Στις 18 Απριλίου, ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ ανακοίνωσε τη
νέα επίθεση της χώρας εναντίον Κούρδων μαχητών στο Ιράκ, σηματοδοτώντας τη
συνέχεια σε μια μακροχρόνια διασυνοριακή εκστρατεία. "Οι ηρωικοί πιλότοι μας
έπληξαν επιτυχώς καταφύγια, σπηλιές, σήραγγες και αποθήκες πυρομαχικών που
ανήκουν στην τρομοκρατική οργάνωση", είπε ο Ακάρ, αναφερόμενος στο Εργατικό
Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK). "Μεγάλος αριθμός τρομοκρατών εξουδετερώθηκε",
προσέθεσε.
Το επίσημο αφήγημα υποστηρίζει ότι η χρονική στιγμή της επίθεσης έρχεται καθώς
υπήρξαν πληροφορίες για επικείμενη επίθεση του PKK κατά της Τουρκίας. Η Άγκυρα
βρίσκεται στη διαδικασία επανεξέτασης των βασικών προπυργίων του PKK, τα οποία
κατ' αυτήν απαιτούν νέα επαγρύπνηση και ο συναγερμός, όπως γράφει ο Hannan
Hussain του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ και πρώην βοηθός ερευνητής στο
Ινστιτούτο Πολιτικής Έρευνας του Ισλαμαμπάντ, φάνηκε στην επίσκεψη του Μασρούρ
Μπαρζανί, πρωθυπουργού του αυτόνομου Κουρδιστάν του Ιράκ, στην Άγκυρα, μερικές
ημέρες πριν από τις επιθέσεις.
Από την οπτική γωνία του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ένα
προληπτικό μέτρο κατά του PKK, ως προς το κράτος, απαιτεί μια στρατηγική
μηδενικού κινδύνου. Άλλωστε, άλυτα πολιτικά ζητήματα σε βασικές περιοχές του
βόρειου Ιράκ αποτέλεσαν σημείο διαμάχης μεταξύ της Περιφερειακής Κυβέρνησης
του Κουρδιστάν (KRG) και των μαχητών του PKK, δίνοντας τη δυνατότητα στην
Τουρκία να αξιοποιήσει στρατιωτικές ενέργειες και να σφιγμομετρήσει την
αντίσταση του PKK.
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση, τον Φεβρουάριο, του εκπροσώπου της KRG Τζοτιάρ
Αντίλ: εγκάλεσε το PKK ότι "ούτε αποδέχεται την περιοχή του Κουρδιστάν, ούτε
την κυβέρνηση ή την εξουσία της".
Οι ιρακινές περιοχές Metina, Zap και Avasin-Basyan δεν αποτελούν εξαίρεση: Για
την Άγκυρα, η παρουσία του PKK εκεί εγκολπώνει τον φόβο μιας διασυνοριακής
εκστρατείας που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από συμμάχους στο βορρά για να
εξοντωθούν οι μαχητές. Αναλυτές αναμένουν ένταση στην κλίμακα της επίθεσης που
ξεκίνησε τη Δευτέρα – μέρος της ευρύτερης "Επιχείρησης Claw Lock", όπως
ονομάζεται. Η παρακολούθηση της εξέλιξης της κατάστασης θα παρείχε στην Άγκυρα
αρκετό χρονικό περιθώριο για να αντιπαραβάλει την κατάσταση της συνοριακής
ασφάλειας πριν από οιεσδήποτε χερσαίες και αεροπορικές επιθέσεις κατά των
εγκαταστάσεων του PKK.
Η συνεχής στοχοθέτηση από πλευράς Άγκυρας των μαχητών του PKK έχει ιστορικές
ρίζες. Οι τελευταίοι πήραν τα όπλα εναντίον του τουρκικού κράτους πριν από
σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, δημιουργώντας μια αυξημένη αίσθηση επαγρύπνησης από
την πλευρά της Τουρκίας για την υπεράσπιση των κυρίαρχων προτεραιοτήτων.
Χιλιάδες θύματα προέκυψαν από την εξέγερση του PKK στην κουρδική
νοτιοανατολική περιοχή της Τουρκίας, ενισχύοντας την ανάγκη της τελευταίας να
προφυλαχθεί από οποιαδήποτε αναδιάρθρωση του μαχητικού συγκροτήματος,
συμπεριλαμβανομένου του ιρακινού βορρά. Τέσσερις δεκαετίες μετά, η κατάσταση
φαίνεται να φυτοζωεί, καθώς ούτε η Τουρκία φαίνεται διατεθειμένη ή ικανή να
λήξει την κουρδική επιδίωξη, ούτε οι Κούρδοι μοιάζουν να μπορούν να
δημιουργήσουν πραγματικά προβλήματα στην Τουρκία.
Εδώ είναι που ο Ερντογάν απλά δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά να εξαρτηθεί
από τη Βαγδάτη για την παροχή εγγυήσεων για την ασφάλεια των συνόρων και από
την KRG να "μαζέψει" το PKK από μόνη της.
Από την πλευρά της Τουρκίας, η επίθεση της Δευτέρας μπορεί επίσης να ενισχύσει
το αμοιβαία αναγνωρισθέν μέτωπο μεταξύ της KRG και της Τουρκίας κατά του PKK.
Βοηθά στην εντατικοποίηση του ελέγχου περιοχών που υπάγονται στον έλεγχο της
KRG, υπενθυμίζοντας στην KRG τη διαίρεση μεταξύ του να συμφωνείτης συμφωνίας
να αμφισβητήσει το PKK σε ένα μέτωπο, αλλά αγωνίζεται να υποστηρίξει τα
γρήγορα κέρδη της KRG έναντι των εγκαταστάσεων του PKK, όταν αναμένεται επί
του παρόντος.
Οι ιστορικές αλλαγές στη σχέση της KRG με το PKK υποστηρίζουν την ανάγκη για
τουρκική επαγρύπνηση: Όταν η απειλή του Ισλαμικού Κράτους (ISIS) φαινόταν
μεγάλη στο Ιράκ, η KRG ήταν όλο και πιο ανεκτική απέναντι στο PKK. Χρειάστηκε
κάποιος βαθμός εξέλιξης στην τουρκική εξωτερική πολιτική προς την KRG για να
επηρεάσει μια εύθραυστη αίσθηση συνοχής μεταξύ τους στο PKK.
Το φάντασμα (ή η απλή δικαιολογία) μιας μεγάλης κλίμακος επίθεσης εναντίον του
τουρκικού κράτους –ακόμη και μιας από τις σκιές στο Βόρειο Ιράκ– είναι αρκετά
για να κινητοποιήσουν σε ανάληψη δράσης την Άγκυρα και την αναγκάζει να ωθήσει
την KRG να βάλει στη ζυγαριά τις προτεραιότητες ως προς μια συντονισμένη
καταστολή του PKK.
Τώρα με τον υπουργό Άμυνας Ακάρ να εκφράζει τη βεβαιότητα ότι η επιχείρηση στο
βόρειο Ιράκ θα "ενταθεί τις επόμενες ώρες και ημέρες", είναι ασφαλές να
υποθέσουμε ότι το διακύβευμα παραμένει πολύ μεγαλύτερο για την KRG από ό,τι
για την Άγκυρα.
Το επίσημο αφήγημα της Τουρκίας θεωρεί οποιαδήποτε ζημιά στην τουρκική
κυριαρχία από τους Κούρδους ως αιτιολογία για προληπτική επιθετικότητα. Αλλά
τα περιοδικά κέρδη της KRG εναντίον του PKK (σπάνια χωρίς να έχει βάλει το
χεράκι της η Άγκυρα), καθιστά απαραίτητο για την Άγκυρα να επανεξετάσει τη
στρατιωτική δράση και να φέρει στο φως της δημοσιότητας τα οχυρά του PKK που
βρίσκονται υπό τον έλεγχό της.