Η Τουρκία κόβει τις «γέφυρες» με Αθήνα - Προβληματισμός για μεταναστευτικό και «διπλωματία των drones»



Ανησυχία στην Αθήνα σχετικά με την προοπτική αποκατάστασης σοβαρών διαύλων επικοινωνίας με την Άγκυρα αλλά και ουσιαστικής επανεκκίνησης των διερευνητικών επαφών ως αφετηρίας για την αντιμετώπιση των ελληνοτουρκικών προβλημάτων, προκαλεί η κλιμάκωση της εχθρικής στάσης της τουρκικής ηγεσίας, η οποία υψώνει «τείχη» απέναντι σε Ελλάδα και Κύπρο.

Νίκος Μελέτης

Και μάλιστα αυτό συμβαίνει την ώρα που η Τουρκία δείχνει το «καλό» της πρόσωπο στο διεθνή περίγυρο επιχειρώντας την αποκατάσταση των σχέσεων της με περιφερειακές ανταγωνιστικές δυνάμεις όπως τα ΗΑΕ, το Ισραήλ και η Αίγυπτος ή ακόμη και με αυτή την Αρμενία.

Με την Ελλάδα και την Κύπρο όχι μόνο δεν επιδεικνύεται τέτοια διάθεση αλλά αντιθέτως υπάρχει διαρκής κλιμάκωση της ρητορικής αλλά και επί του πεδίου, με τη διατύπωση νέων διεκδικήσεων τις οποίες επιχειρεί η Άγκυρα να επιβάλει ως προαπαιτούμενα οποιουδήποτε διαλόγου.

Με την Κύπρο είναι προφανές πλέον σε όλους ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να υποχωρήσει πίσω από τη γραμμή την οποία παρουσίασε και επίσημα στην άτυπη Πενταμερή της Γενεύης για «κυριαρχική ισότητα και ισότιμο διεθνές καθεστώς» για το ψευδοκράτος, κάτι που αποτελεί τη βάση της θέσης για λύση δυο κρατών. Μια θέση η οποία είναι απαγορευτική για την επανέναρξη σοβαρών συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού, που όσο παραμένει άλυτο θα αποτελεί σοβαρότατο εμπόδιο για συνολική εξομάλυνση των σχέσεων της Ελλάδας με την Τουρκία αλλά και για τις ευρωτουρκικές σχέσεις.

Όμως η Τουρκία έχει φροντίσει να κτίσει νέα επιχειρηματολογία προκειμένου να «στριμώξει», όπως θεωρεί, την Ελλάδα με αφορμή την απαίτηση για την αποστρατικοποίηση των νησιών.

Η εμμονή της τουρκικής ηγεσίας στο θέμα της αποστρατικοποίησης δεν είναι τυχαία. Και η σύνδεση την οποία κάνει - της αποστρατικοποίησης με την ελληνική κυριαρχία στα νησιά - κάτι που επανέλαβε και χθες ο Μ. Τσαβούσογλου, πέραν των άλλων θεμάτων που δημιουργεί, «σκοτώνει» κάθε ευκαιρία για επανέναρξη ειλικρινούς και ουσιαστικού διαλόγου στο πλαίσιο και των διερευνητικών επαφών. Διότι καμία ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να δεχθεί συζήτηση που αφορά την ύψιστη απόδειξη άσκησης κυριαρχίας, η οποία είναι η λήψη μέτρων για την άμυνα εθνικού εδάφους έναντι υπαρκτής και διαρκούς απειλής.

Επίσης, η Ελλάδα έχει εξαιρέσει τα θέματα Άμυνας από τη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου της Χάγης και αυτό είναι κάτι στο οποίο επιχειρεί να σπεκουλάρει η Άγκυρα ώστε να αποδυναμώσει την ελληνική θέση περί παραπομπής της διαφοράς για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στη Χάγη.

Είναι προφανές ότι η Τουρκία θέτει θέμα διασύνδεσης της ελληνικής κυριαρχίας με την αποστρατικοποίηση, προκειμένου να «σπάσει» τη σκληρή ελληνική θέση, ότι υπάρχει μια μόνο διαφορά μεταξύ των δυο χωρών, η νομική διαφορά της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας. Το γεγονός ότι τα προηγούμενα χρόνια είχε επιτύχει έστω και εμμέσως τη συζήτηση με την Ελλάδα του δικαιώματος της για επέκταση των χωρικών υδάτων (ως προαπαιτούμενο για τις συζητήσεις περί υφαλοκρηπίδας) δεν αρκεί στην Τουρκία, η οποία θέλει να ανοίξει την ατζέντα αποκτώντας νέα διαπραγματευτικά χαρτιά, θεωρώντας συγχρόνως ότι εκθέτει την Ελλάδα εμφανίζοντας την ως παραβάτη των Διεθνών Συνθήκων που αρνείται το «αυτονόητο», να συζητήσει με τον γείτονα της «όλα τα προβλήματα που υπάρχουν».

Ενδεικτικό της σοβαρότητας της υπόθεσης είναι ότι η Αθήνα ακόμη δεν έχει απαντήσει επίσημα στην επιστολή της Τουρκίας στον ΟΗΕ της 30ης Σεπτεμβρίου, στην οποία ανέπτυξε όλη τη νομική και πολιτική επιχειρηματολογία της για το θέμα της αποστρατικοποίησης, καθώς το ελληνικό κείμενο θα πρέπει να είναι νομικά άρτιο και πολιτικά να δίνει απαντήσεις, χωρίς όμως να δίνει την εντύπωση ενός «έμμεσου διαλόγου» μέσω ΟΗΕ.

Συγχρόνως, η Αθήνα έχει να αντιμετωπίσει τη νέα τακτική της Άγκυρας στο μεταναστευτικό καθώς όπως αποδεικνύεται από τα δυο τελευταία ναυάγια, το τουρκικό καθεστώς... «αδυνατεί» πλέον να εντοπίσει όχι μόνο τις βάρκες που ξεκινούν για τα ελληνικά νησιά αλλά και τα μεγάλα σκάφη με δεκάδες μετανάστες που έχουν προορισμό είτε τις ακτές της ηπειρωτικής Ελλάδας, είτε την Ιταλία. Αυτό φυσικά είναι αποτέλεσμα και της πολιτικής αποτροπής που εφαρμόζεται σε Έβρο και στα ελληνικά χωρικά ύδατα. Είναι ωστόσο σαφές ότι δεν μπορεί να ελεγχθεί όλο το Αιγαίο, ειδικά όταν απέναντι τους οι ελληνικές Αρχές έχουν κρατικά υποστηριζόμενους διακινητές.

Προκαλεί φυσικά εντύπωση το γεγονός ότι εδώ και μήνες που ορισμένες ΜΚΟ και η τουρκική ηγεσία κατηγορούν την Ελλάδα για επαναπροωθήσεις και καθημερινά η Τουρκία διακινεί φωτογραφίες από μετανάστες που έχουν δήθεν «απωθηθεί βίαια» από την Ελλάδα και διασώζονται από το «φιλεύσπλαχνο» τουρκικό Λιμενικό, δεν έχει δώσει ούτε μια εικόνα ούτε μια είδηση περί σύλληψης διακινητών ή μεταναστών πριν ξεκινήσουν το ταξίδι τους από τις τουρκικές ακτές προς τα νησιά. Οι μόνες επιτυχίες που έχουν να προβάλουν τους τελευταίους μήνες οι τουρκικές Αρχές είναι οι συλλήψεις Τούρκων αντικαθεστωτικών στην προσπάθεια τους να διαφύγουν στην Ελλάδα. Πολύ απλά η Τουρκία επιχειρεί να εμποδίσει το επικίνδυνο πέρασμα του Έβρου ή του Αιγαίου μόνο σε όσους θεωρεί αντιπάλους του καθεστώτος, ενώ για όλους τους άλλους ο δρόμος είναι ανοικτός.

Ένα νέο στοιχείο έχει προστεθεί στην ατζέντα της Αθήνας και αυτό είναι ο «παράγοντας drones». Δεν είναι μόνο η χρήση των drones στο Αιγαίο και στον Έβρο, αλλά και το οικονομικό και στρατηγικό πλεονέκτημα που επιχειρεί να αποκτήσει η Τουρκία με τη «διπλωματία των drones» όπως έκανε στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, στη Λιβύη και τώρα επιχειρεί το ίδιο στην Ουκρανία. Η Τουρκία αποκαθιστά σχέσεις και βρίσκει νέα προγεφυρώματα, προσφέροντας drones τα οποία χώρες ιδίως της Ασίας και της Αφρικής (αλλά και της ΕΕ) αδυνατούν να εξασφαλίσουν από άλλες πηγές, και συγχρόνως εξασφαλίζει πολύτιμα έσοδα για την Αμυντική Βιομηχανία της. Στις συσκέψεις που γίνονται στην Αθήνα εξετάζεται όχι μόνο η επιχειρησιακή αντιμετώπιση των drones σε πιθανό πεδίο στρατιωτικής αντιπαράθεσης αλλά και πολιτικές διπλωματικές κινήσεις που θα αναδείξουν την επικινδυνότητα της διασποράς των τουρκικών drones για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή.

Διπλωματικές πηγές

Τούρκοι αξιωματούχοι συνεχίζουν να επαναλαμβάνουν τις ίδιες παράνομες και ανυπόστατες αιτιάσεις.

