Δυσμενείς Συνθήκες Εργασίας στις Ένοπλες Δυνάμεις



Κατατέθηκε Ερώτηση στη Βουλή από τον βουλευτή του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, κ. Βασίλη Κεγκέρογλου, κατόπιν πρότασης του Τομέα Άμυνας, με τίτλο «Δυσμενείς Συνθήκες Εργασίας στις Ένοπλες Δυνάμεις», προς τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας, κ. Νίκο Παναγιωτόπουλο.

Τα προβλήματα του προσωπικού των ΕΔ αυξάνονται ασταμάτητα, γεγονός που δημιουργεί πρόσθετη δυσαρέσκεια συνδυαστικά με το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν επιδεικνύει τη δέουσα σπουδή για την επίλυσή τους, όπως φάνηκε με πολλές πρόσφατες ενέργειές της, τόσο για την δήθεν οικονομική αποκατάστασή τους (ΚΥΑ για νυχτερινή απασχόληση, πλεύσιμα, επιδόματα κλπ), όσο και για την γενικότερη κατ’ επίφαση μέριμνα με τον πρόσφατα ψηφισθέντα ν.5018/23, γεγονός που έχει επηρεάσει και συνεχίζει να επηρεάζει αρνητικά το στράτευμα, μέσω προβλημάτων υγείας, αποστρατειών και απωλειών ανθρώπινων ζωών.

Προκειμένου να συμβάλλουμε στην επίλυση των προβλημάτων ενός μεγάλου αριθμού στελεχών των ΕΔ και κυρίως να ενισχύσουμε το αξιόμαχο των ΕΔ, κατατέθηκε σχετική ερώτηση.

Συγκεκριμένα, στην υπόψη ερώτηση αναφέρεται ότι, 
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, επιστολές φορέων, όπως η Πανελλαδική Ομοσπονδία Ενώσεων Στρατιωτικών (ΠΟΕΣ) και οι Ενώσεις Περιφερειακών Ενοτήτων της, αλλά κυρίως μέσω  των ίδιων των γεγονότων, γινόμαστε γνώστες όσον αφορά στις συνθήκες εργασίας των στρατιωτικών των Ενόπλων Δυνάμεων, κυρίως σε ακριτικές περιοχές και στο Πολεμικό Ναυτικό, με ιδιαιτερότητα στον Στόλο.
Τα προβλήματα του προσωπικού των ΕΔ αυξάνονται ασταμάτητα, γεγονός που δημιουργεί πρόσθετη δυσαρέσκεια συνδυαστικά με το γεγονός ότι η Πολιτεία αποφεύγει συστηματικά να τα επιλύσει και τη γενικότερη επιδείνωση της καθημερινότητας σε όλα τα επίπεδα.

Μερικά από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει το προσωπικό των ΕΔ, εστιασμένα κατά κύριο λόγο σε ακριτικές περιοχές, όπως ο Έβρος, και στον Στόλο, σχετικά με θέματα υγιεινής και ασφάλειας, είναι τα ακόλουθα:

Μονάδες Έβρου
Αυξημένος φόρτος εργασίας και πολλαπλά καθήκοντα, ως απόρροια της χαμηλής στελέχωσης πολλών Μονάδων.
Αυξημένο άγχος εξαρτώμενο από τις συνεχείς απαιτήσεις της Υπηρεσίας (πχ για ετοιμότητα, εκτέλεση 24ωρων υπηρεσιών, έκτακτες υπηρεσίες φύλαξης αεροδρομίου, λιμένα και σταθμού τρένων, εκπομπή περιπόλων αποτροπής μεταναστευτικών ροών, συμμετοχή σε σχέδια έκτακτης ανάγκης κλπ).
Υπερβάσεις στο εργάσιμο ωράριο, διαρκής “άτυπη” παρέμβαση της Υπηρεσίας στον προσωπικό και οικογενειακό χρόνο των στελεχών.
Δυσμενείς συνθήκες εργασίας με ελαστικοποίηση εργασιακών δικαιωμάτων και παράλληλα έλλειψη κινήτρων.
Αναφορές για ανεπαρκείς ελέγχους (άρα και επίπεδα συμμόρφωσης σε σχέση με τις προβλέψεις του ν. 3850/10). Ενδεικτικά αναφέρονται οι πλημμελείς διαδικασίες τήρησης ατομικών ιατρικών φακέλων και η αριθμητική ανεπάρκεια Τεχνικών Ασφαλείας και Ιατρών Εργασίας.
Ιματισμός και Εξοπλισμός πιθανώς μη εγκεκριμένων προδιαγραφών σε σχέση με τα διεθνή πρότυπα και ανεπάρκεια στη χορήγηση των αναγκαίων ειδών. 
Ανεπαρκή Μέσα ατομικής προστασίας. 
Παλαιότητα οχημάτων, με όχι επαρκή συντήρηση.
Περιορισμένη παροχή κινήτρων στο προσωπικό από την Υπηρεσία προς κάλυψη θέσεων σε Μονάδες της περιοχής κλπ.

