Ιράν: Δυνατή παρτίδα σκάκι για ΗΠΑ και Ρωσία



Της Δρ Άννας Κωνσταντινίδου , Ιστορικού- Διεθνολόγου *

Βλέποντας όλη αυτήν την επαναστατική ορμή και μάλιστα το κύμα αυτό να ξεπηδά από μια κοινωνική ομάδα (οι Επαναστάσεις στο Ιράν από το 1948, 1952 και μετά είχαν έρεισμα την Κοινωνία όσο και παράξενο να μας φαίνεται, και ναι, οι γυναίκες στο Ιράν και γενικά στο μουσουλμανικό κόσμο, είναι μια κοινωνική ομάδα, αφού η έννοια του Ανθρώπου και των δικαιωμάτων που απορρέουν από την υπόστασή του “υποτάσσονται” -και κυρίως στις χώρες που επικρατεί έντονα η Σαρία- σε αρχές ασυμβίβαστες με τα νομοθετήματα του δυτικού Κόσμου περί ισότητας και ισονομίας), αντιλαμβανόμαστε, ότι το Ιράν αφενός δεν θα βγει αλώβητο αφετέρου θα ξαναζήσουμε έντονα τη δεκαετία του 1950, όπου ο Ψυχρός Πόλεμος είχε στην ανατολική περιφέρεια το διακριτικό στοιχείο (γιατί εκεί φάνηκε υπέρμετρα ο ανταγωνισμός των δύο υπερδυνάμεων) που ονομαζόταν Ιράν.

Ο Ψυχρός Πόλεμος στην Ανατολή είχε τη σφραγίδα του Ιράν. Και ναι, για άλλη μία φορά μετά το 1979, το Ιράν είναι αυτό που θα αναδιαμορφώσει τη Διπλωματία.

Έχω αναφερθεί στο παρελθόν για τη συγκεκριμένη χώρα, και έχω γράψει ότι οι Αμερικανοί ποτέ δεν συγχώρεσαν τη Διπλωματία τους που έχασε το κράτος αυτό. Άλλωστε, πριν τους μουλάδες πρέπει να ξέρουμε (αν και το έχουμε ξαναγράψει), ότι Ισραήλ και Ιράν ήταν κράτη συμμαχικά στην περιοχή, που μάλιστα στους αραβοϊσραηλινούς Πολέμους, το Ιράν προμήθευε πετρέλαιο και πρώτες ύλες στο Ισραηλινό Κράτος…

Μάλιστα, ανατρέχοντας στην αρθρογραφία μου  υπάρχει η διαπίστωση, ότι αυτά τα κράτη που είναι τα πλέον εχθρικά, να μην μας φανεί διόλου παράξενο, αν αρχίζουν να συγκλίνουν. Ας πάμε στην περσινή Σύνοδο της Βαγδάτης, όπου Ιράν και Σαουδική Αραβία κάθισαν στο ίδιο τραπέζι, για να μην πούμε για τη συγκλίνουσα πορεία που σταδιακά υιοθετείται με σημείο αναφοράς το εμπόριο σε Εμιράτα και Ισραήλ.

Θα αφήσει άραγε η Ρωσία τις ΗΠΑ να ξανακερδίσουν το Ιράν; Και στην πραγματικότητα, η ερώτηση που πρέπει να τεθεί, είναι:  μια πορεία με αμερικανό – κινεζικούς “συμβιβασμούς” μήπως θα είναι το προστάδιο, ώστε το Ιράν να έρχεται (προσπαθώ να χρησιμοποιώ λέξεις όχι ιδιαίτερα βαρύγδουπες) πιο κοντά στις ΗΠΑ;

Αυτήν την στιγμή, παρά το γεγονός ότι Ιράν και Ρωσία είναι πολύ κοντά (αν και άσπονδοι φίλοι), ωστόσο ο Πούτιν, χάνοντας την ψυχραιμία του εξαιτίας του ρωσο-ουκρανικού πολέμου, είναι δύσκολο να κρατήσει σε μία γραμμή (και να σκεφτεί το διπλωματικό περιβάλλον του, αυτό που είναι πέρα από τις πρώην Σοβιετίες) τα κράτη με τα οποία έχει (ανεξάρτητα ότι η έννοια της φιλίας στη Διπλωματία έχει συγκεκριμένη διάσταση, αφού δεν υπάρχουν φίλοι παρά μόνο συμφέροντα) ιστορικές σχέσεις.

Σε αρθρογραφία μου πριν λίγες μέρες, είχα αναφέρει ότι στην πρόσφατη Σύνοδο του Οργανισμού της Σανγκάης, ο Κινέζος πρόεδρος είχε πάρει εμφανή διάσταση από το Ρώσο ομόλογό του. Ας μην ξεχνάμε δε, και την 25ετη Συμφωνία που υπέγραψαν το 2021 Κίνα με Ιράν σε σημειακά ζητήματα.

Ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε επίσης, τον επανακαθορισμό των σχέσεων ανάμεσα σε Κίνα και Ισραήλ, και μάλιστα με συνυποσχετικό για την επιτάχυνση των μεταξύ τους διαπραγματεύσεων σε ζητήματα εμπορικά και οικονομικά, παράλληλα δε, το λιμάνι της Χάιφα αυτήν την στιγμή βρίσκεται υπό κινεζική διαχειριστική αρχή, μια και έχει εκχωρηθεί για 25 χρόνια οικονομικής εκμετάλλευσης από το ισραηλινό κράτος.

Και επανερχόμενοι στο Ιράν, φυσικά αυτήν την στιγμή εκκρεμεί μια συμφωνία για τα πυρηνικά. Όμως, η Επανάσταση που εκτυλίσσεται στο κράτος αυτό, και ενώ μέχρι πρόσφατα έδινε το πλεονέκτημα δράσης στους μουλάδες και κατ’ επέκταση και στον Πούτιν, ως φαίνεται η μπάλα χάνεται από το δικό τους μέρος του γηπέδου. Γιατί αν ο Ραϊσί θέλει να βρίσκεται στην εξουσία, θα πρέπει να υπογράψει μία Συμφωνία με πολύ νερό στο κρασί του.

Άραγε οι Κινέζοι θα “βοηθήσουν” τους Αμερικανούς σε αυτό; Πάντως, αυτό που έχουμε να πούμε, είναι ότι ο Πούτιν έκανε δύο λάθη:

-παρέτεινε τον Πόλεμο στην Ουκρανία και
-έχασε την ψυχραιμία του.

*Η Δρ Άννα Κωνσταντινίδου είναι Ιστορικός – Διεθνολόγος, Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου & Πολιτικής Επιστήμης της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Επιστημονική Συνεργάτιδα ΑΠΘ (Νομικής Σχολής και Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ), Εξωτερική Συνεργάτιδα της Ανώτατης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ) και της Σχολής Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ)