Οι επιπτώσεις στα ελληνοτουρκικά
"Εν μέσω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, η εξωτερική πολιτική της Άγκυρας
πρόκειται να υποστεί σημαντικές αλλαγές¨" , εκτιμά σε άρθρο-ανάλυσή του
έγκριτο ΜΜΕ του οποίου τα κυριότερα σημεία είναι τα παρακάτω:
"Όντας ο πιο πολύτιμος σύμμαχος που έχει η Δύση στην περιοχή, χωρίς την
υποστήριξη της Τουρκίας, οποιαδήποτε δυτική στρατηγική δεν θα επιτύχει
συγκεκριμένα αποτελέσματα για να σταματήσει τη Ρωσία μακροπρόθεσμα.
Η αλλαγή της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας σε σχέση με τη Ρωσία
Η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή της Μαύρης Θάλασσας
βρίσκεται σε μετάβαση. Η διαδικασία δεν ξεκίνησε με την επίθεση της Ρωσίας
εναντίον της Ουκρανίας τον Φεβρουάριο, ούτε με την απόφαση της Ρωσίας να
στείλει ειρηνευτικές δυνάμεις στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ ως αποτέλεσμα του
πολέμου του 2020.
Μάλλον αυτά τα γεγονότα επιτάχυναν αυτό που ξεκίνησε τη δεκαετία του 2000
όταν η Ρωσία εισέβαλε στη Γεωργία και στη συνέχεια έστρεψε σταδιακά την
προσοχή της στην Ουκρανία, η οποία κορυφώθηκε με την προσάρτηση της
Κριμαίας.
Η Άγκυρα φρόντισε να μην αντιδράσει υπερβολικά ή να δείξει υπερβολική
εξάρτηση από τη Ρωσία.
Η εξισορρόπηση αποτελεί την τουρκική εξωτερική πολιτική σκέψη. Όμως με την
πάροδο του χρόνου γίνεται όλο και πιο δύσκολο να διατηρηθεί αυτή η
ισορροπία. Η Ρωσία έχει διπλασιάσει τη στρατιωτική της πίεση στην ευρύτερη
περιοχή της Μαύρης Θάλασσας.
Δεδομένου ότι αυτή η γεωγραφική περιοχή έχει χρησιμεύσει ως ζώνη ασφαλείας
για την Τουρκία έναντι του ιστορικού αντιπάλου της, αυτό αφήνει ελάχιστες
πιθανότητες στην Τουρκία να διατηρήσει με επιτυχία την ισορροπία που
επιδίωκε μέχρι τώρα.
Η ρωσική αυταρχική συμπεριφορά προκαλεί αναπόφευκτα την επανεξέταση πολλών
αρχών στη στρατηγική της Άγκυρας.
Τώρα η Άγκυρα προσβλέπει στην αύξηση της στρατιωτικής και οικονομικής
δέσμευσης με την Ουκρανία και τις χώρες του Νοτίου Καυκάσου, που βλέπει ως
τη μόνη λύση για να κρατήσει τη Μόσχα μακριά.
Ωστόσο, ένα τόξο εδαφών κατά μήκος των νότιων συνόρων της Ρωσίας εμφανίζεται
από την Τουρκία ως το μαλακό και ευάλωτο σημείο του Πούτιν
Είναι ο τομέας όπου η Άγκυρα μπορεί να κάνει σημαντικές προόδους όσον αφορά
την ασφάλεια και την οικονομική συνεργασία. Άλλη λύση θα μπορούσε να είναι
πολύ ζημιογόνος για την Τουρκία. Η νεκρή ζώνη θα μπορούσε να χαθεί και η
στρατιωτική ισορροπία δυνάμεων να γείρει αμετάκλητα υπέρ της Ρωσίας, η οποία
θα περιόριζε την ικανότητα ελιγμών της Άγκυρας και την προθυμία της να
παίξει σημαντικό γεωπολιτικό ρόλο στη Μαύρη Θάλασσα και στο Νότιο
Καύκασο.
Απειλούμενη από τη Ρωσία, η Τουρκία βρίσκεται ωστόσο σε καλή θέση καθώς
απολαμβάνει το γεγονός ότι ανήκει στο ΝΑΤΟ.
Η ταύτιση συμφερόντων ΗΠΑ-Τουρκίας στον Καύκασο
Επιπλέον, η στρατηγική της Τουρκίας για τη Μαύρη Θάλασσα-Νότιο Καύκασο,
ιδιαίτερα οι επενδύσεις της για την ενίσχυση της άμυνας της Ουκρανίας, του
Αζερμπαϊτζάν και της Γεωργίας, συνάδει με τις δυτικές στρατηγικές έναντι της
Ρωσίας και της περιοχής γενικότερα.
