Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Τουρκικά μέσα αναφέρουν αυτές τις ημέρες ότι το ελικοπτεροφόρο ANADOLU (L 400)
έχει παραδοθεί στο τουρκικό ναυτικό, κατόπιν ολοκληρώσεως ενός μεγάλου μέρους
των Δοκιμών Εν Πλω (SAT) και εξελίσσεται η εκπαίδευση για την έναρξη
επιχειρησιακών πλόων. Επί της ουσίας επιβεβαιώνονται οι δηλώσεις επισήμων, ότι
τ πλοίο επρόκειτο να παραδοθεί στα τέλη του 2022.
Η ένταξη σε υπηρεσία, θα συνοδευτεί πέραν των άλλων από δοκιμές για την
πιστοποίηση ικανότητος επιχειρήσεων Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών Bayraktar TB3
και μελλοντικώς του αεριωθουμένου Kizilelma, όπως και ελαφρών αεριωθουμένων
αεροπλάνων κρούσεως Hürjet.
Τουρκικά δημοσιεύματα προσδιόριζαν το κόστος του ANADOLU σε 1,2 δισ. $,
συμπεριλαμβανομένης της αρχικής με την ισπανική Navantia. Είναι πρόγραμμα
κύρους για το τουρκικό ναυτικού, του οποίου θα αποτελέσει την ναυαρχίδα. Οι
εργασίες ναυπηγήσεως ξεκίνησαν το 2015, επομένως απαιτήθηκε επταετία για την
υλοποίηση.
Στην Ελλάδα, υπάρχει η τάση συσχετισμού του ANADOLU με το γενικό ισοζύγιο
στρατιωτικής ισχύος μεταξύ των δύο χωρών, όπως και η εμφανής προσπάθεια από
διάφορα μέσα, να υποβαθμιστεί η επιχειρησιακή αξία του ως “απειλή” στο Αιγαίο,
σε ενδεχομένη πολεμική αναμέτρηση μεταξύ των δύο χωρών. Τονίζεται ότι λόγω των
μεγάλων διαστάσεών του, το πλοίο αποτελεί ελκυστικό στόχο, με προδικασμένη
μοίρα ενώ επισημαίνεται το σοβαρό μειονέκτημα της μη φιλοξενίας μαχητικών
F-35B, όπως ήταν ο αρχικός σχεδιασμός. Όλα αυτά έχουν βάση ωστόσο, η προμήθεια
του ANADOLU δεν έγινε με βάση κυρίως το Αιγαίο ως περιβάλλον
επιχειρήσεων.
H απόφαση προμήθειας στο πρώτο ήμισυ της δεκαετίας του 2010, συμβάδιζε με την
γενικότερη κυβερνητική πολιτική για ενίσχυση του οικονομικού και γεωπολιτικού
αποτυπώματος της Τουρκίας σε περιοχές όπως ο Περσικός Κόλπος και η Ανατολική
Αφρική. Καθώς η προωθημένη στρατιωτική παρουσία αποτελεί στοιχείο της
πολιτικής αυτής, η δυνατότητα ενισχυμένης ικανότητος προβολής ισχύος ορίσθηκε
ως μείζον στόχος για την στρατιωτική ηγεσία. Η πολιτική αυτή σε επίπεδο
αμυντικής συνεργασίας, ξεδιπλώθηκε με τις συμφωνίες δημιουργίας τουρκικής
στρατιωτικής βάσεως στο Κατάρ το 2014 και στην Σομαλία το 2016.
Το ANADOLU εξυπηρετεί την υλοποίηση της στρατηγικής επιδείξεως σημαίας προς
υποστήριξη της εθνικής πολιτικής σε περίοδο ειρήνης και κρίσεως. Εν καιρώ
ειρήνης προορίζεται για συμμετοχή σε αποστολές περιφερειακής ασφαλείας και
παροχή ποικίλων υπηρεσιών ενώ μπορεί να υποστηρίξει την στρατιωτική επέμβαση
της Τουρκίας με ανάπτυξη δυνάμεων σε φίλες χώρες.
Ακόμη και στην σημερινή κατάσταση, δηλαδή ως κοινό αεροπλανοφόρο και χωρίς
μαχητικά αεροπλάνα, το ANADOLU μπορεί να εκτελέσει αποστολές προβολής ισχύος
στην ξηρά, χάρη στην ικανότητα μεταφοράς ελικοπτέρων διαφόρων τύπων και την
φιλοξενία Συγκροτήματος Αποβατικού Τάγματος. Ιδιαιτέρως χρήσιμο θα μπορούσε να
είναι το ANADOLU στην επέμβαση της Τουρκίας υπέρ της κυβερνήσεως Σαράζ στην
Λιβύη, από τα τέλη του 2019.
Στην περίπτωση της Ελλάδας, πολεμικά σχέδια θα μπορούσαν να περιλάβουν το
ANADOLU σε ρόλο αιφνιδιαστικών πληγμάτων από μη αναμενόμενη κατεύθυνση, όπως
επί παραδείγματι ευρισκόμενο στην Κεντρική Μεσόγειο. Επιχειρώντας δε στην
περιοχή μεταξύ Μεγίστης – Κύπρου, μπορεί να υποστηρίξει επιχειρήσεις ως
ναυαρχίδα Δυνάμεως Επιχειρήσεων, εξασφαλίζοντας ενισχυμένη παραμονή
αεροπορικών μέσων προς εκπλήρωση διαφόρων αποστολών. Σε ένα τέτοιο σενάριο θα
υπάρχει ασφαλώς αεροπορική κάλυψη ενώ δεν πρέπει να παραβλέπεται ότι το 27.000
τόννων και μήκους 231 μέτρων ελικοπτεροφόρο, διαθέτει ικανά συστήματα
αντιπυραυλικής προστασίας (RAM, δύο Phalanx κ.λπ.).
Η έλλειψη οργανικών μαχητικών αεροπλάνων υψηλών επιδόσεων, συνιστά σοβαρή
επιχειρησιακή έλλειψη, η οποία επιδιώκεται να μετριασθεί με τα σχέδια
μελλοντικής πιστοποιήσεως σε UAV ή το Hürjet. Το Bayraktar TB3 με
αναδιπλούμενες πτέρυγες, αναμένεται να παρουσιαστεί στο τρέχον έτος και να
εκκινήσει το πρόγραμμα σχετικών δοκιμών. Τα ανάλογα σχέδια για Kizilelma και
Hürjet ενέχουν πολύ μεγαλύτερο βαθμό προκλήσεως για σειρά λόγων, καθιστώντας
σχετικό το κατά πόσο αναμένεται να υλοποιηθούν έστω σε μεσοπρόθεσμη βάση, γι’
αυτό και δεν υπάρχουν δηλώσεις περί χρονοδιαγραμμάτων.
Συνοψίζοντας, το ANADOLU έχει περισσότερο ρόλο “εργαλείου εξωτερικής
πολιτικής” για την Τουρκία, οπότε δεν πρέπει να αξιολογείται απλώς ως μονάδα
κρούσεως του τουρκικού ναυτικού αλλά ως σοβαρός “πόρος” των τουρκικών ενόπλων
δυνάμεων γενικότερα. Ως απειλή στο πλαίσιο πολεμικής αναμετρήσεως με ισότιμο
αντίπαλο όπως η Ελλάδα, το ANADOLU ακόμη δεν έχει αναπτυχθεί από πλευράς
ικανοτήτων και παραμένει ελικοπτεροφόρο.