Η Αίγυπτος επιδιώκει τη διασφάλιση των ΗΠΑ, ότι δεν θα υποστεί κυρώσεις στο
σχεδιασμό της για εφοδιασμό φυσικού αερίου του Λιβάνου μέσω Συρίας
Ουπουργός πετρελαίου και ορυκτών πόρων της Αιγύπτου λέει ότι η κυβέρνησή του
χρειάζεται εγγύηση από την Ουάσιγκτον ότι η ανάμειξη του Καΐρου στο έργο του
Αραβικού αγωγού φυσικού αερίου θα εξαιρεθεί από τις κυρώσεις των ΗΠΑ στη
Συρία.
Η Αίγυπτος ζητάει επισήμως τη συγκατάθεση των ΗΠΑ
Η Αίγυπτος εξακολουθεί να επιδιώκει την «κατάλληλη άδεια» από τις Ηνωμένες
Πολιτείε,ς ώστε να μπορεί να προμηθεύει φυσικό αέριο στον διψασμένο από
ενέργεια Λίβανο, χωρίς να εκτεθεί σε κυρώσεις που στοχεύουν το συριακό
καθεστώς και τους πάτρονές του, δήγλωσε ο Αιγύπτιος υπουργός
Πετρελαίου κατά την επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον, την προηγούμενη
εβδομάδα.
«Δεν θέλουμε να βρεθούμε να βοηθάμε τους αδελφούς μας στο Λίβανο, αλλά
μετά να τιμωρηθούμε», εξήγησε ο Αιγύπτιος υπουργός Πετρελαίου και
Ορυκτών Πόρων Τάρεκ Ελ Μόλα. «Ως εκ τούτου, πρέπει να βεβαιωθούμε ότι θα
λάβουμε την κατάλληλη άδεια», είπε, οπότε είναι ένα έργο σε εξέλιξη.
Η Αίγυπτος συμφώνησε για τη μεταφορά αιγυπτιακού φυσικού αερίου στον Λίβανο
χρησιμοποιώντας τον Arab Gas Pipeline, έναν υπάρχοντα διεθνή αγωγό που
εκτείνεται από την Αίγυπτο στον Λίβανο μέσω της Ιορδανίας και της Συρίας.
Για τη συμμετοχή της στο έργο που χρηματοδοτείται από την Παγκόσμια Τράπεζα,
η συριακή κυβέρνηση θα λάβει αποζημίωση σε είδος με τη μορφή προμηθειών
φυσικού αερίου αντί για πληρωμές σε μετρητά, είπε ο Μόλα.
Τι λένε οι ΗΠΑ
Η κυβέρνηση Μπάιντεν υποβάθμισε τις ανησυχίες ότι το εν λόγω ενεργειακό
σχέδιο θα παραβίαζε τις αμερικανικές κυρώσεις που απαγορεύουν ορισμένες
συναλλαγές με τη συριακή κυβέρνηση.
Η ανώτερη αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Βικτόρια Νούλαντ δήλωσε τον
Οκτώβριο ότι επειδή η συμφωνία «εμπίπτει στην ανθρωπιστική κατηγορία».
Η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είπε ότι η κυβέρνηση εργάζεται για
να αντιμετωπίσει τυχόν ανησυχίες για κυρώσεις και να διασφαλίσει ότι οι
ρυθμίσεις είναι δομημένες και χρηματοδοτούνται με τρόπο που να συνάδει με
την πολιτική των ΗΠΑ.
Τι θέλει η Αίγυπτος
Η βορειοαφρικανική χώρα επιδιώκει πιο ρητή διαβεβαίωση ότι το έργο του
αγωγού δεν αντίκειται στο νόμο περί κυρώσεων CAATSA κατά
της Συρίας.
Υπενθυμίζεατι ότι ο εν λόγω δικομματικός νόμος στοχεύει να πνίξει τις
οικονομικές δομές και συνδιαλλαγές του συριακού καθεστώτος
επιβάλλοντας κυρώσεις σε τρίτα μέρη που συναλλάσσονται με τη συριακή
κυβέρνηση, ειδικά στους τομείς των κατασκευών, της μηχανικής, της αεροπορίας
και της ενέργειας.
«Είμαστε προσεκτικοί και θα θέλαμε να λάβουμε την απαραίτητη έγκριση σε
συντονισμό με την αμερικανική κυβέρνηση», είπε ο Μόλα, προσθέτοντας ότι το
θέμα ήταν μέρος των πρόσφατων συζητήσεών του με αξιωματούχους των ΗΠΑ.
«Πρέπει να υπάρχει ένα σαφές έγγραφο που θα μας απαλλάσσει από
οποιεσδήποτε πιθανές κυρώσεις», είπε. «Νομίζω ότι οι ΗΠΑ θα κάνουν ότι
μπορούν για να ανταποκριθούν σε αυτήν την απαίτηση».
Γιατί έχει τόσο μεγάλη σημασία η ένταξη της Συρίας στον αγωγό;
Μετά από μια δεκαετία διεθνούς απομόνωσης, η συμμετοχή της Συρίας στη
συμφωνία για το φυσικό αέριο των τεσσάρων χωρών υπογραμμίζει τη σταδιακή
επανέναρξη των δεσμών μεταξύ της Δαμασκού και ορισμένων αραβικών κρατών.
Τους τελευταίους μήνες, ο Πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ φιλοξένησε τον υπουργό
Εξωτερικών των Εμιράτων Αμπντουλάχ μπιν Ζαγιέντ Αλ Ναχιάν στη Δαμασκό και
είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον βασιλιά Αμπντάλα Β' της Ιορδανίας.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν λέει ότι δεν έχει σχέδια να «ομαλοποιήσει ή να
αναβαθμίσει» τις σχέσεις με τη Συρία, ούτε υποστηρίζει τις προσπάθειες
περιφερειακής ομαλοποίησης.
Ωστόσο, οι επικριτές λένε ότι οι αμερικανοί αξιωματούχοι θα μπορούσαν να
κάνουν περισσότερα για να αποθαρρύνουν τις αραβικές πρωτεύουσες να
αποδεχτούν τον Άσαντ ξανά στο μαντρί.
Πρίν λίγες ημέρες ο Οργανισμός Αραβικών Χωρών Εξαγωγής Πετρελαίου ,ψήφισε
ομόφωνα να γίνει η Συρία η χώρα διεξαγωγής της ετήσιας διάσκεψης για την
ενέργεια το 2024, μια κίνηση που το Στέιτ Ντιπάρτμεντ περιέγραψε ως
ανησυχητική.
«Συνεχίζουμε να παροτρύνουμε τα κράτη στην περιοχή να εξετάσουν προσεκτικά
τις φρικαλεότητες που επέφερε το καθεστώς Άσαντ στον συριακό λαό την
τελευταία δεκαετία και των συνεχιζόμενων προσπαθειών του καθεστώτος να
αρνείται σε μεγάλο μέρος της χώρας την πρόσβαση σε βασική ανθρωπιστική
βοήθεια , πριν οποιαδήποτε εμπλοκή τους με το καθεστώς», δήλωσε
εκπρόσωπος του υπουργείου.
Το φυσικό αέριο θα είναι σανίδα σωτηρίας για την παραγωγή ηλεκτρικής
ενέργειας στον Λίβανο
Ο Λίβανος, όπου οι διακοπές ρεύματος που προκαλούνται από έλλειψη καυσίμων
βαθαίνοντας την οικονομική κρίση της χώρας, στοχεύει να παράγει 450 μεγαβάτ
ηλεκτρικής ενέργειας στο εργοστάσιό του στο Deir Ammar χρησιμοποιώντας το
αιγυπτιακό φυσικό αέριο.
«Αυτή η πλήρης συναλλαγή θα μπορούσε, κατά τη γνώμη μου, να ολοκληρωθεί έτσι
ώστε να μπορείτε να δείτε αέριο να ρέει στον αγωγό κατά το πρώτο τρίμηνο του
2022», είπε ο Molla, ο οποίος αναγνώρισε ωτόσο ότι «Δεν είναι όλα τα
χαρτιά στα χέρια μου».
Ο ρόλος του Ισραήλ
Στην εξίσωση μπαίνει και το Ισραήλ, με την Αίγυπτο όπως αναλύσαμε σε
προηγούμενο άρθρο μας, να αναγορεύεται σε ρόλο ρυθμιστή της επίλυσης της
διαφοράς Λιβάνου-Ισραήλ για τη χάραξη των ΑΟΖ τους, αφού ως γνωστόν το
Ισραήλ προμηθεύει την Αίγυπτο με φυσικό αέριο
Παράλληλα μια θαλάσσια λύση στη διένεξη Λιβάνου-Ισραήλ, θα μπορούσε ακόμη
και να ανοίξει πιθανή συνεργασία του Λιβάνου με το Φόρουμ Αερίου της
Ανατολικής Μεσογείου, το οποίο περιλαμβάνει την Αίγυπτο, την Ελλάδα, την
Κύπρο και το Ισραήλ.
Με αυτόν τον τρόπο η ενοποίηση της λιβανέζικης παραγωγής θα ενίσχυε
περαιτέρω την περιφερειακή αγορά φυσικού αερίου.
Τα υπεράκτια και χερσαία αποθέματα φυσικού αερίου της Αιγύπτου θεωρούνται
εμπορικά αρκετά ελκυστικά ώστε η χώρα να θέλει να αυξήσει την ικανότητα
υγροποίησης LNG.
Η συνεχής παροχή ισραηλινού υπεράκτιου φυσικού αερίου στην Αίγυπτο μέσω του
αγωγού που ανήκει στην East Mediterranean Gas Company (EMG) είναι σημαντική
για όλους.
Ο ιταλικός όμιλος αγωγών φυσικού αερίου SNAM, ο οποίος είναι επίσης η
μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οντότητα, έχει πλέον γίνει επίσης μέρος του
εγχειρήματος EMG.
Στις 9 Δεκεμβρίου, η SNAM αγόρασε μερίδιο 25% στην EMG. Το συνολικό έργο του
αγωγού περιλαμβάνει έναν αγωγό μήκους 90 χιλιομέτρων μεταξύ του νότιου
ισραηλινού λιμανιού Ashkelon και του τερματικού σταθμού υποδοχής El Arish
της Αιγύπτου.
Το μερίδιο 25% της SNAM αποτιμάται σε 50 εκατομμύρια δολάρια, το οποίο
αποκτήθηκε από την ταϊλανδική ενεργειακή εταιρεία PTT Energy Resources. Οι
άλλοι κύριοι ενδιαφερόμενοι είναι η Delek Drilling του Ισραήλ και η
αμερικανική πετρελαϊκή Chevron.
Επιπτώσεις για την Ελλάδα
Τα παραπάνω θα έχουν σοβαρές συνέπειες για την Ελλάδα και τις
προσπάθειές της για την κατοχύρωση των δικαιωμάτων της για την ΑΟΖ στη ΝΑ
Μεσόγειο.
Από τα παραπάνω διαφαίνεται ότι η Αίγυπτος αγορεύεται σε πάρα πολύ μεγάλο
παίκτη υγροποιημένου φυσικού αερίου στη ΝΑ Μεσόγειο, καθώς
επίσης σε ρυθμιστή των σχέσεων Ισραήλ-Λιβάνου, αλλά και σε χώρα που θα
λειτουργήσει ως άτυπος διαπραγματευτής της σταδιακής αποδοχής του καθεστώτος
Άσσαντ από τις ΗΠΑ.
Η ενεργειακή σύμπλευσή της Αιγύπτου με το Ισραήλ και την Κύπρο
επαυξάνει ακόμη περισσότερο τη δυναμική αυτή.
Τυχόν υλοποίηση της διασύνδεσης Αιγύπτου-Λιβάνου με τον αγωγό φυσικού αερίου
που μνημονεύσαμε προηγουμένως , κατόπιν εγκρίσεως των ΗΠΑ, σε
συγκερασμό με την επίλυση των διαφορών για τις ΑΟΖ Ισραήλ-Λιβάνου στη ΝΑ
Μεσόγειο, θα είχε ως αποτέλεσμα την απομείωση της ισχύος της Σιιτικής
οργάνωσης Χεζμπολάχ στο Λίβανο, η οποία λειτουργεί ως εκπρόσωπος του
Ιράν στην περιοχή.
Αυτό θα ήταν πού επιθυμητό τόσο στις ΗΠΑ, όσο και στο Ισραήλ.
Επίσης τυχόν οριοθέτηση των ΑΟΖ Λιβάνου-Ισραήλ σε συγκερασμό με την
υφιστάμενη ήδη οριοθέτηση των ΑΟΖ Λιβάνου-Κύπρου και Κύπρου-Ισραήλ, θα
απομόνωνε ακόμη περισσότερο την Τουρκία στο θέμα των παράνομων διεκδικήσεων
της για την ΑΟΖ στη ΝΑ Μεσόγειο.
Όλα τα παραπάνω περιχαρακώνουν ακόμη περισσότερο την συμφωνία
Ελλάδας-Αιγύπτου για την μερική οριοθέτηση των ΑΟΖ μας, θέτοντας εκτός
"νυμφώνος" το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο Σάρατζ-Ερντογάν.
Η ενεργειακή διασύνδεση Ελλάδος -Αιγύπτου με καλώδιο μεταφοράς
ηλεκτρικής ενέργειας από την Βορειαφρικανική χώρα στην Κρήτη και εκείθεν
στην υπόλοιπη Ελλάδα και ΕΕ, είναι εξίσου σημαντική, περιθωριοιοιώντας ακόμη
περισσότερο την Τουρκία.
Το μεγάλο ερωτηματικό ωστόσο παραμένει το καθεστώς της θαλάσσιας
περιοχής ανατολικότερα του 28ου μεσημβρινού που τέμνει τη Ρόδο στο ύψος της
Λίνδου , προς Καστελόριζο-Κύπρο-Κρήτη-Κάσο-Κάρπαθο-Ρόδο και στην οποία
δεν υπάρχει οριοθέτηση των ΑΟΖ Ελλάδας-Κύπρου-Τουρκίας.
Η Ελληνική και Κυπριακή διστακτικότητα να προβούν σε οριοθέτηση των ΑΟΖ
μεταξύ τους θα έλυνε το πρόβλημα θεωρητικά στη βάση του Χάρτη της Βαλένθια,
ωστόσο στην παρούσα φάση αυτό θα δυναμίτιζε τις εξελίξεις με την Τουρκία,
αφού ο Ερντογάν θα το έβλεπε ως άριστη δικαιολογία για να εκτρέψει την
προσοχή του τουρκικού λαού από τα τεράστια εσωτερικά του προβλήματα,
ετσιάζοντας την εναντίον Ελλάδας και Κύπρου.
Η καλύτερη ίσως επιλογή στην παρούσα φάση είναι η αναμονή υιοθετώντας την
τακτική του "ώριμου φρούτου", αφού ο Ερντογάν έχει ημερομηνία λήξεως και
μάλιστα σύντομη.