Πολεμικό Ναυτικό
Πλους πολεμικών πλοίων με μειωμένη σύνθεση πληρωμάτων, ελλείψεις που καλύπτονται με αποσπάσεις προσωπικού από άλλα πλοία.
Παρόμοιες καταστάσεις χαμηλών επιπέδων στελέχωσης μονάδων ξηράς δημιουργούν αυξανόμενη απασχόληση και συνεχή ετοιμότητα προς εργασία (stand by) από τα στελέχη.
Αυξημένος φόρτος εργασίας και πολλαπλά καθήκοντα, ως απόρροια της υποστελέχωσης τόσο των πολεμικών πλοίων, όσο και των Υπηρεσιών Ξηράς.
Παραβίαση θεσμικών και κανονιστικών κειμένων, όπως το ανώτατο όριο εκτέλεσης 24ωρων υπηρεσιών ανά βαθμό και έτη υπηρεσίας, λόγω υποστελέχωσης, ορθή τήρηση προγράμματος εσωτερικής υπηρεσίας.

Γενικότερα για τα στελέχη των ΕΔ, από την κυβέρνηση επιδεικνύεται πλημμελές ενδιαφέρον για οικονομική ενίσχυσή τους, στο πλαίσιο της αντικειμενικότητας και της απόδοσης του προσφερόμενου έργου τους (είτε ως υπερωριακή εργασία, είτε ως παροχή εργασίας σε τρίτους), ακόμη και απλήρωτη εργασία, όταν είναι ευρέως γνωστό ότι η οικονομική κατάσταση των στελεχών των ΕΔ είναι τραγική, ενώ ακόμη και η όποια οικονομική ενίσχυσή τους θεωρείται ψίχουλα, όπως η οικονομική ενίσχυση υπό τύπον επιδόματος, η άδικη νυχτερινή αποζημίωση, μέσω της σχετικής ΚΥΑ, ενώ η θεσμοθέτηση του επιδόματος αποστολών (πλεύσιμα), κατέληξε μία απαξίωση και μία κοροϊδία των στελεχών, αδικώντας κατάφορα το σύνολο των στελεχών του ΠΝ που υπηρετεί σε πολεμικά πλοία και βρίσκεται σε αποστολή, σε σύγκριση με τα στελέχη των ΕΔ, πλην ΠΝ, που εκτελεί ειδική αποστολή.

Ειδικότερα, η υπερεργασία (διά της υπέρβασης του θεσμοθετημένου οκταώρου), πέραν του ότι δεν αποζημιώνεται ορθά, μέρος των ωρών αυτής (υπερεργασίας) που αποδεδειγμένα παρέχει το προσωπικό, δεν αναγνωρίζεται ούτε ως πραγματικός χρόνος εργασίας, ούτε ως ασφαλιστικός.

Ως απόρροια των παραπάνω, δημιουργούνται φαινόμενα επίδρασης υγείας και σχετικών συνδρόμων, όπως ψυχοσωματικές αντιδράσεις, ψυχικές νόσοι, εγκεφαλικά επεισόδια, καρδιολογικά συμπτώματα (ανακοπές, στηθάγχη, εμφράγματα κλπ), αυξανόμενη οργή και αγανάκτηση, αυξημένος αριθμός παραιτήσεων (κυρίως στο ΠΝ) και απώλειες ανθρώπινων ζωών (αυτοκτονίες και ατυχήματα).
Δεδομένου ότι, παρά τις επανειλημμένες οχλήσεις, η κυβέρνηση ελάχιστα έχει πράξει και αρκείται σε υποσχέσεις. 

Δεδομένου ότι, η μη κάλυψη των θέσεων των σπουδαστών στις Στρατιωτικές Σχολές του Στρατού Ξηράς και του Πολεμικού Ναυτικού, τα δύο προηγούμενα χρόνια, σύμφωνα με την εφαρμογή της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ), δείχνει περίτρανα το περιορισμένο ενδιαφέρον των νέων να ενταχθούν στην οικογένεια του Στρατού Ξηράς και του Πολεμικού Ναυτικού, λόγω έλλειψης κινήτρων από την Πολιτεία.

