Ήταν ένα μαύρο Καλοκαίρι εκείνο του 2020. Μαύρο Καλοκαίρι για τα περικαλλή
σύμβολα της Ορθοδοξίας, τα ιερά προσκυνήματα των Ρωμηών του Μικρασιατικού
Ελληνισμού (Αγία Σοφία και Μονή της Χώρας) που ξεκίνησαν σαν
χριστιανικές Εκκλησίες για να μετατραπούν στη συνέχεια σε μουσουλμανικά
τεμένη, αργότερα σε μουσεία και επί Ταγίπ Ερντογάν σε τζαμιά.
Ο Ταγίπ Ερντογάν, δυστυχώς, δεν σεβάστηκε κανένα απ' τα
εμβληματικά έργα της Ορθοδοξίας και του Βυζαντίου συμπεριλαμβανομένου και του
ιστορικού μνημείου της Αγίας Σοφίας. Το μόνο που ανέδειξε είναι η νεοοθωμανική
βαρβαρότητα που οδηγεί στην οπισθοδρόμηση της ιστορίας.
Τώρα θα πείτε, και με το δίκιο σας, ότι αυτό ήταν αναμενόμενο με
τον ισλαμοφασιστικό προσανατολισμό που έχει πάρει ο Τούρκος Πρόεδρος.
Προσανατολισμό ο οποίος ταυτίστηκε με εκείνον του μεγαλοϊδεάτη εθνικιστή
συγκυβερνήτη του Ντεβλέτ Μπαχτσελί.
Ως εκ τούτου όχι μόνο δεν πείθει ότι η Τουρκία ''ανήκει σε
ένα πολιτισμό με βαθιές ρίζες που θεωρεί τη διαφορετικότητα ως πλούτο με βάση
τον αμοιβαίο σεβασμό και την αγάπη'' (όπως είπε στις ευχές του προς τους
Χριστιανούς της χώρας του τον Δεκέμβριο του '21), αλλά αντίθετα εκδηλώνει
συμπεριφορές παραχάραξης της ιστορίας και του πολιτισμού των μειονοτήτων της
Τουρκίας.
Πρώτος του στόχος είναι η προώθηση της στρατηγικής της ''Γαλάζιας
Πατρίδας'' του, παράλληλα με την κάλυψη του κενού που άφησαν στον
μουσουλμανικό κόσμο οι ήττες των Αδελφών Μουσουλμάνων στην Αίγυπτο και του
Ισλαμικού Στρατού στη Συρία. Και τελευταίος η... προστασία του πολιτισμού των
μειονοτήτων που οικειοποιήθηκε η Τουρκία.
Τρανταχτή απόδειξη είναι το γεγονός ότι, πέρα απ' τον εξισλαμισμό
εκκλησιών (οι οποίες ''κακοποιήθηκαν'' λιγότερο από άλλα μνημεία τα οποία
υπέστησαν συστηματική καταστροφή απ' τους Τούρκους), εγκαταλείφθηκαν στο έλεος
των αρχαιοκάπηλων και των μισαλλόδοξων μουσουλμάνων ή κατεδαφίστηκαν χώροι
προϊστορικοί, της αρχαιότητας και του Μεσαίωνα, με αποτέλεσμα να χαθούν
μοναδικά δείγματα πολιτισμού των Χετταίων, των Ελλήνων, των Ρωμαίων, των
Βυζαντινών, των Σελτζούκων και των Αράβων.
Το παράδοξο ωστόσο είναι ότι τα ως άνω αρνητικά δεδομένα
πλαισιώνονται όλο και πιο συχνά (τους τελευταίους, κυρίως, μήνες) από δείγματα
''μετάλλαξης'' του Τούρκου Προέδρου, ο οποίος είναι ο κύριος υπεύθυνος για την
πολιτιστική βαρβαρότητα σε βάρος μνημείων θρησκευτικής και πολιτιστικής
κληρονομιάς.
Έτσι, κατά τον ίδιο τρόπο που μετάλλαξε την Τουρκία από ένα
κοσμικό κράτος σε ένα σύστημα ισλαμικών αποχρώσεων, μετάλλαξε και τον εαυτό
του από αδίστακτο ''νονό της τρομοκρατίας'' (όπως τον αποκάλεσε πρόσφατα η
βουλευτής Σάρα Βάγκενκνεχτ του γερμανικού κόμματος της Αριστεράς ''Die
Linke'') σε προστάτη των Γραμμάτων και των Τεχνών. Σε προστάτη του...
πολιτισμού, δηλαδή!!!
''Γίνονται τέτοια θαύματα;'' θα αναρωτηθείτε, δικαιολογημένα.
- Γίνονται όταν έχεις το επικοινωνιακό χάρισμα του Ταγίπ Ερντογάν, θα
σας έλεγα.
Το χάρισμα ενός ηγέτη με την πιο περίπλοκη και αντιφατική
προσωπικότητα, αφού -- αν και αυταρχικός με δικτατορικά χαρακτηριστικά --
παρουσιάζεται πότε ως προστάτης των μεταναστών που παραδίδει μαθήματα
ανθρωπισμού στην Ελλάδα, πότε ως διαμεσολαβητής-ειρηνευτής στην ρωσοουκρανική
κρίση και πότε ως μεγαλόψυχος προστάτης των διωκόμενων εκπροσώπων του
πολιτισμού στη Γερμανία και γενικότερα τη χριστιανική Ευρώπη (βλ. Ρώσοι
καλλιτέχνες).
Ενδεικτικό παράδειγμα για το τελευταίο είναι η δριμύτατη κριτική
που άσκησε για την απόλυση του Ρώσου μαέστρου της Φιλαρμονικής του
Μονάχου και φίλου του Πούτιν Βαλερί Γκεργκίεφ, μολονότι ο ίδιος δεν έχει δώσει
δείγματα γραφής φιλότεχνου στη χώρα του.
Αρκεί να θυμηθούμε το μήνυμά του ''Θα σου κόψω τη γλώσσα'' προς
την Τουρκάλα τραγουδίστρια Σεζέν Ακσού για τους ''προσβλητικούς'' στίχους ενός
τραγουδιού της, οι οποίοι προκάλεσαν την οργή του και παραπέμπουν στο άρθρο
299 του ποινικού κώδικα του 2014 περί προσβολής του Πρόεδρο της Δημοκρατίας η
οποία επισύρει ποινή από ένα έως τέσσερα χρόνια, αν και η ''προσβολή'' πήγαινε
στον Αδάμ και την Εύα και όχι στον Ταγίπ Ερντογάν...
Αυτό το πνεύμα αντιφατικότητας του Τούρκου Προέδρου σε θέματα
πολιτισμού στη χώρα του φαίνεται πως έχει περάσει και στους Τούρκους
αρχαιολόγους οι οποίοι κατά κανόνα ''πλαστογραφούν'' την ταυτότητα μνημείων
ελληνικής προέλευσης παρουσιάζοντάς τα ως ρωμαϊκά ή οθωμανικά.
Απ' το σάρωμα ωστόσο τους αρχαιολογικού παραδείσου που
εγκιβωτίζεται στη γη της Μικράς Ασίας διασώθηκε ευτυχώς το 2018 το θρυλικό
βυζαντινό παλάτι του Βουκολέοντα της Μεσαιωνικής Κωνσταντινούπολης (στην ακτή
της θάλασσας του Μαρμαρά), οι εργασίες για την αναστήλωση του οποίου άρχισαν
την ίδια χρονιά με σκοπό να σωθεί το μνημείο (που χτίστηκε το 400 μ Χ) και να
μετατραπεί σε υπαίθριο μουσείο.
Ας σημειωθεί ότι το εν λόγω παλάτι (που πήρε το όνομά του τον 6ο
αι. από ένα άγαλμα ταύρου και λέοντα [ετυμολ. των ελληνικών λέξεων: βους +
λέων'] στο μικρό λιμάνι του) ήταν η κύρια κατοικία των Βυζαντινών αυτοκρατόρων
μέχρι τους Κομνηνούς (11-12ο αι), οι οποίοι μετέφεραν την έδρα τους στις
Βλαχέρνες, ενώ κατά την Ύστερη Βυζαντινή Περίοδο - μετά την εγκατάλειψή του
απ' τους Παλαιολόγους -- το παλάτι μετατράπηκε σε φυλακή για πολιτικούς κυρίως
κρατούμενους (''Δεσμωτήριον του Βουκολέοντος'').
Εκεί - κατά τον βρετανικής υπηκοότητας βυζαντινολόγο Paul Magdalino
(''Αυλή και Πρωτεύουσα του Βυζαντίου'') φυλάσσονταν το ακάνθινο στεφάνι του
Χριστού, η λόγχη και ο σπόγγος των Παθών του, τα οποία είχαν φέρει - κατά τις
παραδόσεις - στην Κωνσταντινούπολη το 1234 (Φραγκοκρατία: 1204-1261) οι
Γάλλοι.
Η σκαπάνη των Τούρκων αρχαιολόγων (οι οποίοι παραποιούν συνήθως
την ιστορική αλήθεια ως προς την ταυτότητα και όχι μόνο των αρχαιολογικών
ευρημάτων ειδικά αν είναι ελληνικά), έφερε στο φως -- μαζί με τα κτιριακά
απομεινάρια του Μεγάλου Παλατίου της Κωνσταντινούπολης (του οποίου ο πάνω
όροφος ήταν έπαυλη και ο κάτω στρατώνας), το παρεκκλήσι του (όπου βρέθηκαν
ιερά λείψανα) και πολλά δείγματα της κοσμικής βυζαντινής αρχιτεκτονικής τα
οποία έφταναν ως το μικρό λιμάνι.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι σε μυστική έξοδο του
υπογείου του Παλατιού του Βουκολέοντα (Οίκου του υπεύθυνου των φρουρίων
Ορμίσδα ή Οίκου του Ιουστινιανού) βρέθηκαν πριν από λίγους μήνες (Νοέμβριο του
'21) επτά σκελετοί πολεμιστών οι οποίοι -- με την πρόοδο των ανασκαφών --
έγιναν εννιά και αποδόθηκαν απ' τους Τούρκους αρχαιολόγους σε σφαγιασθέντες
Βυζαντινούς στρατιώτες από τους Σταυροφόρους της πρώτης άλωσης της
Κωνσταντινούπολης (1096-1099).
Λεπτομέρειες για την ηλικία, τον ακριβή χρόνο και τον τρόπο
θανάτου τους δεν δόθηκαν τότε απ' τους Τούρκους ανασκαφείς. Ωστόσο οι
εργαστηριακές έρευνες που ακολούθησαν διέψευσαν τις εικασίες ότι οι νεκροί
έπεσαν θύματα σεισμού όντας φυλακισμένοι στο ''δεσμωτήριο'' του παλατιού. Κι
αυτό γιατί ένας από τους νεκρούς έφερε πλήγμα στο κρανίο από σπαθί. ΄Οπερ
σημαίνει ότι και οι εννιά βρήκαν βίαιο θάνατο.
Όσο για το θέμα του χρόνου και του τρόπου θανάτου των πολεμιστών
εξακολουθούν να υπάρχουν ερωτηματικά παρά την αρχική (βολική) εκτίμηση των
Τούρκων αρχαιολόγων ότι έπεσαν θύματα Σταυροφόρων.
Ο εθισμός των Τούρκων αρχαιολόγων στην παραχάραξη της ιστορικής
αλήθειας μάς κάνει επιφυλακτικούς, σε βαθμό που να μην μπορούμε να
αποκλείσουμε το ενδεχόμενο οι εννιά σκελετοί να ανήκουν σε ομαδικό τάφο όχι
της εποχής των Σταυροφοριών, αλλά της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης απ' τους
Οθωμανούς Τούρκους.
Οι γείτονες εξ Ανατολών δια του υπουργείου Πολιτισμού τους έχουν
δώσει δείγματα γραφής, βλέπετε, για τις ημιτελείς, μισοφωτισμένες και
παραπλανητικές πρακτικές τους στο θέμα των αρχαιολογικών ανασκαφών, όπως και
σ' αυτό της ανακαίνισης ιστορικών κτιρίων (βλ. Μονή Παναγίας Σουμελά, η οποία
ανακαινίστηκε για να πέσει θύμα ''εξισλαμισμού'' και βεβήλωσης, όπως
συνέβη με την πλειονότητα των ορθόδοξων ιερών προσκυνημάτων και των μνημείων
πολιτιστικής κληρονομιάς στην Τουρκία).
Την Τουρκία η οποία δεν έχει άλλον τρόπο να επιδείξει την
ανωτερότητα της ταυτότητάς της παρά μόνον δια της υφαρπαγής συμβόλων του
αρχαιοελληνικού και του βυζαντινού παρελθόντος (βλ. Δικέφαλος Αετός), τα οποία
-- για να τα οικειοποιείται ετσιθελικά -- σημαίνει πως δεν της ανήκουν, γιατί
ανήκουν αλλού.
Κι αυτό σημαίνει ότι και τον 21ο αιώνα είναι λίγο το φως που
αχνοφέγγει στο ''απολίτιστο'' πρόσωπο της Τουρκίας. Ως εκ τούτου, τα περί
''σεβασμού στον πολιτισμό'' που ακούμε να λέει ο Ταγίπ Ερντογάν είναι έπεα
πτερόεντα, αφού την ίδια στιγμή κιόλας που τα λέει τον διαψεύδουν η αλλαγή
τοπωνυμίων στα Κατεχόμενα και η αλλαγή ονομάτων στα αιγαιοπελαγίτικα νησιά
μας...
Κρινιώ Καλογερίδου (Βούλα Ηλιάδου, συγγραφέας)