Ο αντιπλοϊκός πύραυλος Neptune ήταν ένα από τα μυστικά όπλα της Ουκρανίας. Η
ανάπτυξη του πυραύλου κρουζ 1.900 κιλών ολοκληρώθηκε μόλις λίγες εβδομάδες
πριν τη ρωσική εισβολή και ήταν η μεγάλη ελπίδα του ουκρανικού Πολεμικού
Ναυτικού για να αντιμετωπίσει τον Στόλο της Μαύρης Θάλασσας.
Από: capital.gr - Του David Axe / Forbes
Οι πρώτοι πύραυλοι που εκτόξευσε η μοναδική συστοιχία Neptune που διέθετε τον
περασμένο Μάρτιο το Κίεβο αστόχησαν. Μέλη του ουκρανικού Πολεμικού Ναυτικού
κατηγορούν τους Ρώσους πράκτορες γι’ αυτό.
Η εκδοχή ότι σαμποτέρ που εισχώρησαν –ή ήταν κοντά– στην κατασκευάστρια
εταιρεία εξαρτημάτων για οπλικά συστήματα Luch Design Bureau, με έδρα στο
Κίεβο, πείραξαν τη συνδεσμολογία των πυραύλων είναι μία από τις πολλές
συναρπαστικές –και έως τώρα άγνωστες– λεπτομέρειες στην "υπόθεση Neptune" που
φέρνει στο φως ο δημοσιογράφος της "Ukrainska Pravda", Roman Romaniuk.
Επί χρόνια το ουκρανικό Ναυτικό δεν είχε πάρει ζεστά το θέμα του Neptune,
παρόλο που ο στόλος του δεν διέθετε άλλα όπλα που θα μπορούσαν να έχουν την
παραμικρή πιθανότητα να περιορίσουν τη συντριπτική υπεροχή της Ρωσίας στη
θάλασσα.
Ο ρωσικός Στόλος της Μαύρης Θάλασσας, με ναυαρχίδα το πυραυλοφόρο καταδρομικό
"Moskva", μπορούσε να αναπτύξει τρεις δεκάδες πλοία και υποβρύχια καθώς και
δεκάδες αεροσκάφη και αρκετές πυραυλικές συστοιχίες εδάφους. Στον αντίποδα, το
ουκρανικό Ναυτικό διέθετε μονάχα μία φρεγάτα με πυροβόλα και μερικά
ελικόπτερα.
Η απειλή του πολέμου επικρέμαται στην Ουκρανία στα τέλη του 2020, όταν ο
Βολοντίμιρ Ζελένσκι δίνει εντολή στο κυβερνητικό επιτελείο να εξασφαλιστούν οι
πόροι για να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα δοκιμών του Neptune και να επισπευσθεί η
παραγωγή της πρώτης συστοιχίας: ένας τετραπλός εκτοξευτής τοποθετημένος σε
φορτηγό συν τα υποστηρικτικά κινητά ραντάρ Mineral-U και τα οχήματα
ανεφοδιασμού.
Έναν χρόνο μετά, τον Δεκέμβριο του 2021, "δεν υπήρχαν ακόμη πύραυλοι", έγραψε
ο Romaniuk. Τα ρωσικά στρατεύματα συγκεντρώνονταν κατά μήκος των συνόρων με
την Ουκρανία και θα εισέβαλαν στις 24 Φεβρουαρίου. Ο χρόνος τελείωνε.
Εντέλει η πρώτη παρτίδα πυραύλων ήταν έτοιμη στις 20 Φεβρουαρίου.
"Κυριολεκτικά λίγες ημέρες πριν ξεκινήσει η πλήρους κλίμακας επίθεση, βγήκαν
οι πύραυλοι από το εργοστάσιο στο Κίεβο", ανέφερε ο Romaniuk. Αργότερα θα
χτυπούσαν οι Ρώσοι τρεις φορές το ίδιο εργοστάσιο με τους δικούς τους
πυραύλους.
Η πυροβολαρχία των Neptune αναπτύχθηκε στο Μικολάιβ, την πόλη-λιμάνι στον
ποταμό Μπουκ – 65 χιλιόμετρα από τη Μαύρη Θάλασσα. Το Μικολάιβ και η Οδησσός
είναι πόλεις ζωτικής σημασίας για την οικονομία της Ουκρανίας. Και αποτελούν
–κατά προτεραιότητα– στόχο του ρωσικού στόλου.
Φτάνοντας στα περίχωρα του Μικολάιβ, η πυροβολαρχία των Neptune δεν άργησε να
εντοπίσει τους πρώτους στόχους της. Τρία ρωσικά πλοία αμφίβιων επιχειρήσεων
απέπλευσαν από τη βάση τους στην προσαρτημένη Κριμαία τον Μάρτιο και κινήθηκαν
προς το Μικολάιβ. Οι χειριστές των Neptune εκτόξευσαν τρεις πυραύλους –
πιθανόν έναν για κάθε ρωσικό σκάφος.
Ούτε ένας δεν βρήκε στόχο. Οι πύραυλοι είχαν χαθεί από τις διόπτρες της
πυροβολαρχίας. Το πλήρωμα υπέθεσε ότι τους κατέρριψαν οι Ρώσοι.
Είχαν βάσιμους λόγους να το υποθέσουν. Οι πύραυλοι θα περνούσαν πάνω από την
Οδησσό. Για να μην κινδυνεύσουν οι κάτοικοι της πόλης, οι χειριστές της
συστοιχίας προγραμμάτισαν τους πυραύλους να διαγράψουν την πορεία τους στα 400
πόδια ύψος αντί στα 20 πόδια – που θα ήταν το ιδανικό. Αυτό διευκόλυνε το έργο
των ρωσικών δυνάμεων να τους εντοπίσουν και να τους καταρρίψουν.
Επίσης πιθανό ήταν οι Neptune να παρουσίασαν κάποια δυσλειτουργία και να
τέθηκαν εκτός πορείας. "Η μεγαλύτερη απογοήτευση για τους χειριστές είναι όταν
οι πύραυλοι εξαφανίζονται και δεν χτυπούν πουθενά", εξήγησε ο Romaniuk.
Για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο της τεχνικής βλάβης, το πλήρωμα της
συστοιχίας Neptune και οι τεχνικοί της Luch αποσυναρμολόγησαν τη συστοιχία.
"Ανακάλυψαν ότι ένα τμήμα των πυραύλων είχε απενεργοποιημένο – ως εκ τούτου η
πυροδότηση δεν έγινε σωστά".
Οι πύραυλοι ήταν ελαττωματικοί. Το ερώτημα ήταν... γιατί. Μήπως οι εργάτες της
Luch έκαναν κάποιο λάθος; Ή μήπως Ρώσοι πράκτορες είχαν διεισδύσει στην
παραγωγική διαδικασία;
Η Luch επέμεινε ότι δεν υπήρχε σαμποτάζ. Ωστόσο, δύο στρατιωτικές πηγές
ανέφεραν στον Romaniuk ότι δεν μπορούσαν να το αποκλείσουν. "Αποδεδειγμένα
όλοι οι πύραυλοι παρουσίασαν το ίδιο πρόβλημα και σαφώς υπήρχε εσκεμμένη
παρέμβαση", δήλωσε η μία στρατιωτική πηγή. "Είναι η μόνη φορά σε όλο τον
πόλεμο που θα μπορούσα να πω ότι έγινε κάτι σαν προδοσία".
Η εκδοχή ότι εργάτες σκόπιμα προκάλεσαν τεχνικό πρόβλημα σε μερικούς
αντιπλοϊκούς πυραύλους δεν είναι και απίστευτη. Άλλωστε, πρόσφατα Ουκρανός
πράκτορας "τρύπωσε" 800 χιλιόμετρα εντός της ρωσικής επικράτειας για να
ανατινάξει ένα ελικόπτερο της ρωσικής Πολεμικής Αεροπορίας σε στρατιωτικό
αεροδρόμιο. Και πριν λίγους μήνες οι Ουκρανοί ανατίναξαν ένα φορτηγό
προκαλώντας μεγάλες ζημιές στη γέφυρα του Κερτς που συνδέει την Κριμαία με τη
Ρωσία.
Λάθος ή σαμποτάζ, οι Ουκρανοί επιδιόρθωσαν άμεσα τους υπόλοιπους πυραύλους
Neptune. Και λίγες εβδομάδες μετά, στις 13 Απριλίου, εκτόξευσαν δύο Neptune
κατά του ρωσικού καταδρομικού Moskva, βυθίζοντάς το και αλλάζοντας τον ρου του
πολέμου στη Μαύρη Θάλασσα.