Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Τα τελευταία χρόνια, η Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία (ΕΑΒΙ) έχει παρουσιάσει
δύο ολοκληρωμένα οπλικά συστήματα – αυτοτελείς πλατφόρμες, που αναπτύχθηκαν
από ιδιωτικές εταιρείες. Έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που ελληνική
εταιρεία παρουσίασε κάτι ανάλογο. Στεκόμαστε σε αυτά τα δύο, αφού η
σπουδαιότητά τους ως εξέλιξη, δεν γίνεται αντιληπτή στην πραγματική της
διάσταση, ακριβώς επειδή δεν υφίσταται κρατικός φορέας αρμόδιος για τον κλάδο,
ώστε να προβάλει την προσπάθεια στο εσωτερικό και, πολύ περισσότερο, στο
εξωτερικό, επιδιώκοντας εξαγωγές.
Η εταιρεία NAVINCO παρουσίασε το Σκάφος Ανορθοδόξου Πολέμου ΑΓΗΝΩΡ και η
εταιρεία EODH το Τακτικό Όχημα Υψηλής Ευκινησίας ΟΠΛΙΤΗΣ (4×4). Οι δύο
προσπάθειες στηρίχθηκαν στην σχεδίαση των προϊόντων με ιδία μέσα ενώ η
κατασκευή πρωτοτύπου ακολούθησε, στην περίπτωση του ΑΓΗΝΩΡΟΣ με ανάθεση
συμβάσεως από το ΓΕΝ, στον δε ΟΠΛΙΤΗ με πόρους της εταιρείας. Όπως έχουμε
γράψει στο παρελθόν, το ΓΕΝ ανέθεσε σύμβαση στην NAVINCO τον Μάιο του 2019,
αποδεικνύοντας ότι τα Γενικά Επιτελεία μπορούν να διαδραματίσουν απευθείας
ενεργό ρόλο στην ανάπτυξη – συνανάπτυξη οπλικών συστημάτων, εφόδον εντοπιστεί
ένα υποσχόμενο σχέδιο αμυντικού προϊόντος.
Ο ΑΓΗΝΩΡ, αφού πέρασε επιτυχώς τις δοκιμές από την Διεύθυνση Εξοπλισμών του
ΓΕΝ, σήμερα έχει αποδοθεί στην ΔΥΚ και είναι επιχειρησιακός. Πολύ
ενδιαφέρουσες είναι οι παρατηρήσεις του επιχειρησιακού χρήστη, αφού ήδη έλαβε
μέρος στην άσκηση ΚΑΤΑΙΓΙΣ του Πολεμικού Ναυτικού, που διεξήχθη μεταξύ 22-26
Μαΐου. Το ΣΑΠ έχει επιδείξει εξαιρετικές αρετές, δικαιώνοντας την σχεδίαση και
η διαπίστωση ικανότητος ταχείας πλεύσεως με κακοκαιρία έχει εκτιμηθεί, ιδίως
εφόσον συγκριθεί με άλλων αναλόγων σκαφών.
Ο ΟΠΛΙΤΗΣ, δεν έχει μέχρι τώρα ανάλογη υπηρεσιακή πορεία, η σχεδίαση όμως και
οι δοκιμές στις οποίες έχει υποβληθεί, παραπέμπουν σε όχημα με ανώτερο επίπεδο
προστασίας, ευκινησία και ικανότητα διελεύσεως εμποδίων, για την κατηγορία.
Σημειώνεται ότι το όχημα είναι μεν τεθωρακισμένο αλλά δεν εμπίπτει στην
κατηγορία των “τερατωδών” MRAP που έχουν έναν συγκεκριμένο ρόλο, αλλά χάρη
στην σχεδίασή του ο ΟΠΛΙΤΗΣ μπορεί να διαμορφωθεί για την κάλυψη φάσματος
αποστολών.
Αμφότερα, τα προϊόντα της NAVINCO και της EODH, διακρίνονται από το πολύ
σημαντικό στοιχείο του ανταγωνιστικού κόστους.
ΑΓΗΝΩΡ και ΟΠΛΙΤΗΣ, μία ναυτική και μία χερσαία πλατφόρμα, μπορούν να καλύψουν
εύρος επιχειρησιακών απαιτήσεων, πέραν του ενός Κλάδου. Ως ολοκληρωμένα οπλικά
συστήματα, μπορούν να εφοδιαστούν με ποικιλία συστημάτων και υποσυστημάτων
ελληνικής κατασκευής, ενισχύοντας τον βαθμό εγχώριας αυτονομίας στους
εξοπλισμούς.
Ακριβώς επειδή πρόκειται για αυτοτελείς πλατφόρμες – ολοκληρωμένα οπλικά
συστήματα, η εμπορική τους προώθηση παρουσιάζει μεγαλύτερες προοπτικές κύκλου
εργασιών και κερδοφορίας. Καθώς είναι συμβατά με αυστηρές προδιαγραφές και
κριτήρια ΝΑΤΟ και ΕΕ, συνοδεύονται από αυξημένο κύρος. Εφόσον υπήρχε κρατικός
φορέας αρμόδιος για την Αμυντική Βιομηχανία, θα φιγουράριζαν στην κορυφή των
προϊόντων που θα επεδίωκε να προωθήσει για εξαγωγές.
Η ανάπτυξη όλο και στενότερων σχέσεων με χώρες όπως η Αίγυπτος, η Σαουδική
Αραβία, οι χώρες του Περσικού γενικότερα, θα αποτελούσαν πρωτεύοντες και
βατούς στόχους εξαγωγών, επιτρέποντας την άσκηση πολιτικής όχι μόνο σε επίπεδο
υπουργών αλλά και πρωθυπουργού. Αν επί παραδείγματι, η Ελλάδα εκμεταλλευόταν
την απόφαση διαθέσεως συστημάτων Patriot για την ενίσχυση της ασφαλείας της
Σαουδικής Αραβίας και επεδίωκε ως μέρος ανταποδωτικών πράξεων, πωλήσεις του
ΑΓΗΝΩΡΟΣ και του ΟΠΛΙΤΗ, δεν υπάρχει αμφιβολία για την θετική ανταπόκριση του
Βασιλείου. Τέτοιες συμβάσεις, θα προσέφεραν σημαντικό κύκλο εργασιών σε αριθμό
ελληνικών εταιρειών, θα δημιουργούσαν νέες θέσεις εργασίας και θα ενίσχυαν με
έσοδα τα κρατικά ταμεία.
Πλέον τούτων, εάν υπήρχε απτή κι όχι θεωρητική πολιτική αναπτύξεως της ΕΑΒΙ, ο
αρμόδιος κρατικός φορέας θα μεριμνούσε για την προνομιακή αντιμετώπιση των
ελληνικών προϊόντων από τους κρατικούς φορείς χάρη στα “παραθυράκια” της
σχετικής κοινοτικής νομοθεσίας ενώ θα ενδιαφερόταν να καταπολεμήσει φαινόμενα
διαφθοράς που λειτουργούν υπέρ συμφερόντων αντιπροσώπων. Εάν επί παραδείγματι,
το Λιμενικό Σώμα έχει διαγωνισμό για σκάφη της κατηγορίας του ΑΓΗΝΩΡΟΣ αλλά
κυκλώματα μεριμνούν ώστε στην σύνταξη των τεχνικών προδιαγραφών να περνούν
στοιχεία που φωτογραφίζουν συγκεκριμένη ξένη υποψηφιότητα, πετώντας εξαρχής
εκτός διαδικασίας την ελληνική εταιρεία, είναι κατανοητό ότι ποτέ δεν θα δούμε
την επανεμφάνιση ελληνικής κατασκευής περιπολικών σε ελληνική υπηρεσία. Η
διαφθορά και η έλλειψη κρατικής πολιτικής, δεν επιτρέπουν την άμεση επιστροφή
των χρημάτων που επενδύονται (συχνά με χρηματοδότηση της ΕΕ) στην ελληνική
αγορά.
Η ύπαρξη απτής πολιτικής αναπτύξεως της ΕΑΒΙ, θα διευκόλυνε τα επιχειρηματικά
σχέδια μικρομεσαίων εταιρειών όπως η NAVINCO και η EODH, για την επίτευξη των
αναπτυξιακών στόχων τους, προς όφελος των ιδίων αλλά και της εθνικής
βιομηχανικής βάσεως και της εθνικής οικονομίας γενικότερα. Επιπλέον, ο
αρμόδιος κρατικός φορέας, δεν θα είχε περιορισμούς όπως του Υπουργείου
Ανάπτυξης & Επενδύσεων ή του Υπουργείου Οικονομικών, ως προς την
χρηματοδότηση αναπτυξιακών προγραμμάτων αμυντικής φύσεως, ενώ η αρμοδιότητά
του θα ήταν πλήρης και σαφής, σε σχέση με την ανεπαρκή επίδοση σε επίπεδο
πρωτοβουλιών της ΓΔΑΕΕ, από πλευράς ΥΠΕΘΑ.
Συμπερασματικώς, ΕΑΒΙ με ολοκληρωμένα οπλικά συστήματα, υπάρχει. ΑΓΗΝΩΡ και
ΟΠΛΙΤΗΣ, το αποδεικνύουν. Η ΕΑΒΙ όμως παλεύει χωρίς να απολαμβάνει την δέουσα
στήριξη από μια καταστρωμένη στιβαρή κεντρική εθνική – κρατική πολιτική για
την ανάπτυξή της. Εφόσον δεν υπάρχει κρατικό όργανο με την συγκεκριμένη ευθύνη
– αποστολή, τα “συναρμόδια” υπουργεία θα εξακολουθούν να έχουν περιορισμένη
αποτελεσματικότητα και οι πενιχροί καρποί, με την παρακμή των κρατικών
αμυντικών βιομηχανιών σε πρώτο πλάνο και σε δεύτερο την πτωχή, αποσπασματική
και όχι πλήρως ανταποδωτική στήριξη των πιο δραστηρίων εταιρειών του ιδιωτικού
τομέα.