Χθες ο επίτιμος Αρχηγός ΓΕΣ Γεώργιος Καμπάς αναφερόμενος στην Στρατιωτική
Σχολή Ευελπίδων και το βατερλό της αποτυχίας τον υποψηφίων, έκρουσε τον κώδωνα
του κινδύνου για τον Στρατό Ξηράς. Είπε χαρακτηριστικά ότι από τις 300 θέσεις
που προκηρύχθηκαν θα καλυφθούν μόνο οι μισές, γεγονός που οδηγεί στην
αποστρατικοποίηση του Στρατού Ξηράς. Έχει αντιληφθεί όμως ο κύριος Καμπάς ποιο
είναι το πραγματικό πρόβλημα; Ή απλά λέει κάτι για να βρίσκεται στην
δημοσιότητα και να διεκδικήσει κάποια εκλόγιμη θέση με το κόμμα που τον έκανε
Αρχηγό;
Ο κύριος Καμπάς ήταν αρχηγός ΓΕΣ από το 2019 μέχρι το 2020, επομένως σαν
επίτιμος Αρχηγός, ομού μαζί με τους Αρχηγούς ΓΕΣ και τους Διοικητές της Σχολής
των τελευταίων 20 ετών, φέρει ακαριαία την ευθύνη για αυτό που γίνεται σήμερα
στην Σχολή Ευελπίδων. Που στηρίζεται όμως αυτή η άποψη; Η άποψη αυτή
στηρίζεται στην θεωρία συστημάτων, την οποία προφανώς ο κύριος Καμπάς δεν
γνωρίζει, γιατί εάν την γνώριζε, θα αντιλαμβάνονταν την ευθύνη του και δεν θα
έλεγε τίποτα. Ας ξεκινήσουμε όμως την φιλοσοφική μας αναζήτηση από τον ορισμό
του συστήματος.
Σύστημα είναι ένα σύνολο αλληλοεπιδρώμενων στοιχείων, τα οποία είναι συνεκτικά
οργανωμένα, έτσι ώστε να μπορούν να πετυχαίνουν κάποιο συγκεκριμένο
αποτέλεσμα. Ο καθηγητής οργάνωσης επιχειρήσεων Russel Ackoff είχε πει
αναφορικά με το θέμα, ότι οι ηγέτες δεν έρχονται ποτέ αντιμέτωποι με
προβλήματα τα οποία είναι ανεξάρτητα μεταξύ τους, αλλά με δυναμικές
καταστάσεις οι οποίες αποτελούνται από πολύπλοκα συστήματα εναλλασσόμενων
προβλημάτων τα οποία αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους. Ονόμασε δε αυτές τις
καταστάσεις χάος και υποστήριξε ότι οι ηγέτες δεν επιλύουν προβλήματα αλλά
διαχειρίζονται το χάος. Ισχύουν όμως όλα τα παραπάνω για τις Ένοπλες Δυνάμεις;
Η απάντηση είναι ναι.
Οι Ένοπλες Δυνάμεις, είναι ένα σύστημα το οποίο αποτελείται από το προσωπικό,
τα μηχανήματα, την ηγεσία, την αποστολή και τέλος τις διαδικασίες που
εφαρμόζουν για να επιτύχουν την αποστολή τους. Η ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων,
καλείται να διαχειριστεί χάος των πολλαπλών δραστηριοτήτων και των πολλαπλών
ανθρωπίνων ψυχών που προσβλέπουν στον έναν ηγέτη τον οποίον πρέπει να
εμπιστεύονται πλήρως.
