Γράφει ο Στέλιος Φενέκος, Υποναύαρχος ΠΝ ε.α.
Όπως γνωρίζουμε η PESCO, ως στρατηγική της ΚΕΠΑΑ (Κοινής Ευρωπαϊκής Πολιτικής
ΑΣφάλειας και Άμυνας), βασίζεται στη συνεργασία χωρών μελών της ΕΕ για την
ανάπτυξη αμυντικών δυνατοτήτων συγχρηματοδοτούμενες από τα κράτη μέλη και την
ΕΕ.
Η δέσμευση της Σουηδίας και της Φινλανδίας ότι θα βοηθήσουν την Τουρκία να
συμμετάσχει στην PESCO, μπορεί να βρεί εφαρμογή έμμεσα στα προγράμματα που ήδη
συμμετέχουν οι δύο αυτές χώρες.
Οι πρωτοβουλίες που αφορούν κυρίως το Military Mobility αλλά και τα μη
επανδρωμένα στα οποία μετέχει η Σουηδία αλλά και η Φινλανδία, και στα οποία
εκτιμώ ότι πρωτίστως στοχεύει η Τουρκία σε ότι αφορά την PESCO, είναι:
COUNTER UNMANNED AERIAL SYSTEM (C-UAS) (Σουηδία)
EU COLLABORATIVE WARFARE CAPABILITIES (ECOWAR) (Σουηδία)
EU TEST AND EVALUATION CENTRES (EUTEC) Συντονιστής Σουηδία
European Secure Software defined Radio (ESSOR) Φινλανδία
Future Medium-size Tactical Cargo (FMTC) Σουηδία
INTEGRATED UNMANNED GROUND SYSTEM (UGS) Φινλανδία
AIRBORNE ELECTRONIC ATTACK (AEA) Σουηδία
Cyber Ranges Federations (CRF) Φινλανδία
EU BEYOND LINE OF SIGHT (BLOS) LAND BATTLEFIELD MISSILE SYSTEMS (EU BLOS)
Σουηδία και Κύπρος (Δεν θα συνεργαστεί ποτέ σε αυτό η Τουρκία λόγω αναγνώρισης
της Κυπριακής συμμετοχής)
MARITIME UNMANNED ANTI-SUBMARINE SYSTEM (MUSAS) Σουηδία
MILITARY MOBILITY (MM) Σουηδία, Φινλανδια, Ελλάς Κύπρος (το έχει βάλει ως
στόχο αλλά υπάρχει κίνδυνος εάν συμμετάσχει σε αυτήν – εάν δεν προβάλλουμε
ΒΕΤΟ- να θέσει θέμα μετά λόγω Κύπρου)
TIMELY WARNING AND INTERCEPTION WITH SPACE-BASED THEATER SURVEILLANCE
(TWISTER) Φινλανδία
Ποιο είναι το πρόβλημα με τη συμφωνία της Τουρκίας για την PESCO
H Τουρκία επιχειρεί να μετατρέψει την συμφωνία για την έγκριση της για την
εισδοχή της Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, σε στρατηγική συμμαχία (και
μάλιστα δεσμευτικά εν πολλοίς).
Gια το πρόβλημα με την υποστήριξη των δύο χωρών στην συμμετοχή της Τουρκίας
στην PESCO δεν είναι νέο. Η Τουρκία εδώ και χρόνια προσπαθεί να διεμβολίσει
και να μπει στα προγράμματα αυτά και στην ΚΕΠΑΑ και το επιδιώκει με κάθε
τρόπο.
Ειδικότερα το πρόγραμμα για “military mobility” στο οποίο επιδιώκει να μπει η
Τουρκία και στο οποίο μετέχουν και η Σουηδία και η Φινλανδία αλλά και η Ελλάδα
και η Κύπρος, περιλαμβάνει τα logistics των στρατιωτικών μεταφορών.
Η Τουρκία μετέχει στο κέντρο θαλασσίων μεταφορών του Αιντχόβεν (στο οποίο
μετέχουν η Φινλανδία και η Σουηδία – όχι όμως εμείς και η Κύπρος) και μέσω
αυτού επιδιώκει να μπει στο Pesco . Σημειωτέον ότι το κέντρο αυτό είναι σκληρά
ανταγωνιστικό του δικού μας Κέντρου θαλασσίων Μεταφορών που μπορούμε όμως να
το εντάξουμε στο PESCO ως ευρωπαϊκή αμιγώς δυνατότητα.
Εαν δε μπει σε ένα πρόγραμμα PESCO (γιατί θα βρει υποστήριξη από τις δύο χώρες
και όχι μόνο-και ο ΓΓ/ΝΑΤΟ υποστηρίζει το κέντρο αυτό), αφού τώρα με την
διεύρυνση των δυνάμεων του ΝΑΤΟ και της ΕΕ και τις απαιτήσεις ανάπτυξης τα
κέντρα αυτά καθίστανται αναγκαία (και μπορεί και κερδοφόρα πολύ), τότε θα έχει
δημιουργήσει τετελεσμένο και προηγούμενο και θα ζητάει να μπει και σε άλλα
προγράμματα χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ.
Δηλαδή θα χρηματοδοτούμε κι εμείς την Τουρκία για να μας απειλεί και να μας
επιτίθεται.
Το δε ΒΕΤΟ, που όντως μπορούμε να ενασκήσουμε, έχει περιορισμένη πρακτικότητα
(υπάρχει ήδη διαδικασία αναθεώρησης και κατάργησης του σε πολλά θέματα που
ισχύει σήμερα), δεν μπορεί να το ενασκείς συνέχεια και για όλα. Θα βρεις
απέναντί σου τους πάντες.
Επίσης η PESCO εμπλέκει ανάπτυξη αμυντικών δυνατοτήτων, οι χώρες αναθέτουν σε
εταιρείες κρατικές αλλά και ιδιωτικές και συνεργαζόμενες να αναπτύξουν τις
δυνατότητες. Συνεπώς εάν Τουρκικές εταιρείες συνεργάζονται με Σουηδικές και
Φινλανδικές σε κοινά προγράμματα (με μειοψηφικά έστω πακέτα), τότε έχουμε
υπερκέραση του BETO “de facto”.
Βέβαια αυτό μπορεί να συμβαίνει και σήμερα, αλλά δεν είχαμε ποτέ μια τέτοια
συμφωνία μεταξύ χωρών, με κρατική βούλα επίσημα. Και φυσικά δεν μπορούμε να το
αποτρέψουμε αυτό φανερά αλλά οφείλουμε να γνωρίζουμε τι συμβαίνει, να μην
θεωρούμε ότι όλα αυτά δεν μας αφορούν, ότι όλα είναι καλά, αλλά να σκεφτόμαστε
ορθολογικά ώστε να δρούμε ανάλογα.