Πώς η Τουρκία βάζει μόνη της το «τουρκικό πρόβλημα» στην ατζέντα της Τετραμερούς της Αθήνας



Την διαμόρφωση ενός ισχυρού διπλωματικού μετώπου με στόχο την αντιμετώπιση απειλών ασφαλείας και προώθηση ενός ευρύτατου πλαισίου συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, σηματοδοτεί η Τετραμερής Διάσκεψη Ελλάδας - Γαλλίας - Κύπρου - Αιγύπτου σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών η οποία θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή στην Αθήνα.

Η Τετραμερής εκ των πραγμάτων και καθώς ακολουθεί και την Διάσκεψη του Παρισιού για την Λιβύη στέλνει το μήνυμα ότι η ισχυρότερη ευρωπαϊκή μεσογειακή χώρα η Γαλλία, έχει ζωτικό ενδιαφέρον για την περιοχή και προφανώς ούτε η Συμφωνία με την Ελλάδα και πιο πριν με την Κύπρο, ούτε η διαρκής παρουσία του γαλλικού Πολεμικού Ναυτικού στην περιοχή, ούτε η στρατηγική σχέση της Γαλλίας με την Αίγυπτο, έχουν συγκυριακό χαρακτήρα.

Χωρίς η Τετραμερής να έχει αντιτουρκικό χαρακτήρα, είναι προφανές ότι η Τουρκία από μόνη της βάζει στην ατζέντα μιας τέτοιας συνεργασίας το «τουρκικό πρόβλημα», καθώς η επεκτατική πολιτική της Άγκυρας, όχι μόνο έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου, αλλά και στην Λιβύη, στη Βόρεια και Υποσαχάρια Αφρική αναδεικνύουν την Τουρκία ως σημαντικό παράγοντα αποσταθεροποίησης στην περιοχή.

Η Τουρκία δεν θέλει στα «πόδια» της καμία ισχυρή χώρα, ώστε απερίσπαστη να εδραιώνει το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» και της επέκτασης της επιρροής της στη Μεσόγειο και στην Αφρική. Για τον λόγο αυτό θέλει αφοπλισμένη την Ελλάδα (εξού και οι συνεχείς δηλώσεις Ερντογάν - Ακάρ για την αποστρατικοποίηση των νησιών και τα ειρωνικά σχόλια για το εξοπλιστικό πρόγραμμα της Ελλάδας), δεν θέλει την γαλλική παρουσία στην Κεντρική και Ανατολική Μεσόγειο, και υπονομεύει με κάθε τρόπο την ενίσχυση του περιφερειακού ρόλου της Αιγύπτου.

Οι κ. Δένδιας, Λε Ντριάν, Σούκρι και Χριστοδουλίδης στην συνάντησή τους θα εξετάσουν την στενότερη και πιο εντατική συνεργασία των τεσσάρων χωρών στην αντιμετώπιση των απειλών ασφάλειας και αποσταθεροποιητικών παραγόντων στην ευρύτερη περιοχή. Μια συζήτηση που εκ των πραγμάτων φέρνει στο τραπέζι και τις διαρκείς απειλές του Τ. Ερντογάν εναντίον των χωρών της περιοχής, και την προσπάθεια της Τουρκίας να μετατρέψει σε τουρκική λίμνη την Ανατολικοί Μεσόγειο παραβιάζοντας τα κυριαρχία δικαιώματα άλλων κρατών.

Το μεταναστευτικό θα έχει ιδιαίτερη θέση στην ατζέντα της Τετραμερούς, καθώς και η συνεργασία στην αντιμετώπιση της πανδημίας, οι περιβαλλοντικές προκλήσεις στη Μεσόγειο και φυσικά τα Ενεργειακά. Η Γαλλία με την TOTAL έχει συμφέροντα στην Κυπριακή ΑΟΖ και μάλιστα σε περιοχές που παράνομα αμφισβητεί η Τουρκία, καθώς και στη Λιβύη όπου η Τουρκία προσπαθεί να αποκτήσει πρόσβαση για την πετρελαϊκή εταιρεία της ΤΡΑΟ, ενώ το Παρίσι στηρίζει τα ενεργειακά σχέδια τoυ InterAsia αλλά και του InterAfrica interconnector, καθώς και τον αγωγό East Med.

Η αντιπαράθεση της Άγκυρας με τον πρόεδρο Μακρόν και με αφορμή την Διάσκεψη για την Λιβύη όπου ρητά ο Γάλλος πρόεδρος τόνισε την ανάγκη απομάκρυνσης των τουρκικών και ρωσικών δυνάμεων από την Λιβύη, εκδηλώθηκε και στην ίδια την Διάσκεψη από τον παρόντα υφυπουργό εξωτερικών Σ. Ονάλ αλλά και με νέες δηλώσεις του στενού συνεργάτη του Ερντογάν, Ι. Καλίν.

Ο κ. Καλίν δήλωσε ότι η τουρκική στρατιωτική παρουσία στην Λιβύη συνδέεται με την συμφωνία της Τουρκίας με την Λιβυκή κυβέρνηση, αποτελεί «δύναμη σταθερότητας» και δεν πρέπει να ταυτίζεται με τις άλλες ξένες δυνάμεις και τους μισθοφόρους, στέλνοντας το μήνυμα ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να συμμορφωθεί με την θέση της Διεθνούς κοινότητας για άμεση εφαρμογή χρονοδιαγράμματος αποχώρησης όλων των ξενών δυνάμεων και μισθοφόρων.

Ο αρχηγός των Λίβυων Αδελφών Μουσουλμάνων Αλ Μίσρι ο οποίος επέστρεψε στην Τρίπολη από την Τουρκία που είχε συναντήσεις με τον Τ. Ερντογαν και τον Μ. Τσαβούσογλου όχι μόνο προωθεί την ιδέα της τρίμηνης αναβολής των εκλογών, αλλά επιτέθηκε και στη Γαλλία τόσο για την διοργάνωση της Διάσκεψης του Παρισιού όσο και για τις αποφάσεις για την απομάκρυνση και των τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων, προειδοποιώντας μάλιστα ότι η Γαλλία δεν έχει θέση στην περιοχή.

Η Τουρκία επιχειρεί τα τελευταία χρόνια να διεισδύσει στις χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής, εκεί που η Γαλλία έχει σημαντικό ρόλο για την σταθεροποίηση και την αντιμετώπιση της ισλαμικής τρομοκρατίας, ενώ στη Β. Αφρική η Άγκυρα με κάθε τρόπο πυροδοτεί τα αντιγαλλικά αισθήματα, κάνοντας συχνές αναφορές αλλά και καμπάνια μέσω των τουρκικών κρατικών ΜΜΕ, στο αποικιοκρατικό παρελθόν της Γαλλίας.

Και αυτή η αντιπαράθεση βαραίνει και τις ευρωτουρκικές σχέσεις πολύ περισσότερο μάλιστα όταν από την 1η Ιανουαρίου 2021 η Γαλλία αναλαμβάνει την προεδρία της ΕΕ, στην οποία ο πρόεδρος Μακρον θέλει να δώσει ισχυρό στίγμα του γεωστρατηγικού ρόλου της ΕΕ ως παγκόσμιας δύναμης και πολύ περισσότερο βεβαίως στην περιοχή της όπως είναι η Ανατολική Μεσόγειος.