Ο Αρχηγός του ΓΕΣ λοιπόν, πρέπει να προβλέπει το μέλλον αναλύοντας τις
τάσεις που υπάρχουν στο παρόν. Πρέπει να είναι ικανός να αναλύει στατιστικά
δεδομένα του προσωπικού και να βλέπει την ικανοποίηση ή απογοήτευση του
προσωπικού και τί είναι αυτό που πρέπει να αλλάξει, πριν ακόμα αυτό κάνει
εμφανή την ύπαρξη του. Γιατί ακόμα και εάν σήμερα πάρουμε μια απόφαση για
μεταρρύθμιση της Σχολής Ευελπίδων, τα ευνοϊκά αποτελέσματα της απόφασης δεν θα
φανούν αύριο, αλλά μετά από 10 με 20 χρόνια. Τα τελευταία λοιπόν 20 χρόνια οι
Αρχηγοί ασέλγησαν πάνω στο σώμα των Ενόπλων Δυνάμεων. Ενδιαφερόμενοι μόνο για
τις μικρές τους φιλοδοξίες, δεν έλεγαν ποτέ όχι στον κύριο υπουργό, γιατί
αυτός θα έπαιρνε την απόφαση για την παραμονή, την προαγωγή ή την αποστρατεία
τους και τέλος, εκ του αποτελέσματος κρίνοντας, δεν είχαν ηγετικές
ικανότητες.
Έτσι δεν είδαν ότι οι νεολαία άλλαζε μέρα με την μέρα. Νόμισαν ότι οι νέοι δεν
αντιλαμβάνονται τις αδικίες που γίνονται στις προαγωγές και πίστεψαν ότι αυτά
θα μείνουν επτασφράγιστα μυστικά. Ενώ οι κατέχοντες την εξουσία θα αποφάσιζαν
για πάντα αυθαίρετα, ευνοώντας τα δικά τους παιδιά. Νόμισαν ότι οι νέοι δεν θα
καταλάβαιναν ότι η πολυδιαφημισμένη μέριμνα προσωπικού αφορούσε μόνο τους
ανώτατους και κανέναν άλλο, δεν συνειδητοποίησαν ότι τα νέα, στην εποχή του
internet τρέχουν με την ταχύτητα του φωτός και ότι οι νέοι τα βλέπουν άμεσα
μέσα από το κινητό τους. Δεν αντιλήφθηκαν την πτώση του κοινωνικού επιπέδου
του Αξιωματικού και την μετατροπή του σε τραπεζοκόμα των λαθρομεταναστών. Δεν
είδαν ότι η σύζυγος του μέσου Αξιωματικού, από καθηγήτρια έγινε πωλήτρια.
Τα πράγματα είναι ακόμα δυσκολότερα για γυναίκες Αξιωματικούς που
ψάχνουν να βρουν σύντροφο εκτός στρατεύματος. Δεν έτρεξαν κανένα
ερωτηματολόγιο στα εν ενεργεία στελέχη και κυρίως στα στελέχη που
αποστράτευαν, προκειμένου έγκαιρα να εντοπίσουν την αλλαγή της τάσης, με
αποτέλεσμα να αιφνιδιαστούν από την πτώση της ζήτησης. Επακόλουθο, κανένας δεν
είδε την καταστροφή που ερχόταν, πριν αυτή να κτυπήσει την πόρτα. Τώρα ο
κύριος Καμπάς, αφού πέρασε από την κολυμβήθρα του Σιλωάμ και συγχωρέθηκαν όλα
τα λάθη και οι παραλήψεις του, ομού μαζί με τους εν ενεργεία Αρχηγούς
προτείνει μαγικές και βραχυπρόθεσμές λύσεις με πρόχειρα πυροσβεστικά
μπαλώματα. Αντί να φροντίσουν να αυξήσουν το κοινωνικό κύρος του Αξιωματικού,
δίνοντας μακροπρόθεσμες λύσεις.
Προσπαθούν ακόμα και σήμερα να πιέσουν το υπουργείο παιδείας να δεχθεί
την μείωση του κατώτατου βαθμού εισαγωγής μόνο για την Σχολή Ευέλπιδων έτσι
ώστε να μπορέσουν περισσότεροι υποψήφιοι να περάσουν στην Σχολή. Και παρόλο
που αυτό στα μάτια των ψευτο-ηγετών του Στρατού φαντάζει σαν ιδανική λύση,
δείχνει ότι αυτοί οι άνθρωποι έχουν παντελή έλλειψη αντίληψης και δεν μπορούν
να καταλάβουν την μακροπρόθεσμη ζημιά που θα επιφέρει η ανόητη πρόταση τους.
