Νέα πρόταση για ναυτική συνεργασία: Αμερικανικό ενδιαφέρον για τον
εκσυγχρονισμό φρεγατών και οπλικών συστημάτων του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού
Του ΠΑΝΑΓΗ ΓΑΛΙΑΤΣΑΤΟΥ - p.galiatsatos@realnews.gr- ΠΗΓΗ: REALNEWS -
[Μετατροπή σε κείμενο: staratalogia.gr]
Το Πολεμικό Ναυτικό έχει γράμμα. Μέσα στις επόμενες δεκαπέντε ημέρες, θα
φτάσει στα χέρια του Αρχηγού ΓΕΝ, Αντιναυάρχου Λευτέρη Πετράκη, η επίσημη
απάντηση του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού στο επίσημο αίτημα της Ελλάδας
(Letter Of Request) για το πρόγραμμα των νέων φρεγατών και τον εκσυγχρονισμό
των φρεγατών τύπου ΜΕΚΟ.
Σύμφωνα με πληροφορίες της Realnews από διπλωματικές πηγές, θα πρόκειται για
δύο προτάσεις αποδοχής και προσφοράς (Letter of Offer and Αcceptance - LOA)
και ένα Cover Letter που υπογράφεται από τον υποναύαρχο Rossi, αρμόδιο για τα
διεθνή προγράμματα του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού. Άτυπα, από τις αρχές
Δεκεμβρίου, έχει ενημερωθεί για το θέμα και το Μαξίμου.
Η πρωτοβουλία των Αμερικανών προκαλεί αίσθηση, καθώς, μετά την ελληνογαλλική
συμφωνία και τις ανακοινώσεις για τις Belharra, είναι σαφές ότι το «φιλέτο»
των ελληνικών ναυτικών εξοπλισμών έχει πάει στα γαλλικά ναυπηγεία. Παρά ταύτα,
το ενδιαφέρον των Αμερικανών για τη συνεργασία με το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό
παραμένει αμείωτο ακόμα και αν, όπως προκύπτει και από την LOA που αποκαλύπτει
η «R», αυτή η συνεργασία αφορά μόνο τα υπόλοιπα προγράμματα εκσυγχρονισμού του
Πολεμικού Ναυτικού. Διπλωματικές πηγές αποδίδουν αυτήν την επιμονή όχι τόσο σε
επιχειρηματικούς υπολογισμούς, όσο -κυρίως- στην αναβαθμισμένη γεωπολιτική
σημασία που έχει αποκτήσει η Ελλάδα για τις ΗΠΑ.
Αυτή η αναβάθμιση σηματοδοτείται και από άλλες εξελίξεις στην άλλη πλευρά του
Ατλαντικού και κυρίως από το νομοσχέδιο Μενέντεζ - Ρούμπιο, που μέσα στην
τελευταία εβδομάδα πέρασε από το Κογκρέσο και τη Γερουσία και ενσωματώθηκε και
στον αμυντικό προϋπολογισμό των ΗΠΑ. Ο νέος αυτός νόμος του αμερικανικού
κράτους αναδεικνύει τη σημασία της χώρας μας για τις ΗΠΑ, καθώς αναφέρει ότι
«η Ελλάδα αποτελεί πυλώνα σταθερότητας στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου
και οι ΗΠΑ θα πρέπει να παραμείνουν προσηλωμένες στη στήριξη της ασφάλειας και
της ευημερίας της».
Αξίζει, μάλιστα, να σημειωθεί πως ο νέος νόμος προβλέπει συγκεκριμένες
πρωτοβουλίες για την αναβάθμιση της αμυντικής συνεργασίας των δύο χωρών, αλλά
και για την υποστήριξη, από την πλευρά των ΗΠΑ, του εκσυγχρονισμού των
ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Μάλιστα, σύμφωνα με τον νόμο αυτόν, το Κογκρέσο «πιστεύει ότι η κυβέρνηση των
Ηνωμένων Πολιτειών θα πρέπει να παράσχει άμεσα δάνεια στην Ελλάδα για την
προμήθεια αμυντικών ειδών, αμυντικών υπηρεσιών και υπηρεσιών σχεδιασμού και
κατασκευής, σύμφωνα με την ισχύ του άρθρου 23 του νόμου περί ελέγχου εξαγωγών
όπλων (AECA) για την υποστήριξη της περαιτέρω ανάπτυξης των στρατιωτικών
δυνάμεων της Ελλάδας».
Ονομαστική αναφορά σε λιμάνια
Ιδιαίτερη γεωπολιτική σημασία για τους Αμερικανούς έχουν τα ελληνικά λιμάνια
και δεν είναι καθόλου τυχαίο το ότι στον νέο νόμο γίνεται ονομαστική αναφορά
στα λιμάνια της Σούδας και της Αλεξανδρούπολης. «Οι ναυτικές συνεργασίες με
την Ελλάδα στον κόλπο της Σούδας και στην Αλεξανδρούπολη είναι αμοιβαία
επωφελείς για την εθνική ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ελλάδας»,
αναφέρει χαρακτηριστικά το κείμενο.
Μετά την υπογραφή της νέας πενταετούς συμφωνίας αμοιβαίας αμυντικής
συνεργασίας, άλλωστε, οι Αμερικανοί είναι σε θέση να αναβαθμίσουν όπως
επιθυμούν τις ναυτικές υποδομές στα δύο λιμάνια, ώστε να ενισχύσουν την
επιχειρησιακή τους ικανότητα όχι μόνο στην ανατολική Μεσόγειο, αλλά και στα
Βαλκάνια και στη Μαύρη Θάλασσα. Παρά την αίσθηση που έχει δημιουργηθεί ότι η
κυβέρνηση Μπάιντεν θα εστιάσει κυρίως στην Ασία και στην αντιπαράθεση με την
Κίνα, οι κινήσεις της Ουάσιγκτον σηματοδοτούν τη βούλησή της να παραμείνει η
κυρίαρχη στρατιωτική δύναμη στην περιοχή και να διατηρήσει τον έλεγχο.
Το έμπρακτο ενδιαφέρον των Αμερικανών για ναυτική συνεργασία σηματοδοτεί και
την LOA του αμερικανικού ναυτικού στο ΓΕΝ, η οποία μάλιστα προηγήθηκε της
έγκρισης του νομοσχεδίου κατά μία εβδομάδα.
Διπλωματικές πηγές επισημαίνουν ότι η LOA, η αμερικανική απάντηση στο ελληνικό
αίτημα που παρέλαβε το αμερικανικό ναυτικό στις 22 Μαρτίου, έρχεται στην Αθήνα
μετά από 7 μήνες, όταν η διαδικασία αυτή συνήθως διαρκεί πάνω από ένα χρόνο. Η
επίσπευση της διαδικασίας αποτελεί μία ακόμα ένδειξη για τη γεωπολιτική
σημασία που αποδίδουν οι ΗΠΑ στη ναυτική συνεργασία με την Ελλάδα, την οποία
θεωρούν «κλειδί» για την άμυνα της περιοχής.
Οι δύο τύποι
Σε ό,τι αφορά την αμερικανική απάντηση, αποτελείται από δύο LOA. Η μία αφορά
τις νέες φρεγάτες τύπου MMSC που προτείνουν οι Αμερικανοί, έχοντας ενσωματώσει
και τις απαιτήσεις του Πολεμικού Ναυτικού σε συστήματα, ενώ η δεύτερη την
αναβάθμιση των ΜΕΚΟ. Αν και οι δύο LOAέρχονται ως πακέτο, αξίζει να σημειωθεί
πως στη συνοδευτική επιστολή γίνεται αναφορά και στο ενδεχόμενο το ελληνικό
Πολεμικό Ναυτικό να αποδεχθεί μόνο την αμερικανική πρόταση για αναβάθμιση των
ΜΕΚΟ, κάτι που πιθανόν να οδηγήσει σε αναπροσαρμογή του τιμήματος, αλλά δεν θα
απαιτήσει (όπως αναφέρει η επιστολή) νέα έγκριση από το Κογκρέσο. Μεταξύ
άλλων, το αμερικανικό ναυτικό δεσμεύεται για την κατασκευή τριών από τις νέες
φρεγάτες και την αναβάθμιση και των τεσσάρων ΜΕΚΟ στην Ελλάδα, ενώ αναφέρει
χαρακτηριστικά πως αντιλαμβάνεται πλήρως την ανάγκη μιας ενδιάμεσης λύσης που
θα είναι ενσωματωμένη και συναφής με το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού του Πολεμικού
Ναυτικού και ότι συνεχίζει να σημειώνει το ενδιαφέρον της Ελλάδας για
αντιτορπιλικά κλάσης Arleigh Burke και καταδρομικά κλάσης Ticonderoga.
Το αμερικανικό ενδιαφέρον για την ενίσχυση της ναυτικής συνεργασίας με τη χώρα
μας εκδηλώνεται εμφατικά λίγους μήνες πριν από την επίσημη επίσκεψη του
Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον, που θα πραγματοποιηθεί -κατά πάσα
πιθανότητα- τον Μάρτιο. Και θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο πως η ελληνική
κυβέρνηση αντιλαμβάνεται πλήρως τη γεωπολιτική σημασία του ζητήματος.