Δεδομένου ότι, όλα τα παραπάνω αποδεικνύουν περίτρανα τις άσχημες εργασιακές συνθήκες των στελεχών των ΕΔ και κυρίως του ΣΞ και του ΠΝ.
Δεδομένου ότι, έχει παρέλθει μία ολόκληρη τετραετία και η κυβέρνηση αδιαφορεί για την υγεία και την ασφάλεια των στρατιωτικών μη εφαρμόζοντας μεθόδους επίλυσης των προβλημάτων τους, ενώ αντιθέτως πρέπει να μεριμνήσει για την αποκατάσταση των προβλημάτων που απασχολούν ένα μεγάλο αριθμό στρατιωτικών.

Ερωτάσθε κ. Υπουργέ:
1. Σε ποιες ενέργειες έχετε προβεί ώστε να επιλυθεί το πρόβλημα της υποστελέχωσης στις Μονάδες των ΕΔ και κυρίως σε ακριτικές περιοχές, όπως ο Έβρος, και στο ΠΝ; Ιδιαίτερα, για το ΠΝ, κυρίως τον Στόλο, όπου οι παραιτήσεις είναι αυξημένες, τι ενέργειες έχετε αναλάβει για την αντιμετώπιση της υποστελέχωσης;

2. Προτίθεστε και με ποιον τρόπο να αποκαταστήσετε με δίκαιο και αντικειμενικό τρόπο τόσο σε κανονιστικό – θεσμικό πλαίσιο, περί οργάνωσης του χώρου εργασίας, όσο και σε οικονομικό επίπεδο τα στελέχη των ΕΔ όσον αφορά στις υπερβάσεις του εργάσιμου ωραρίου (αναγνώριση πραγματικών εργάσιμων ωρών), της νυχτερινής απασχόλησης κλπ; Προτίθεστε να προβείτε σε ενέργειες αναγνώρισης ασφαλιστικά του αποδεδειγμένου χρόνου υπερεργασίας, ως «διπλάσιο» και πραγματικό χρόνο εργασίας, αντί να ζητείται από το προσωπικό η υποχρεωτική αναγνώριση δήθεν πλασματικών ετών;

3. Με ποιον τρόπο προστατεύετε την σωματική, ψυχική και πνευματική υγεία του στρατιωτικού προσωπικού των ΕΔ και του ΠΝ ιδιαίτερα, όταν αποδεδειγμένα λόγω της υποστελέχωσης παραβιάζονται συστηματικά τα εργασιακά δικαιώματά του;

4. Έχετε αντιληφθεί ότι το ΠΝ είναι ο Κλάδος των ΕΔ με τον μεγαλύτερο αριθμό παραιτήσεων και μέχρι σήμερα επί της ουσίας δεν έχει αναληφθεί ούτε ένα μέτρο (συμπεριλαμβανομένου και του περιβόητου επιδόματος αποστολών) για να τις αντιμετωπίσει;

5. Ποια κίνητρα σχεδιάζετε να δώσετε στα στελέχη των ΕΔ ώστε να αυξηθεί το ενδιαφέρον κάλυψης των θέσεων σε ακριτικές μονάδες και στον Στόλο, καθώς και να αποκατασταθεί πλήρως το ενδιαφέρον των νέων να ενταχθούν στις ΕΔ; 

6. Γιατί δεν αναλαμβάνετε πρωτοβουλία στήριξης του προσωπικού σας, μεριμνώντας για τις ανάγκες του, ιδιαίτερα σε οικονομικό και ασφαλιστικό επίπεδο; 

7. Γνωρίζετε:
α. Πόσοι θάνατοι διερευνήθηκαν εις βάθος ως προς τα πραγματικά τους αίτια;
β. Πόσοι θάνατοι σημειώθηκαν εντός της Υπηρεσίας ή/και ένεκα αυτής;
γ, Πόσες αυτοκτονίες στελεχών έχουν καταγραφεί και που αποδίδονται;
δ. Ποια είναι η αύξηση των καρδιολογικών νοσημάτων και λοιπών συμπτωμάτων υγείας στις ΕΔ σε βάθος χρόνου;

ε. Που αποδίδονται όλα τα παραπάνω; Ποια η βελτίωση που επήλθε από την επιτελική επεξεργασία των σχετικών στατιστικών, αν έγινε, ώστε να διαπιστωθεί ο βαθμός βελτίωσης των εργασιακών συνθηκών;

Για τον Τομέα Άμυνας 
Αντιπτέραρχος (Ι) εα Θωμάς Χατζηαθανασίου
Αν. Γραμματέας Τομέα Άμυνας ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής