Η επανάληψη από τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου της
τεράστιας διεκδικητικής ατζέντας της χώρας του, είχε μια απειλητική χροιά, σε
περίπτωση που δεν ικανοποιηθεί. Για να δούμε όμως τι έλεγε και ένας προκάτοχος
του Τσαβούσογλου στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών.
Σύμφωνα με έγγραφα του υπουργείου Εξωτερικών, που αναδεικνύονται στο βιβλίο
«Ελλάς-ΕΟΚ: Εμπιστευτικό», ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Ιχσάν Σαμπρί
Τσαγκλαγιανγκίλ σε συζήτηση που είχε τον Σεπτέμβριο του 1976 με τον Ολλανδό
υπουργό Εξωτερικών Max van der Stoel είχε παραδεχτεί «μη ξεχνάτε ότι η
ελληνική αεροπορία είναι χίλιες φορές ισχυρότερη από την τουρκική».
Γιατί όμως έφτασε στο σημείο να παραδεχτεί κάτι τέτοιο;
Ήταν η περίοδος που η Ελλάδα επεδίωκε να μπει στην ΕΟΚ/ΕΕ πάση θυσία. Τον
Σεπτέμβριο του 1976, ο Max van der Stoel επισκέφθηκε την Τουρκία και συνάντησε
τον Τούρκο ομόλογό του, ο οποίος του ξεδίπλωσε τις απαιτήσεις τις Τουρκίας,
όπως θα τις επαναλάμβανε και ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου 50 χρόνια μετά.
Σημειώνεται ότι εκείνη την περίοδο πρωθυπουργός ήταν ο Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ,
κύριος εκπρόσωπος των Τούρκων ευρωπαϊστών και αντίπαλος των πολιτικών προγόνων
του Ερντογάν. Παρ’ όλα αυτά, οι Τούρκοι ευρωπαϊστές ήταν «γεράκια».
Όταν ο Ολλανδός υπουργός Εξωτερικών ρώτησε τον Ιχσάν Σαμπρί Τσαγκλαγιανγκίλ
γιατί ο Τούρκος πρωθυπουργός Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ χαρακτήρισε τα ελληνικά νησιά,
ως «νησιά Αιγαίου» ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών του απάντησε ότι αυτό ήταν
αντίδραση σε ελληνικές δηλώσεις ότι το Αιγαίο είναι ελληνική θάλασσα ενώ στο
Αιγαίο υπάρχουν και τουρκικά νησιά. Αμέσως, ο Ολλανδός του απάντησε ότι η
Ελλάδα δεν αμφισβήτησε την ύπαρξη τουρκικών νησιών στο Αιγαίο, συμπληρώνοντας
ότι η Ελλάδα «δεν υποστήριξε ότι το Αιγαίο είναι ελληνική θάλασσα».
Στη συνέχεια ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, προκειμένου να στηρίξει τις
τουρκικές θέσεις, μίλησε για παραβιάσεις συνθηκών εκ μέρους της Ελλάδας και
για εξοπλισμούς νησιών και ο Ολλανδός του απάντησε ότι ο εξοπλισμός δεν μπορεί
να θεωρηθεί ότι αποτελεί απειλή για του τουρκικού χώρου. Μειδιώντας ο Ολλανδός
μου προσέθεσε ότι κ Τσαγλαγιακλιλ του δήλωσε σοβαρά ότι «μη ξεχνάτε ότι η
Ελληνική αεροπορία είναι χίλιες φορές ισχυρότερη από την Τουρκική».
Σχετικά με την αξίωση των Τούρκων για να έχουν οι Τουρκοκύπριοι χωριστή
υφαλοκρηπίδα ο Max van der Stoel την χαρακτήρισε «απαράδεκτη». Έχει τη σημασία
του το γεγονός ότι στον Ολλανδό οι Τούρκοι υπογράμμισαν ότι αντιτίθενται στη
μονομερή ανακήρυξη ανεξάρτητου τουρκοκυπριακού κράτους(!), αλλά είδαμε τι
έγινε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 με την δημιουργία του ψευδοκράτους.
Ο συγκεκριμένο Ολλανδός θεωρούσε ότι «δεν θα πρέπει να τιμωρηθεί η Ελλάδα
γιατί δεν επιλύονται οι ελληνοτουρκικές διαφορές δεδομένου» καθώς η ελληνική
κυβέρνηση «έχει επιδείξει αυτοσυγκράτηση (self restraint) ενώ οι Τούρκοι
πείσμα (stubborn)». Ωστόσο, η στάση του , ήταν από τις ελάχιστες εξαιρέσεις
που Ευρωπαίος αξιωματούχος κρατούσε μια πιο αντικειμενική στάση έναντι των
Τούρκων. Η ευρωπαϊκή διπλωματία, εφάρμοζε μια πιο «ουδέτερη» πολιτική που
εξυπηρετούσε όμως την Άγκυρα δεδομένης της εισβολής του 1974 και όχι μόνο…
ΙΝ