Των Gallia Lindenstrauss και Remi Daniel
Η συνάντηση μεταξύ του Ισραηλινού πρωθυπουργού Yair Lapid και του προέδρου της
Τουρκίας Ερντογαν, στο περιθώριο της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ, ήταν η πρώτη
συνάντηση μεταξύ ενός πρωθυπουργού του Ισραήλ και του Ερντογάν, από το 2008.
Εκείνη τη χρονιά ο Τούρκος πρόεδρος συναντήθηκε με τον Έχουντ Όλμερτ, όταν ο
Ερντογάν διαμεσολάβησε για τις έμμεσες ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Ισραήλ
και Συρίας.
Η συνάντηση στη Νέα Υόρκη διήρκεσε περίπου 70 λεπτά, κάτι που δείχνει ότι δεν
υπήρχαν απλώς φιλοφρονήσεις και ευγένειες. Ο Lapid ευχαρίστησε ξανά τον
Ερντογάν για την τουρκική βοήθεια στην αποτροπή των ιρανικών σχεδίων να
βλάψουν τους Ισραηλινούς σε τουρκικό έδαφος, ενώ στη συνάντηση τέθηκε επίσης
το θέμα των αγνοούμενων Ισραηλινών στη Λωρίδα της Γάζας.
Επιπλέον, ο Ερντογάν συναντήθηκε με εκπροσώπους εβραϊκών οργανώσεων στις ΗΠΑ,
όπως και στο παρελθόν, πριν από την τελευταία κρίση στις σχέσεις
Τουρκίας-Ισραήλ το 2018. Στη συνάντηση με τις οργανώσεις, συζητήθηκε η
αναθέρμανση των σχέσεων Τουρκίας και Ισραήλ, όπως και το πρόβλημα του
αντισημιτισμού.
Μεταξύ άλλων, ο Ερντογάν δήλωσε, συνεχίζοντας προηγούμενες δηλώσεις, ότι ο
αντισημιτισμός είναι έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και διακήρυξε την πρόθεση
του να επισκεφθεί το Ισραήλ μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου.
Άλλο ένα βήμα για την αποκατάσταση των σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ στον σωστό
δρόμο, ήταν η απόφαση της επιτροπής διορισμών του υπουργείου Εξωτερικών, να
συστήσει τον διορισμό της προσωρινής επικεφαλής της πρεσβείας στην Άγκυρα,
Irit Lillian, ως την πρέσβη του Ισραήλ στην Τουρκία.
Ο επαγγελματικός διορισμός ήταν αναμενόμενος, εν μέρει δεδομένου ότι η Lillian
ήδη κατείχε τη θέση πρεσβευτή στη Βουλγαρία και λαμβάνοντας υπόψη τις
προηγούμενες προσπάθειές της να ενισχύσει τους δεσμούς μεταξύ των δύο χωρών,
και οι δύο στη διάρκεια έντονων στιγμή και μετά από τα πρώτα θετικά βήματα
μεταξύ Άγκυρας και Ιερουσαλήμ.
Την ίδια στιγμή, δεν είναι ακόμη σαφές ποιον θα διορίσει η Τουρκία ως πρέσβη
στο Ισραήλ και όποιος επιλεγή τελικά, εάν θα μπορεί να αποτελέσει ένδειξη των
τουρκικών προθέσεων σχετικά με τη συνεχή βελτίωση των σχέσεων.
Το πρόγραμμα του Lapid στο περιθώριο της γενικής συνέλευσης περιλάμβανε
συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, η οποία καταδεικνύει
την προσπάθεια εξισορρόπησης της βελτίωσης των σχέσεων Ισραήλ-Τουρκίας και
διατήρησης των σχέσεων με Ελλάδα και Κύπρο.
Λίγο μετά την ανακοίνωση στα μέσα Αυγούστου για την εξομάλυνση των σχέσεων
μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας, αναφέρθηκαν επίσης κάποιες αρχικές συνομιλίες με
την Κύπρο αναφορικά με την εξαγορά του Iron Dome από το Ισράηλ. Αυτά ενώνονται
με τις αναφοράς για ισραηλινή βοήθεια στην Ελλάδα, για την εξέλιξη των
συστημάτων anti-UAV.
Το πεδίο ασφάλειας είναι ιδιαίτερης σημασίας, εν μέρει επειδή στο παρελθόν
υπήρχε σημαντική Τούρκο-ισραηλινή συνεργασία σε αυτά τα θέματα και επειδή η
Τουρκία έχει αναπτύξει μια βιομηχανία UAV που έχει δει πολλά επιτεύγματα
(συμπεριλαμβανομένου του πολέμου στην Ουκρανία) και είναι απειλητική, από την
οπτική της Ελλάδος και της Κύπρου.
Η επίσκεψη του Ισραηλινού υπουργού Ενέργειας στην Κύπρο και η προσπάθεια να
επιτευχθεί μια τελική συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών για τα θέματα που αφορούν
στην εξέλιξη του κοινού πεδίου φυσικού αερίου Αφροδίτη-Yishai, είναι επίσης
ένα σημαντικό βήμα για τη διατήρηση των σχέσεων με την Κύπρο. Επομένως, στο
προσεχές μέλλον, το Ισραήλ αναμένεται να συνεχίσει να προσπαθεί να ισορροπεί
μεταξύ της επιθυμίας να βελτιώσει τις σχέσεις με την Τουρκία και της σημασίας
που αποδίδει στην υπάρχουσα σχέση μεταξύ Ισραήλ, Ελλάδας και Κύπρου.