Το άνοιγμα του Νοτίου Καυκάσου είναι αυτό που η Δύση και η Τουρκία
προσπάθησαν να επιτύχουν από το τέλος της Σοβιετικής Ένωσης. Η συνεργασία
τους στην περιοχή είναι επομένως πολύ πιθανό να λάβει πιο συγκεκριμένη μορφή
εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία.
Για την Τουρκία οι αλλαγές στην ευρύτερη περιοχή της Μαύρης Θάλασσας είναι
ενδεικτικές της σταδιακής εμφάνισης μιας νέας παγκόσμιας τάξης. Από την
οπτική της Άγκυρας η μελλοντική τάξη θα είναι πιο χαοτική.
Θα είναι επίσης ιεραρχική, με την Κίνα και την Αμερική να διαδραματίζουν
πρωταγωνιστικό ρόλο και άλλες να έχουν μικρότερη επιρροή.
Αυτές οι αλλαγές θα συμβούν στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και στον Νότιο
Καύκασο, όπου η Ρωσία προσπαθεί ξεκάθαρα να είναι η μεγαλύτερη δύναμη. Αλλά
η Μόσχα γνωρίζει επίσης καλά ότι είναι αδύνατο να πραγματοποιηθεί,
όπως γινόταν κατά τη διάρκεια της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και της Σοβιετικής
Ένωσης.
Αυτό απαιτεί την ύπαρξη επαρκών πόρων, τους οποίους δεν διαθέτει αυτή τη
στιγμή η οικονομικά αδύναμη Ρωσία.
Ταυτόχρονα, χρειάζεται γεωπολιτικό κύρος, το οποίο η Ρωσία χάνει σιγά σιγά,
όπως αντανακλάται από την πολιτική του Κρεμλίνου στον Νότιο Καύκασο. Η
διατήρηση της επιρροής στην περιοχή επιτυγχάνεται μέσω της δημιουργίας
μεγαλύτερου αριθμού στρατιωτικών βάσεων, σαφές παράδειγμα της οποίας είναι η
ανάπτυξη Ρώσων ειρηνευτικών στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Η Ρωσία θα επιδιώξει συνεργασία με Ιράν και Τουρκία
Ως εκ τούτου, η Ρωσία θα προσπαθήσει να δημιουργήσει μια τάξη όπου θα
χρειαζόταν συνεργασία με το Ιράν και κυρίως με την Τουρκία. Η Μόσχα αναμένει
επίσης ότι η ηγεμονία της θα αναγνωριστεί από την Άγκυρα και την Τεχεράνη.
Κατά την άποψη της Ρωσίας, η νέα τάξη πραγμάτων δεν θα αποκλείσει διαφωνίες
ή έντονο διπλωματικό και οικονομικό ανταγωνισμό μεταξύ αυτών των τριών
δυνάμεων, αλλά συνολικά, η θέση της θα είναι αδιαμφισβήτητη.
Ωστόσο, εδώ είναι που το όραμα της Τουρκίας για τον Νότιο Καύκασο και τη
Μαύρη Θάλασσα δεν ευθυγραμμίζεται με το όραμα της Ρωσίας.
Οι στόχοι της Άγκυρας
Η Άγκυρα θα επιχειρήσει να υπονομεύσει τη ρωσική ηγεμονία αυξάνοντας την
υποστήριξή της προς το Αζερμπαϊτζάν και τη Γεωργία. Η τριμερής συνεργασία
μεταξύ αυτών των χωρών θα μπορούσε να επανεξεταστεί υπέρ της μεγαλύτερης
έμφασης στη στρατιωτική συνεργασία.
Σε μια άλλη σημαντική κίνηση, η Άγκυρα θα προσπαθήσει να εξομαλύνει τις
σχέσεις με το Ερεβάν. Με την πάροδο του χρόνου, οι βελτιωμένοι δεσμοί
Αρμενίας-Τουρκίας σημαίνουν μείωση της οικονομικής και υποδομής εξάρτησης
του Ερεβάν από τη Μόσχα. Σημαίνουν επίσης το άνοιγμα της περιοχής που ήταν
γεωγραφικά κλειστή και σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από τη Ρωσία.
Έτσι, η Τουρκία θα διπλασιάσει τις προσπάθειές της για διαφοροποίηση της
διείσδυσής της στην περιοχή και την ευρύτερη Κασπία Θάλασσα με τη δημιουργία
διαφόρων οδών συνδεσιμότητας. Αυτή η πολύπλευρη στρατηγική βασίζεται στη
συνειδητοποίηση ότι τα τρία κράτη του Νοτίου Καυκάσου επιθυμούν επίσης να
έχουν την Τουρκία ως ένα αντίβαρο στη Ρωσία.
Έτσι, η εισβολή στη Γεωργία, η επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας το 2014, το
παιχνίδι του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και η επίθεση του Φεβρουαρίου σε ολόκληρη την
Ουκρανία, είναι οι εξελίξεις που συνυπολογίζονται στη νέα διαμόρφωση
εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή της Μαύρης Θάλασσας.
Η Τουρκία είναι απίθανο να συγκρουσθεί με τη Ρωσία, αλλά αυτή η προσέγγιση
είναι που υπονομεύει την πρωτοκαθεδρία της Ρωσίας στον Νότιο Καύκασο.
Στη Μαύρη Θάλασσα η τουρκική πολιτική είναι λιγότερο επιτυχημένη, αλλά καθώς
ο πόλεμος στην Ουκρανία δείχνει ότι τα σχέδια της Ρωσίας να καταστρέψει τη
γείτονά της έχουν σε μεγάλο βαθμό αποτύχει, οι μεταπολεμικοί δεσμοί
Άγκυρας-Κίεβου είναι πιθανό να αυξηθούν περαιτέρω.
Το γεωπολιτικό τόξο στα βόρεια και βορειοανατολικά της Τουρκίας είναι μια
γκρίζα περιοχή όπου εκτυλίσσεται έντονος ανταγωνισμός.
Στην πραγματικότητα η Τουρκία όλα τα προηγούμενα χρόνια, συνέβαλε
καθοριστικά στον περιορισμό της ρωσικής ισχύος στον Νότιο Καύκασο, όπως
φαίνεται από τα αποτελέσματα του πολέμου του Ναγκόρνο-Καραμπάχ το 2020 και
την αναπτυσσόμενη προσέγγιση της με την Αρμενία."
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Από τα παραπάνω διαπιστώνουμε ότι την Τουρκία την συμφέρει η αποτυχία
επικράτησης της Ρωσίας στη Μαύρη θάλασσα
Η σημασία της Οδησσού
Εάν η Ρωσία καταφέρει να αποκτήσει τον έλεγχο της Οδησσού, θα κυριαρχήσει
πλήρως στα βόρεια της Μαύρης Θάλασσας, και η Ουκρανία θα αποκοπεί από τη
Μαύρη Θάλασσα και θα γίνει μια ηπειρωτική χώρα.
Οι εμπορικές θαλάσσιες διαδρομές της Κασπίας, της Μαύρης και της Βαλτικής
Θάλασσας συνδέονται μεταξύ τους με τους ποταμούς Ντον και Βόλγα.
Με τον έλεγχο της Αζοφικής Θάλασσας, η Ρωσία θα αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο
των εμπορικών διαδρόμων που προέρχονται από τη διαδρομή Ινδίας-Ιράν-Κασπίας
Θάλασσας προς την Αζοφική Θάλασσα, τη Μαύρη Θάλασσα και τη Βαλτική Θάλασσα
μέσω των ποταμών Ντον και Βόλγα.
Η διατήρηση της Οδησσού στα χέρια της Ουκρανίας ωφελεί την ασφάλεια και τα
οικονομικά συμφέροντα τόσο της Τουρκίας όσο και της Ουκρανίας. Δύο μεγάλοι
ποταμοί συνορεύουν με την περιοχή της Οδησσού, ο Δνείπερος και ο Δνείστερος.
Η Οδησσός βρίσκεται στο Δέλτα του Δούναβη, που συνδέεται μέσω της Διώρυγας
Δούναβη-Μαύρης Θάλασσας με τη Διώρυγα Ρήνου-Μάιν-Δούναβη, που είναι ζωτικής
σημασίας για το ευρωπαϊκό εμπόριο, μια από τις πιο βολικές πλωτές οδούς που
συνδέει τη βόρεια και την κεντρική Ευρώπη με τη Μέση Ανατολή και την Ασία.
Οι ευρωπαϊκοί εμπορικοί δρόμοι, συμπεριλαμβανομένου ενός σημαντικού τμήματος
του διάσημου Δρόμου του Μεταξιού, διασχίζουν την Περιφέρεια της Οδησσού.
Η μέχρι σήμερα κατοχή εδαφών στην Ουκρανία από τη Ρωσία δείχνει ότι η Ρωσία
θέλει να ασκήσει πλήρη έλεγχο στους εμπορικούς διαδρόμους που συνδέουν την
Ασία, την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή που θα διασχίζουν τη Μαύρη Θάλασσα.
Σύμφωνα με αυτόν τον στόχο, δεν είναι παράλογο να υποθέσουμε ότι η Ρωσία θα
απαιτήσει τελικά από την Τουρκία να εφαρμόσει τη Σύμβαση του Μοντρέ σύμφωνα
με τις επιθυμίες της.
Κατά συνέπεια, η στρατηγική της Τουρκίας στη Μαύρη Θάλασσα πρέπει να
αναθεωρηθεί πλήρως.
Που το πάει η Τουρκία;
Η Τουρκία το εκμεταλλεύεται αυτό πλήρως και προτάσσει στις ΗΠΑ
ότι θα πρέπει να δημιουργήσει μια μόνιμη ναυτική δύναμη αποτελούμενη
από παράκτια ραντάρ επιτήρησης, μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα, πλοία
επιφανείαςκαι υποβρύχια ικανά να πραγματοποιούν 24ωρη αναγνώριση και να
έχουν επίγνωση της θαλάσσιας κατάστασης στη Μαύρη Θάλασσα.
Οι δραστηριότητες κάθε στοιχείου του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας θα
πρέπει να παρακολουθούνται και να αναλύονται στενά.
Το TCG Anadolu, ένα αμφίβιο επιθετικό πλοίο και για τους παραπάνω λόγους οι
Τούρκοι προτάσσουν στις ΗΠΑ ότι θα πρέπει να αναπτύσσεται στη Μαύρη
Θάλασσα σε τακτική βάση.
Το TCG Anadolu είναι σε θέση να μεταφέρει αεροσκάφη σύντομης απογείωσης και
κάθετης προσγείωσης (STOVL).
Ως εκ τούτου, η επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35 είναι
κρίσιμη. Το TCG Anadolu Amphibious Assault Ship μπορεί να μεταφέρει
αεροσκάφη STVOL F-35 B Lightning II.Μια τουρκική ναυτική δύναμη που
υποστηρίζεται από μαχητικά αεροσκάφη F-35 θα λειτουργήσει αποτρεπτικά κατά
της Ρωσίας.
Μια τουρκική ναυτική δύναμη ικανή να αποτρέψει τη Ρωσία στη Μαύρη Θάλασσα θα
ωφελήσει την Τουρκία, την ΕΕ, το ΝΑΤΟ και άλλα παράκτια κράτη της Μαύρης
Θάλασσας, προτάσσουν οι Τούρκοι
Τα παραπάνω εξηγούν την θεαματική μεταστροφή ΗΠΑ-ΕΕ υπέρ της Τουρκίας και
την άρση του άτυπου εμπάργκο οπλικών συστημάτων της Δύσης κατά της Άγκυρας
Κοινώς η Τουρκία πουλάει σε ΗΠΑ -ΕΕ ότι θα αποτελεί το δικό τους αντίβαρο
έναντι της Ρωσίας σε Μαύρη θάλασσα και Καύκασο, για αυτό και θα πρέπει να
την εξοπλίσουν
Τα επακόλουθα στα ελληνοτουρκικά
Οι συνέπειες για την Ελλάδα έχουν αρχίσει να γίνονται ορατές για τη χώρα
μας
Μετά την πρόσφατη δημοσιοποίηση από το Αμερικανικό ΥΠΕΞ προς το Κογκρέσο
επιστολής με την οποία αναφέρει ότι διάκειται ευμενώς στην πώληση 40 νέων
μαχητικών F-16 BLOCK 70 και την αναβάθμιση 80 ήδη υπαρχόντων
μαχητικών F-16 της Τουρκίας με κίτ εκσυγχρονισμού, αντιλαμβανόμαστε ότι η
Ουάσιγκτον αναβαθμίζει το ρόλο της Τουρκίας εκ νέου, εξισσοροπώντας το
αεροπορικό ισοζύγιο στο Αιγαίο.
Ωστόσο τυχόν παραχώρηση μαχητικών F-35 STOLV B Lightning II(καθέτου
αποπροσγειώσεως), για το ANADOLU θα αλλάξει τις ισσοροπίες υπέρ της Τουρκίας
στο Αιγαίο και τη ΝΑ Μεσόγειο, αφού δεν είμαστε αφελείς να πιστέψουμε ότι
κάτι τέτοιο δεν θα αναβαθμίσει κατακόρυφα την τουρκική προκλητικότητα και
την απειλή σε βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου.
Τέλος η Άγκυρα αναμένεται να πάρει τις κάμερες γαι τα drone της από τον
Καναδά, ο οποίος είχε απαγορεύσει την εξαγωγή τους, συζητάει με
Γαλλία-Ιταλία για προμήθεια αντιαεροπορικού συστήματος και προχωράει σε
καταληκτικές συζητήσεις με την Μ.Βρετανία αναφορικά με την συνδρομή
της για τον κινητήρα του μαχητικού αεροσκάφους TF-X
Συνεπώς αναμένουμε το επόμενο χρονικό διάστημα έξαρση της τουρκικής
επιθετικότητας σε Αιγαίο-ΝΑ Μεσόγειο-Κύπρο , με την ανοχή μάλιστα της
Δύσης.