Τι κάνει την Τουρκία να συμπεριφέρεται με στρατιωτική αυθάδεια πέρα ​​από τα σύνορά της;



Την τελευταία δεκαετία, η Τουρκία έχει αναδειχθεί σημαντικός περιφερειακός παράγοντας στη Μέση Ανατολή, τόσο πολιτικά όσο και στρατιωτικά. Η χώρα έχει συμβάλει πάρα πολύ στην αλλαγή της όψης της πολεμικής τεχνολογίας του σύγχρονου κόσμου με τα εγχώριας παραγωγής drone της. Προσφάτως, οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις αλλάζουν επιτυχώς τους κανόνες συμβατικής εμπλοκής σε μη συμβατικούς αποφυγής που εξαρτάται εξ ολοκλήρου από την τηλεκατευθυνόμενη τεχνολογία.

Την περασμένη Πέμπτη, ένα αυτοκίνητο που λέγεται ότι ανήκει στους Κούρδους από τις Μονάδες Προστασίας του Σιντζάρ (YBS) φέρεται να χτυπήθηκε από τουρκικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος στον προμαχώνα των Κούρδων Γιαζίντι στο Σιντζάρ στο βορειοδυτικό Ιράκ. Ένα άτομο επιβεβαιώθηκε ότι σκοτώθηκε και άλλοι δύο τραυματίστηκαν. Οι αεροπορικές επιδρομές - κυρίως επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη - είναι συνηθισμένα περιστατικά κάτω από τα νότια σύνορα της Τουρκίας στη Συρία και το Ιράκ. Στις 13 Οκτωβρίου, δύο στρατιωτικοί σκοτώθηκαν και άλλοι δύο τραυματίστηκαν στην πόλη Καμισλί της Βορειοανατολικής Συρίας. Τέτοιες θανατηφόρες πράξεις πραγματοποιούνται ως επί το πλείστον από ένα μοντέλο που έκτοτε έχει κερδίσει την παγκόσμια προσοχή.  

Το Bayraktar Tactical Block 2 (TB-2) είναι ένα τουρκικό μη επανδρωμένο εναέριο όχημα μεσαίου ύψους που μπορεί να παραμείνει επί 27 ώρες, μέρα και νύχτα. Μπορεί επίσης να μεταφέρει φορτίο 150 κιλών. Εξοπλισμένο με αισθητήρες υψηλών προδιαγραφών, που επιτρέπουν επίμονη περιπλάνηση σε περιοχές στόχους, το drone μπορεί να μεταφέρει 4 έξυπνους κατευθυνόμενους πύραυλους MAM-L και πυραύλους MAM-C. Αυτά τα κατευθυνόμενα πυρομαχικά ακριβείας είναι σχεδιασμένα για αποστολές αέρος-εδάφους και μπορούν να εμπλακούν σε σταθερούς ή κινούμενους στόχους με επιχειρησιακό ύψος 5.048 μέτρα. 

Βασικά, η ακλόνητη επιθυμία της Τουρκίας να εξασφαλίσει drones ήταν εν μέρει για την αντιμετώπιση του προβλήματος στην ανατολική Μικρά Ασία· δηλαδή του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK). Στα μέσα της δεκαετίας του 2000, ωστόσο, η Τουρκία έκανε την απόκτηση drone ως εθνική προτεραιότητα. Λόγω των δυσκολιών που συνεπάγεται η προμήθεια μη επανδρωμένων εναέριων συστημάτων των ΗΠΑ και του Ισραήλ, ξεκίνησε η ανάπτυξη στο εσωτερικό. Από το 1984 η Τουρκία βρίσκεται σε έναν ατελείωτο, αν και σποραδικό, πόλεμο με το PKK. Ωστόσο, τα απόκρημνα βουνά του Κουρδιστάν εμπόδισαν τους Τούρκους να επιτύχουν μια νίκη που να διαρκέσει ή να παράγουν ολοκληρωμένα αποτελέσματα σε μια περιοχή όπου η κλασική εμπλοκή δεν είναι επιτρεπτή.

Τον Μάρτιο του 1995 οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις πέρασαν στην περιοχή που ελέγχει η περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν για να καταστρέψουν στρατόπεδα του PKK. Η εισβολή συνεπαγόταν την κινητοποίηση τριάντα πέντε χιλιάδων στρατιωτών, τη μεγαλύτερη ξένη αποστολή στην ιστορία της Τουρκικής Δημοκρατίας. Ιδιαίτερα πρόσφατα, ήταν από την αεροπορική τεχνολογία που οι Κούρδοι μαχητές μπήκαν σε καθεστώς άμυνας. Τον Απρίλιο του 2016 η πρώτη θανατηφόρα επίθεση έγινε από ένα drone εναντίον των μαχητών του PKK. Από τότε, η ισχύς των drone άλλαξε τους κανόνες της συμβατικής εμπλοκής· δεν χρειάζονται πια στρατιώτες πεζικού χάρη στα χειρουργικά χτυπήματα.

Κατά βάθος, η υπεροχή της Τουρκίας με drone έχει κάνει τη χώρα πιο επιθετική στο θέμα άσκησης εξωτερικής πολιτικής. Ενώ η ανάπτυξη μαχητικών αεροσκαφών θα μπορούσε να θεωρηθεί παραβίαση του εναέριου χώρου, τα drones είναι καλύτερα να αναπτυχθούν ενάντια σε πληρεξούσιους και μη κρατικούς φορείς. Με ή χωρίς ανάπτυξη δυνάμεων μάχης στο έδαφος, το TB2 παράγει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Στρατιωτικά, η Τουρκία έχει κερδίσει εξέχουσα θέση σε μια αρένα που για χρόνια κυριαρχούνταν από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ και την Κίνα. Ωστόσο, αν και δεν έχει ξεπεράσει ακόμη τις τρεις χώρες, είναι ένας πιθανός ανερχόμενος ανταγωνιστής. Από οικονομική άποψη, καθώς δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για το πόσο οι πωλήσεις των drone συνεισφέρουν στην τουρκική εθνική οικονομία, τα στοιχεία αυξάνονται σημαντικά.

Το Bayraktar TB-2 είναι το πρώτο τουρκικό εγχώριο στρατιωτικό asset στον κόσμο της πολεμικής τεχνολογίας. Αν και παραδοσιακώς ήταν καθαρός εισαγωγέας όπλων, η Τουρκία φαίνεται να γέρνει την ισορροπία προς όφελός της με μια πολλά υποσχόμενη αύξηση των αμυντικών εξαγωγών. 

Αυτή η προδιαγραφή προσκρούει στο concept που θέλει εχθρικούς στρατιώτες να αναπτύσσονται στο έδαφος. Ωστόσο, περιορίζοντας ήδη τις στρατιωτικές τακτικές και τις μετακινήσεις στρατευμάτων, οι απειλές που προκύπτουν από επιθέσεις που εξαπολύονται από αόρατα μέσα έχουν ψυχολογικές και αποθαρρυντικές επιπτώσεις στους στρατιώτες. Εκτός από τις στρατιωτικές υποθέσεις, ο ηλεκτρονικός πόλεμος της Τουρκίας έχει ενισχύσει τη θέση της και τη βοηθά να εδραιώσει διπλωματικές σχέσεις με πολλές χώρες που επιδιώκουν να αποκτήσουν το εθνικό drone της Τουρκίας.

Εκτός από τη γεωπολιτική θέση της Τουρκίας μεταξύ ανατολής και δύσης που ανέκαθεν έπαιζε με την ισορροπία δυνάμεων, το κύμα drone είναι ένα πρόσθετο πλεονέκτημα ισχύος που θα μπορούσε να κάμψει τη στρατιωτική ηγεμονία της Δύσης. Η ένοπλη τεχνολογία φαίνεται να είναι καλά εργαλειοποιημένη στα χέρια της άκρως διεκδικητικής τουρκικής εξωτερικής πολιτικής.

Στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της Τεχεράνης στις 19 Ιουλίου, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν φέρεται να είπε στον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι πρότεινε να δημιουργηθεί ένα εργοστάσιο TB2 στο ρωσικό έδαφος. Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar TB2 χρησιμοποιήθηκαν σε μεγάλο βαθμό στις τρεις επιχειρήσεις της Άγκυρας κατά των κουρδικών δυνάμεων στη βορειοδυτκή Συρία. Εν μέρει, μεγάλο μέρος της "ακριβείας νίκης" της Τουρκίας στην Επιχείρηση Κλάδος Ελαίας (2018) οφείλεται στον πόλεμο με μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Συγκεκριμένα, οι επεμβάσεις των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων από το 2016 στη Συρία - κυρίως στα βορειοδυτικά -, στο βόρειο Ιράκ και αλλού, συμπίπτουν σαφώς με την άνοδο του πολέμου με drone. Η σταθερώς αυξανόμενη δύναμη των drone της Τουρκίας καθιστά τη χώρα μια παρεμβατική και επεκτατική περιφερειακή δύναμη της Μέσης Ανατολής υπό τον Ερντογάν.  

Το 2020 ήταν ορόσημο για το TB2. Τον Φεβρουάριο του 2020, μετά τον θάνατο 33 Τούρκων στρατιωτών στο Ιντλίμπ της Συρίας, η Τουρκία διεξήγαγε την Επιχείρηση Ασπίδα της Άνοιξης, τα τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη προκάλεσαν μεγάλες απώλειες στον συριακό στρατό σε εχθρικό έδαφος χωρίς να αναπτύξουν πολλές δυνάμεις μάχης· αποδείχθηκαν ιδιαίτερα αποτελεσματικά κατά του ρωσικού αυτοκινούμενου αντιαεροπορικού συστήματος πυροβολικού Pantsir.

Η Λιβύη ήταν ένα άλλο θέατρο όπου το TB2 παρουσίασε την μαχητική του αποτελεσματικότητα μετά το συμβάν στην Ιντλίμπ. Η Τουρκία παρενέβη στη Λιβύη το 2019 για λογαριασμό της κυβέρνησης του Φαγέζ αλ-Σάρατζ με έδρα την Τρίπολη κατά του Λιβυκού Εθνικού Στρατού του Χαλίφα Χαφτάρ, ο οποίος υποστηρίζεται από το λιβυκό κοινοβούλιο.

Τον Σεπτέμβριο, ο στόλος UAV του Αζερμπαϊτζάν, αποτελούμενος από τουρκικής κατασκευής Bayraktar TB2, διεξήγαγε μια θανατηφόρα εκστρατεία κατά των αρμενικών στρατιωτικών μέσων. Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ έδωσε νέα προβολή στο TB2. Ωστόσο, η πιο σημαντική εμφάνιση δεν είχε γίνει ακόμα.

Στις 24 Φεβρουαρίου 2022, ο κόσμος ξύπνησε με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Προχωρώντας ραγδαία τις πρώτες μέρες της εισβολής, το Bayraktar TB2 έκανε καταστροφικές επιθέσεις ενάντια στις ρωσικές δυνάμεις. Ο πόλεμος στην Ουκρανία ήταν ένα σημείο καμπής για τα TB2 ως αναπτυγμένη στρατηγική τουρκική δύναμη. Οι επιτυχίες που σημείωσε το Bayraktar TB2 εναντίον των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία το κατέστησαν παγκόσμιο εμπόρευμα. Ωστόσο, η συνέχεια της θανατηφόρας καμπάνιας TB2 συνεχίζεται αλλού.

Θεωρούμενες ως μια ελκυστική εναλλακτική λύση για την από καιρό επιδιωκόμενη, αλλά μπλοκαρισμένη διασυνοριακή επιχείρηση (ίσως να είναι πάνω από μία) του Ερντογάν στη Βόρεια Συρία, οι τουρκικές επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν γίνει συνηθισμένο φαινόμενο εναντίον Κούρδων μαχητών στη Βόρεια Συρία. Από τον Ιανουάριο του 2022, έχουν πραγματοποιηθεί τουλάχιστον 62 επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη εναντίον της Βόρειας Συρίας σκοτώνοντας τουλάχιστον 90 ανθρώπους - συμπεριλαμβανομένων πολιτών και στρατιωτικού προσωπικού - και τραυματίζοντας άλλους 100. Ωστόσο, όταν τα αποτελέσματα είναι ανεπιθύμητα, μπορεί να αποφευχθεί η ευθύνη.

Στις 18 Αυγούστου, ένας στόχος σε βάθος 53 χιλιομέτρων στη δυτική Χασάκα της Βόρειας Συρίας φέρεται να χτυπήθηκε από τουρκικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος σε απόσταση μικρότερη των δύο χιλιομέτρων από τη βάση "Life Stone" (Istirahat al-Wazir) του Παγκόσμιου Συνασπισμού για την ήττα του ISIS. Η αεροπορική επιδρομή ήταν η πρώτη του είδους της που πραγματοποιήθηκε έξω από την προτεινόμενη "ασφαλή ζώνη" μήκους 32 χιλιομέτρων της Τουρκίας. Τέσσερα κορίτσια σκοτώθηκαν ακαριαία ενώ ένα πέμπτο υπέκυψε στα τραύματά του αργότερα. Ενώ καταδίκασε το χτύπημα σε μια δήλωση, ο Παγκόσμιος Συνασπισμός για την ήττα του ISIS παρέλειψε να αναφέρει τον δράστη.

Χονδρικά, οι ραγδαίες εξελίξεις στην τεχνολογία έχουν καταστήσει την τουρκική αεροπορία επιθετικώς προνομιακή δύναμη και όντας αιχμή του δόρατος των παγκόσμιων αμυντικών εξαγωγικών προϊόντων της Τουρκίας, το TB2, υπό συνθήκες, θα μπορούσε να οδηγήσει στην άνοδο της Άγκυρας στην κατάταξη με τους μεγάλους παίκτες της περιοχής και η κυβέρνηση Ερντογάν, γνωρίζοντας αυτό, παραβλέπει το "υπό συνθήκες" και απλώς συνεχίζει να αυξάνει την αυθάδεια.