Η θέση της Ελλάδας βασίζεται στο Διεθνές Δίκαιο, είναι γνωστή και έχει τονιστεί διεθνώς.

Όσον αφορά κατηγορίες για δήθεν αύξηση της έντασης στο Αιγαίο, η χώρα που, κατά παράβαση θεμελιωδών αρχών του διεθνούς δικαίου απειλεί την Ελλάδα με πόλεμο, παραβιάζει κατάφωρα διεθνείς κανόνες, την κυριαρχία και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, δεν έχει κανένα δικαίωμα να κατηγορεί άλλους για την ένταση που η ίδια προκαλεί, καθώς και για την απομόνωση της διεθνώς.

Ο υπουργός Εξωτερικών του Ερντογάν περιέγραψε ως «επόμενο βήμα» μετά από τις «καταγγελίες» στον ΟΗΕ περί «στρατικοποίησης» των νησιών του ανατολικού Αιγαίου, την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας σε αυτά - Κατηγόρησε Μητσοτάκη και Δένδια για... καλλιέργεια έντασης - Επιμένει για δύο κράτη στην Κύπρο

Προκλητικός κατά της Ελλάδας, εμφανίστηκε για μία ακόμη φορά ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου, φτάνοντας στο σημείο να αμφισβητήσει την ελληνική κυριαρχία σε νησιά του Αιγαίου λόγω στρατικοποίησής τους. «Στις σχέσεις μας με την Ελλάδα δεν δείξαμε ανοχή στα εχθρικά βήματα» δήλωσε, κατηγορώντας την ελληνική κυβέρνηση πως επιχειρεί να «κλιμακώσει» την ένταση στην περιοχή. «Σε σημαντικά θέματα, συμπεριλαμβανομένων των παραβιάσεων του αποστρατικοποιημένου καθεστώτος των νησιών του Αιγαίου, τόσο στη διπλωματία όσο και στο πεδίο δεν αφήσαμε κενά. Στο πλαίσιο αυτό με επιστολή που στείλαμε στα Ηνωμένα Έθνη, καταγράψαμε πως η παραβίαση του αποστρατικοποιημένου καθεστώτος των νησιών, θα καταστήσει αμφισβητήσιμο και το θέμα της κυριαρχίας σε αυτά» δήλωσε προκλητικά ο Τσαβούσογλου, στη διάρκεια συνέντευξης τύπου, συνοψίζοντας τα αποτελέσματα για την τουρκική διπλωματία της χρονιάς που φεύγει.

Ο Τσαβούσογλου επιτέθηκε κατά Μητσοτάκη και Δένδια, υποστηρίζοντας πως : «Κατά την τελευταία περίοδο, οι απόπειρες του πρωθυπουργού και του υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας να κλιμακώσουν τεχνητά την ένταση στο Αιγαίο, βλάπτουν την ειρήνη και τη σταθερότητα και είναι άκρως επικίνδυνες. Στο θέμα αυτό η στάση μας είναι σαφής και η αποφασιστικότητα μας απόλυτη».

Αναφερόμενος στην Ανατολική Μεσόγειο, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών επανέλαβε πως η Τουρκία θα υπερασπιστεί τόσο τα δικά της συμφέροντα όσο και του ψευδοκράτους, απειλώντας ευθέως Ελλάδα και Κύπρο και παραβλέποντας κάθε έννοια διεθνούς δικαίου και επιχειρώντας να παρουσιάσει ως … «θύμα» τη χώρα του. «Στην Αν. Μεσόγειο προστατεύσαμε με αποφασιστικό τρόπο τα νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντα της χώρας μας και της ΤΔΒΚ. Η Ελλάδα και ο Ελληνοκυπριακός τομέας επτά φορές προσπάθησαν να στείλουν στην υφαλοκρηπίδα μας, ερευνητικά πλοία τρίτων χωρών. Όλα τα εμποδίσαμε με τις διπλωματικές μας κινήσεις και όταν χρειάστηκε και με την παρουσία μας στο πεδίο» δήλωσε.

Όσον αφορά την επίλυση του κυπριακού προβλήματος, επανέλαβε την πάγια θέση της Άγκυρας για λύση δύο κρατών στο νησί, παρά τις αποφάσεις του ΟΗΕ, και κάνοντας αναφορά στο θέμα των Βαρωσίων. «Θέσαμε στην παγκόσμια επικαιρότητα το όραμα επίλυσης για την Κύπρο που στηρίζεται στην ισότητα κυριαρχίας και στο ισότιμο διεθνές στάτους των δύο κρατών. Με το άνοιγμα των Βαρωσίων ταράξαμε τα λιμνάζοντα νερά. Στις ανεπίσημες συνομιλίες στη Γενεύη, μαζί με την ΤΔΒΚ καταχωρίσαμε τη δίκαιη πολιτική μας» σχολίασε.