Εθνη,
την προστατεύουμε για τα καλά... Έχουμε δηλώσει και την ΑΟΖ στη Μαύρη
θάλασσα. Μπορούμε να δηλώσουμε και στη Μεσόγειο...» ήταν τα ακριβή λόγια του
υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Μάλιστα. Τι λέει όμως η νομολογία του Διεθνούς Δικαίου;
Από τη στιγμή που ένα κράτος δηλώσει ότι κηρύσσει ΑΟΖ, μέσα από μια εθνική
πράξη κήρυξης, όπως καταγράφει ο καθηγητής Χρήστος Ροζάκης, αποκτά όλα τα
δικαιώματα σε μια περιοχή ως τα διακόσια μίλια από την ακτή. Εάν το εύρος
της θάλασσας δεν του παρέχει αυτή τη δυνατότητα, αν δηλαδή παρεμβάλλονται
ελληνικά νησιά και υπάρχει γεωγραφική στενότητα, τότε πρέπει να υπάρξει
οριοθέτηση ΑΟΖ. Οριοθέτηση επαναλαμβάνω, άρα προϋπόθεση να συμφωνήσει με την
Ελλάδα.
Και όπως καταγράφει ο Άγγελος Συρίγος στο δικό του βιβλίο, πρέπει η Ελλάδα
να πεισθεί για την προτεινόμενη οριοθέτηση.
Η πειθώ μπορεί να ασκηθεί με πολιτικά μέσα, με στρατιωτική βία ή την
αυτοδικία. Και είναι γνωστό ότι η νομική διάσταση των προβλημάτων είναι
απολύτως συνυφασμένη με την πολιτική.
Και όλα δείχνουν ότι η Τουρκία λίγη σημασία δίνει τι λέει ο νόμος, το
Διεθνές Δίκαιο, ο ΟΗΕ. Δίνει σημασία επί του πεδίου.