Έτσι εάν το υπουργείο παιδείας κάνει αποδεκτό το αίτημα του υπουργείου Άμυνας,
πρώτον θα δημιουργήσει τετελεσμένο και μελλοντικά θα αρχίσουν να προστίθενται
και άλλες εξαιρέσεις, οδηγώντας στην σταδιακή κατάργηση ενός πολύ σωστού
μέτρου. Και δεύτερο θα ενισχύσει περαιτέρω την πεποίθηση που Ίδη υπάρχει ότι
όσοι επιλέγουν την Σχολή Ευελπίδων είναι χαμηλού νοητικού επιπέδου. Μειώνοντας
ακόμα περισσότερο το ηθικό και το κοινωνικό επίπεδο του Έλληνα Αξιωματικού,
μιας και η κοινωνία θα τον θεωρεί χαζό ένστολο δημόσιο υπάλληλο. Δεν με
πιστεύετε; Τρία χρόνια πριν όταν πήγα σε κάποιο πανεπιστήμιο της χώρας να
υποβάλω αίτηση για κατατακτήριες εξετάσεις, με ρώτησαν εάν η Σχολή Ευελπίδων
είναι πανεπιστήμιο.
Δεν ήξεραν βέβαια ότι το πρώτο πανεπιστήμιο που ίδρυσε ο Καποδίστριας το
1828 ήταν η Σχολή Ευελπίδων. Για να υπογραμμίσω την σημασία που έχει η μόρφωση
των Αξιωματικών, θα φέρω στην κουβέντα μας τον Βρετανό Αξιωματικό William
Butler ο οποίος είχε πει αναφορικά με το θέμα ότι «Το έθνος που διαχωρίζει
τους ακαδημαϊκούς του από τους Αξιωματικούς του, θα καταντήσει να έχει δειλούς
ακαδημαϊκούς και ηλίθιους Αξιωματικούς», με ότι αυτό συνεπάγεται. Και
σκεφτείτε ότι μιλάμε για τον Αξιωματικό του 23ου Αιώνα που θα κληθεί να
αποφασίσει για τα οπλικά συστήματα που θα αγοράσει στο μέλλον η χώρα
στηριζόμενος στην ανάλυση του πολέμου της Ουκρανίας. Και αυτός ο άνθρωπος θα
πρέπει να περάσει στην Σχολή Ευελπίδων, όχι γιατί είναι ικανός αλλά γιατί η
βάση εισαγωγής είναι πολύ χαμηλή. Και αυτή είναι η λύση που προτείνουν νυν και
πρώην Αρχηγοί. Σύμφωνα όμως με την καθηγήτρια Donella Meadows υπάρχουν δώδεκα
παράγοντες μόχλευσης για την βελτίωση της απόδοσης ενός συστήματος. Η λύση του
κυρίου Καμπά βρίσκεται στην τελευταία θέση και η μόχλευση της είναι αμελητέα,
για να μην πω μηδενική. Αν εγώ ήμουν υπουργός Εθνικής Αμύνης θα ανησυχούσα
πάρα πολύ για το επίπεδο των Αρχηγών που επέλεξα.
Επομένως κύριε Πρωθυπουργέ, το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι το υπουργείο
παιδείας το οποίο σωστά θέσπισε ελάχιστη βάση εισαγωγής, αλλά ο τρόπος και τα
κριτήρια που εσείς χρησιμοποιείτε για να επιλέξετε τους Αρχηγούς των Ενόπλων
Δυνάμεων. Με καθαρά πολιτικά κριτήρια δεν υπάρχει περίπτωση να βρεθεί αρχηγός
ο οποίος θα σχεδιάσει και θα υλοποιήσει τις κατάλληλες μεταρρυθμίσεις για να
οδηγήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις στον 23ο Αιώνα. Αδράξτε λοιπόν την ευκαιρία,
επιλέξτε τον ικανότερο όλων των Αξιωματικών για Υπουργό Εθνικής Άμυνας και
αλλάξτε τα τώρα όλα, όσο ακόμα προλαβαίνετε και πριν ο πόλεμος χτυπήσει την
πόρτα μας.
Σχης (εα) Δημήτριος Κωνσταντινίδης
MS National Grand Strategy, NDU Washington D.C
MBA, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας