Η Τουρκία για πολλοστή φορά επιχειρεί να προσεγγίσει το Ισραήλ και να
αναπτύξει τάχα φιλικές σχέσεις μαζί του. Ωστόσο οι εξαιρετικά καλές σχέσεις
της με το Ιράν, ίδε συμφωνία της Αστάνα για τη Συρία και η στήριξη της στη
Χαμάς δείχνουν τις πραγματικές προθέσεις της.
Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι οι σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας έχουν μειωθεί στο
χειρότερο σημείο της ιστορίας τους την τελευταία δεκαετία λόγω των ενεργειών
του ηγέτη της Τουρκίας και της κυβέρνησής του.
Το προφίλ της Τουρκικής κυβέρνησης
Με τις ρίζες του στη Μουσουλμανική Αδελφότητα , την υποστήριξη που
παρέχει στη Χαμάς και την συγκυβέρνηση με τους γκρίζους λύκους του MHP
του Μπαχτσελί, η τουρκική κυβέρνηση και ο ηγέτης Πρόεδρός της
Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είναι στην πραγματικότητα μία αντιδραστική
ακροδεξιά θρησκευτική κυβέρνηση που έχει προσπαθήσει να μετατρέψει την Τουρκία
σε ένα αυταρχικό μονοκομματικό κράτος, ενώ υποστηρίζει εξτρεμιστικές ομάδες σε
μέρη όπως Συρία.
Επιδίωξε να αναλάβει έναν «ισλαμικό» ηγετικό ρόλο, όχι μόνο υποστηρίζοντας
ισλαμιστικές ομάδες αλλά και προασπίζοντας τους «ισλαμικούς» σκοπούς.
Ως μέρος αυτού, οι Παλαιστίνιοι υποστηρίζονται αφειδώς από την Τουρκία, όπως
άλλωστε και η τρομοκρατική οργάνωση της Χαμάς.
Ωστόσο, παρά τις εμμονικές αντιισραηλινές πολιτικές της Τουρκίας, όπως η
σύγκριση του Ισραήλ με τη Γερμανία της ναζιστικής εποχής και η φιλοξενία
κορυφαίων τρομοκρατών της Χαμάς που σχεδίαζαν επιθέσεις στο Ισραήλ από την
Τουρκία, υπάρχει ένα λόμπι στο Ισραήλ, που επιδιώκει την αποκατάσταση
των σχέσεων της χώρας με την Τουρκία.
Το ισραηλινό λόμπυ που θέλει αποκατάσταση των σχέσεων με την Τουρκία
Αυτό το λόμπι αποτελείται κυρίως από κάποιες φιλοισραηλινές φωνές, δεξαμενές
σκέψης και ένα φάσμα που εκτείνεται από την Αριστερά προς τη Δεξιά. Έχει τις
ρίζες του κατά κύριο λόγο στις αναμνήσεις της δεκαετίας του 1990, όταν τα
ισραηλινά κόμματα στην Αριστερά και στη Δεξιά κατείχαν την εξουσία και είχαν
καλές σχέσεις με την Τουρκία.
Οι υποστηρικτές της συμφιλίωσης μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας δεν αναγνωρίζουν
ότι η Τουρκία είναι αυτή που κατά κύριο λόγο κατέστρεψε τη σχέση εξ
ολοκλήρου λόγω της ιδεολογίας του τρέχοντος καθεστώτος στην Άγκυρα.
Αντίθετα, οι υποστηρικτές υποστηρίζουν ότι το Ισραήλ και η Τουρκία
απολαμβάνουν κάποια στρατηγικά και οικονομικά συμφέροντα και ότι κατά κάποιο
τρόπο πρέπει να συνεργαστούν.
Αυτό το «γεωπολιτικό» πεπρωμένο παραπέμπει στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου και
οι υποστηρικτές της Τουρκίας είναι σχεδόν όλοι άνθρωποι με κοσμοθεωρίες που
έχουν τις ρίζες τους στον Ψυχρό Πόλεμο ή την εποχή της δεκαετίας του 1990.
Για αυτούς η Τουρκία δεν είναι μια χώρα που αποτελείται από τις ιδεολογικές
ρίζες των κομμάτων που τη διοικούν, δεν είναι μια μεταβαλλόμενη κοινωνία με
διαφορετικές απόψεις μεταξύ των ανθρώπων της, είναι μια «στρατηγική»
οντότητα.
Υπερβαίνει την πολιτική και τον σημερινό ηγέτη, και η Τουρκία λόγω της θέσης
της, μεταξύ Ευρώπης και Μέσης Ανατολής, "προορίζεται" να συγκρουστεί με το
Ιράν και να αποτελέσει "χώρα αγωγό" για τις οικονομικές ανάγκες
του Ισραήλ.
Σύμφωνα με αυτή την κοσμοθεωρία, είτε η Τουρκία διοικείται από ιδεολογικούς
συμμάχους των Ταλιμπάν είτε από κομμουνιστές δεν έχει σημασία.
Τα πεπραγμένα της Τουρκίας σε βάρος του Ισραήλ
Το ότι η Τουρκία φιλοξενεί πραγματικούς τρομοκράτες της Χαμάς που σχεδιάζουν
να δολοφονήσουν Ισραηλινούς, δεν αποτελεί πρόβλημα.
Το ότι η Τουρκία απείλησε να διακόψει τις σχέσεις με τα ΗΑΕ για να
προσπαθήσει να σταματήσει τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να συνάψουν ειρήνη με
το Ισραήλ, δεν αποτελεί πρόβλημα.
Το ότι η Τουρκία έστειλε εκατοντάδες άνδρες οπλισμένους με όπλα και
συνεπλάκησαν σώμα με σώμα με τις Ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείαςστο Mavi
Marmara, επιχειρώντας να διεισδύσουν στη Γάζα δια θαλάσσης, δεν
αποτελεί πρόβλημα.
Το ότι ο ηγέτης της Τουρκίας έχει συγκρίνει συχνά το Ισραήλ με τους Ναζί,
δεν είναι θέμα.
Για το αφήγημα της συμφιλίωσης, όλα αυτά είναι απλώς ρητορική. Σημασία έχει
η στρατηγική.
Οι επιδιώξεις Ερντογάν και η στρεβλή εικόνα του ισραηλινού λόμπυ
Η τελευταία συζήτηση «συμφιλίωσης» ξεκίνησε, όπως συμβαίνει συνήθως, στην
Άγκυρα. Η Άγκυρα έχει επιστρατεύσει τη συμφιλίωση στο παρελθόν, συνήθως ως
έναν τρόπο για να προσπαθήσει να σαμποτάρει τις σχέσεις του Ισραήλ με την
Ελλάδα και να απομονώσει το Ισραήλ. Η συμφιλίωση είναι ένα εργαλείο για την
Άγκυρα για να κερδίσει πράγματα που θέλει. Για παράδειγμα, προσπάθησε να
στείλει έναν απεσταλμένο στο Ισραήλ που ήταν ανοιχτά αντισιωνιστής. Αυτό
ήταν «συμφιλίωση».
Θέλει επίσης να αποτρέψει έναν αγωγό Ισραήλ-Ελλάδας και ενεργειακές
συμφωνίες. Θέλει επίσης να βελτιωθεί η οικονομία της και θέλει επίσης
καλύτερες σχέσεις με τις ΗΠΑ. Η ηγεσία της Τουρκίας έχει βυθίσει τη χώρα σε
οικονομική καταστροφή προκαλώντας μεγάλες αυξήσεις του πληθωρισμού.
Η Άγκυρα πιστεύει ότι το Ισραήλ μπορεί να αποτελέσει οικονομική σανίδα
σωτηρίας.
Σε κάθε ιστορία «συμφιλίωσης» δεν υπάρχει τίποτα που να παίρνει το Ισραήλ
από τους καλύτερους δεσμούς με την Άγκυρα.
Στην πρόσφατη συνομιλία «συμφιλίωσης» από την Άγκυρα, ο Ερντογάν ανακοίνωσε
ότι ο πρόεδρος του Ισραήλ θα επισκεφθεί την Τουρκία. Δεν συντόνισε αυτή την
ανακοίνωση με το Ισραήλ και σκόπιμα προσπάθησε να πιέσει το Ισραήλ σε αυτό
το θέμα.
Αποδεικνύεται ότι ο πρόεδρος του Ισραήλ πρόκειται να επισκεφθεί τα Ηνωμένα
Αραβικά Εμιράτα, οπότε η Τουρκία προσπάθησε να παρακάμψει αυτή την επίσκεψη.
Αυτή δεν είναι η ανακοίνωση ενός φίλου, να πάει ενάντια στο πρωτόκολλο και
να προσπαθήσει να αναγκάσει τον πρόεδρο του Ισραήλ σε μια επίσκεψη.
Ο στόχος της Άγκυρας ήταν ξεκάθαρος: Να υποχρεώσει το Ισραήλ είτε να
επιβεβαιώσει είτε να διαψεύσει την επίσκεψη. Η Τουρκία συχνά καταχράται το
Ισραήλ για να πάρει πράγματα που θέλει. Πέρυσι η Τουρκία συνέλαβε ένα
ζευγάρι Ισραηλινών τουριστών χωρίς λόγο. Λέγεται ότι αυτό είναι μέρος του
τρόπου με τον οποίο η Τουρκία θέλει τη «συμφιλίωση».
Η ιδέα είναι ότι εάν το Ισραήλ δεν κάνει αυτό που θέλει η Τουρκία, τότε
περισσότεροι Ισραηλινοί μπορεί να συλληφθούν ή να εξαφανιστούν. Η συμφιλίωση
επιτυγχάνεται πάντα με απειλές από την Άγκυρα.
Όσοι υποστηρίζουν τη συμφιλίωση τείνουν να υποστηρίζουν ότι υπάρχουν
οικονομικά οφέλη για το Ισραήλ. Υπάρχουν λίγα στοιχεία για αυτό. Η οικονομία
του Ισραήλ έχει καλές επιδόσεις τις τελευταίες δεκαετίες. Το Ισραήλ έχει ήδη
εμπόριο με την Τουρκία. Είναι η οικονομία της Τουρκίας που βρίσκεται σε
ελεύθερη πτώση και δεν είναι σαφές γιατί το Ισραήλ θα ήθελε να εκτεθεί σε
αυτή την οικονομική καταστροφή. Οι στενότεροι οικονομικοί δεσμοί με τον
Κόλπο και τις σταθερές ασιατικές χώρες θα φαινόταν πιο παραγωγικοί.
Ένα άλλο επιχείρημα είναι ότι η Τουρκία συμφωνεί κατά κάποιο τρόπο με το
Ισραήλ στα ζητήματα του Ιράν και της Συρίας. Αυτή η θεωρία υποστηρίζει ότι η
Τουρκία είναι ένας φυσικός αντίπαλος του Ιράν. Αυτό συμβαίνει επειδή οι
άνθρωποι πιστεύουν ότι η Τουρκία είναι μια «σουνιτική» χώρα και έτσι
προορίζεται να πολεμήσει τους «σιίτες» στο Ιράν. Επίσης επειδή κάποιοι
υποστηρίζουν ότι οι Οθωμανοί είναι ιστορικοί αντίπαλοι των «Περσών».
Επομένως, αυτές οι χώρες πρέπει πάντα να πολεμούν μεταξύ τους. Σίγουρα
κάποιες παρερμηνείες της ευρωπαϊκής ιστορίας θα υποστήριζαν ότι οι καθολικές
και οι προτεσταντικές χώρες θα πολεμούν πάντα και ότι η Γαλλία και η
Βρετανία είναι σκληροί αντίπαλοι.
Αλλά η ιστορία μας λέει ότι οι απλοϊκές ιστορίες για το πώς οι χώρες πρέπει
να είναι «γεωπολιτικοί» αντίπαλοι είναι σε μεγάλο βαθμό ένας μύθος που
βασίζεται σε κακές ακαδημαϊκές σπουδές στη Δύση.
Η ίδια λογική καθοδήγησε τις ΗΠΑ να συνεργαστούν στενά με την Κίνα
«εναντίον» της Ρωσίας για δεκαετίες, μόνο και μόνο για να ανακαλύψουν τελικά
ότι η Κίνα και η Ρωσία αντιτίθενται «γεωπολιτικά» στις ΗΠΑ στον κόσμο.
Οι σχέσεις Τουρκίας-Ιράν
Δεν υπάρχουν στοιχεία για σύγκρουση Τουρκίας και Ιράν. Αντίθετα, ενώ το
καθεστώς της Τουρκίας κατέστρεφε τις σχέσεις με το Ισραήλ την τελευταία
δεκαετία, πλησίαζε όλο και περισσότερο με το Ιράν. Ενώ οι Ισραηλινοί
πρεσβευτές στάλθηκαν να μαζέψουν τα πράγματα στην Άγκυρα και δεν υπήρχαν
επισκέψεις υψηλού επιπέδου, η ηγεσία της Τουρκίας συχνά φιλοξενούσε τους
Ιρανούς φίλους της.
Εν τω μεταξύ, σε ομάδες σκέψης στις ΗΠΑ και το Ισραήλ, οι ειδικοί
συνέχισαν να υποστηρίζουν ότι η Τουρκία θα συνεργαστεί με το Ισραήλ εναντίον
του Ιράν. Αν η Άγκυρα ήθελε να δουλέψει εναντίον του Ιράν στη Συρία ή στην
περιοχή, θα το είχε κάνει την τελευταία δεκαετία.
Αντίθετα, η Τουρκία αφιερώνει τους πόρους της στη χρήση μη επανδρωμένων
αεροσκαφών για να επιτεθεί σε Κούρδους και Γιαζίντι στο Ιράκ και τη Συρία
και ενθάρρυνε τον πόλεμο μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας και
απειλεί την Ελλάδα.
Η Τουρκία βασικά πολεμά τους πάντες, εκτός από το Ιράν.
Σε κάθε συγκυρία πρέπει να τίθεται το ερώτημα, εάν η Τουρκία είναι πράγματι
πιθανός εταίρος με το Ισραήλ εναντίον του Ιράν, πώς γίνεται η Τουρκία να
λατρεύει την ηγεσία του Ιράν και να μην αντιτίθεται ποτέ στο Ιράν και να
συγκρίνει το Ισραήλ με τους Ναζί;
Η ιδέα είναι ότι το Ισραήλ πρέπει να «συμφιλιωθεί» με την Τουρκία, η οποία
είναι η χώρα που κατέστρεψε τη σχέση, με την ελπίδα ότι με την πα΄ροδο του
χρόνου ίσως η Τουρκία θα θέλει να κάνει κάτι σχετικά με το Ιράν;
Αυτό βασίζεται στη φαντασίωση ότι η ηγεσία της Τουρκίας δεν παίρνει τις
δικές της αποφάσεις, αλλά μπορεί να επηρεαστεί κατά κάποιο τρόπο από το
Ισραήλ.
Ωστόσο, η ηγεσία στην Άγκυρα έχει κάνει σαφείς τις αποφάσεις της. Έχει
πολλές ευκαιρίες να απομακρύνει τη Χαμάς, να αντιμετωπίσει το Ιράν ή να
στείλει θετικά μηνύματα για το Ισραήλ.
Η αναγγελία ισραηλινών προεδρικών επισκέψεων χωρίς συντονισμό δεν είναι
ένδειξη σεβασμού προς το Ισραήλ, είναι απλώς ένας άλλος τρόπος για να
προσπαθήσουμε να μπερδέψουμε τις σχέσεις Ισραήλ-ΗΑΕ.
Σε κάθε βήμα, η Τουρκία δεν έχει κανένα συμφέρον να κάνει οτιδήποτε θέλει το
Ισραήλ.
Παρόλα αυτά το αφήγημα της «συμφιλίωσης» συνεχίζεται.
Διαπιστώσεις -Συμπεράσματα
Σε προγενέστερη ειδική ανάλυση-άρθρο μας, είχαμε αναφερθεί εκτενώς
στην προπαγάνδα τουρκικών ΜΜΕ, πως τάχα θα κόψει η Τουρκία τα
πάρε- δώσε με την Χαμας για να βελτιωσει τις σχέσεις της με το Ισραηλ.
Επειδή επίσης από τα παραπάνω διαφαίνεται ότι υπάρχει ενεργό λόμπυ στο
Ισραήλ που τάσσεται υπέρ της βελτίωσης και αποκατάστασης των σχέσεων με την
Τουρκία, αντιλαμβανόμαστε ότι η παρούσα χρονική περίοδος είναι
ιδιαίτερα σημαντική για τα Εθνικά μας συμφέροντα και πως θα πρέπει με
οποιαδήποτε τρόπο να εμποδίσουμε την προσέγγιση Ισραήλ-Τουρκίας
Δεν πρέπει να ξεχνάμε το μεγάλο γεωπολιτικό βάρος που έχει το Ισραήλ στην ΝΑ
Μεσόγειο και της εξόχως προνομιακής στήριξης που ανεξαρτήτως κυβερνήσεων
στις ΗΠΑ, απολαμβάνει από αυτές
Επιπλέον τυχόν επαναπροσέγγιση Τουρκίας-Ισραήλ θα ήταν πολύ κακή
εξέλιξη αφού οι Τούρκοι θα επιχειρούσαν να πείσουν στη συνέχεια το Ισραήλ
για διαμοιρασμό της Κυπριακής και Ελληνικής ΑΟΖ, ανατολικότερα του 28ου
μεσημβρινού, με άγνωστη κατάληξη.
Η Ισραηλινή κυβέρνηση πρέπει να μείνει προσηλωμένη στη συμμαχία της με την
Ελλάδα και Κύπρο, οι οποίοι δεν είναι καιροσκόποι όπως η Τουρκία, αλλά
πραγματικοί φίλοι και σύμμαχοι.
Το Ισραήλ δεν έχει κανένα λόγο να συνεργαστεί με την Τουρκία στην Ανατολική
Μεσόγειο διοχετεύοντας το φυσικό της αέριο στην εν λόγω χώρα μέσω αγωγού και
διασπώντας τη συμμαχία του με την Ελλάδα και την Κύπρο, πράγμα που επιδιώκει
διακαώς η Άγκυρα.
Το Ισραήλ δεν έχει ανάγκη της Τουρκία αναφορικά με τη διοχέτευση του φυσικού
αερίου του, σε περίπτωση μη κατασκευής του Εast-Med, αφού αυτό μπορεί να
γίνει είτε μέσω Αιγύπτου με τον υπάρχοντα αγωγό Ισραήλ-Αιγύπτου και
εκείθεν προς Κρήτη με αγωγό που θα κατασκευαστεί παράλληλα με την όδευση του
καλωδίου παροχής ηλεκτρικού ρεύματος από την Αίγυπτο στην Κρήτη και εκείθεν
στην ΕΕ.
Η Τουρκία είναι σύμμαχος του Ιράν, της Χαμάς και άλλων εξτρεμιστικών
φιλοπαλαιστινιακών οργανώσεων και είναι καθαρά αντισημιτική χώρα ,
εχθρός της Δύσης στην οποία τυπικά και μόνο ανήκει ως μέλος του ΝΑΤΟ.
Σε ποιές ενέργειες θα πρέπει να προβούν άμεσα Ελλάδα και Κύπρος
Η Ελλάδα και η Κύπρος θα πρέπει κατά την άποψή μας να κινηθούν άμεσα για την
υπογραφή στρατωτικής συμφωνίας με το Ισραήλ, για παροχή σε αυτό
δυνατότητας παροχής διευκολύνσεων και φιλοξενίας πολεμικών πλοίων, μαχητικών
αεροσκαφών και "εναποθήκευσης πυρομαχικών" εφόσον απαιτηθεί, ακόμη και
Ισραηλινών πολιτών, εάν ξεσπάσουν πολεμικές επιχειρήσεις με το Ιράν,
την Χαμάς , ή τη Χεζμπολάχ, ή συνδυασμό των παραπάνω.
Η πρόσφατη πολεμική αναμέτρηση με τη Χαμάς, απέδειξε ότι ακόμη και το
πανίσχυρο εννοποιημένο Ισραηλινό αντιαεροπορικό σύστημα δεν μπόρεσε να
αναχαιτίσει πλήρως τα πολλά βλήματα ρουκετών, όλμων και πυραύλων που
εκτόξευσαν οι τρομοκράτες της Χαμάς.
Τι θα γίνει όμως αν στο μέλλον το Ισραήλ έρθει σε αντιπαράθεση με τη
Χεζμπολάχ και ακόμη περισσότερο με το Ιράν;
Πολεμικά αεροδρόμια και ναύσταθμοι του Ισραήλ , ακόμη και η περιοχή της
Dimona που φέρεται ότι βρίσκονται πυρηνικά όπλα , αναμένεται να βληθούν
Πως θα απογειωθούν από κατεστραμμένους αεροδιαδρόμους από Ιρανικούς
πυραύλους τα πανίσχυρα μαχητικά και πως θα ανεφοδιαστούν από
κατεστραμμένες λιμενικές εγκαταστάσεις τα πολεμικά πλοία της φίλης και
συμμάχου χώρας του Ισραήλ;
Αυτό μπορεί να το εξασφαλίσει μόνο η Ελλάδα και η Κύπρος με την παροχή
διευκολύνσεων που προανέφερα, στη φίλη και σύμμαχο χώρα του Ισραήλ.