Τα οφέλη από την παροχή των F-16, εάν χρησιμοποιηθεί με έξυπνο τρόπο, θα είναι
σημαντικότατα.
Του James Stavridis
Υποχωρώντας στην αυξανόμενη δικομματική πίεση στο εσωτερικό των ΗΠΑ και στη
σημαντική συνηγορία των Ευρωπαίων συμμάχων, η κυβέρνηση του προέδρου Τζο
Μπάιντεν αποφάσισε την Παρασκευή να ανοίξει έναν δρόμο για την πλήρη
εκπαίδευση και λειτουργία των αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών F-16
“Fighting Falcon”.
Μετά την παροχή συστημάτων αεράμυνας Patriot και αρμάτων μάχης Abrams M1A1,
η ανακοίνωση περί των F-16 δείχνει ότι η ομάδα Μπάιντεν είναι πρόθυμη να
αναλάβει ένα εύλογο επίπεδο κινδύνου για να παράσχει στους Ουκρανούς μια
πλήρη σειρά εργαλείων για να αμυνθούν έναντι της ρωσικής επιθετικότητας.
Αεροσκάφος – “πασπαρτού”
Το F-16 παράγεται από τη δεκαετία του 1980. Θυμάμαι την ανακοίνωση της
έγκρισής του το 1976, τη χρονιά κατά την οποία αποφοιτούσα από τη Ναυτική
Ακαδημία των Ηνωμένων Πολιτειών. Κατά τη διάρκεια της καριέρας μου, έχω δει
αυτό το μαχητικό πολλαπλών ρόλων να αναπτύσσεται στη μάχη από τους πολέμους
στα Βαλκάνια και την “Καταιγίδα της Ερήμου” έως τους “αέναους πολέμους” του
Αφγανιστάν και του Ιράκ.
Τα F-16 είναι ανθεκτικά, σχετικά απλά στη συντήρηση και τη λειτουργία τους
(σε σύγκριση με πιο εξελιγμένα αεροσκάφη όπως τα F-15, F-22 και F-35) και
μπορούν να παρέχουν άμυνα αέρος-αέρος έναντι ρωσικών μαχητικών και
βομβαρδιστικών, ενώ ταυτόχρονα θα διεξάγουν επίσης θανατηφόρες επιδρομές
αέρος-εδάφους εναντίον εχθρικών στρατευμάτων και εξοπλισμού. Τα αεριωθούμενα
αεροσκάφη, τα οποία χρησιμοποιούνται από περισσότερες από 24 χώρες
παγκοσμίως (συμπεριλαμβανομένων πολλών από τους στενότερους συμμάχους των
ΗΠΑ), διαθέτουν μια πολύ ισχυρή αλυσίδα εφοδιασμού με σχεδόν 5.000 αεροσκάφη
σε ενεργό λειτουργία.
Γιατί η αμερικανική κυβέρνηση άλλαξε θέση μετά από μήνες αντίθεσης σε αυτή
την κίνηση; Και ποιο είναι το σχέδιο για τη χρήση τους στο ουκρανικό πεδίο
μάχης;
Κίνδυνοι
Οποιαδήποτε απόφαση για την παροχή προηγμένων οπλικών συστημάτων σε έναν
σύμμαχο αποτελεί έναν περίπλοκο υπολογισμό της σχέσης κινδύνου-οφέλους. Οι
κίνδυνοι είναι ξεκάθαροι. Παρόλο που τα αεροπλάνα θα παρασχεθούν τεχνικά από
Ευρωπαίους συμμάχους, η Ρωσία θα το αντιμετωπίσει ξεκάθαρα ως μια άμεση
αμερικανική επέμβαση. Έτσι, υπάρχει πιθανότητα κλιμάκωσης από τη Ρωσία, η
οποία πιθανόν να οδηγήσει στη χρήση όπλων μαζικής καταστροφής. Ενώ ο
πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν θα μπορούσε σίγουρα να ασκήσει μια τέτοια επιλογή,
είναι πολύ απίθανο να το κάνει λόγω της έντονης αντίθεσης από την Κίνα, τον
κύριο υποστηρικτή του, καθώς και από την Ινδία και τον Παγκόσμιο Νότο. Η
χρήση πυρηνικού όπλου θα έκανε τα – πολλά – κράτη που βρίσκονται σε ουδέτερη
θέση σε σχέση με τη σύγκρουση στην Ουκρανία να στραφούν εναντίον της Ρωσίας.
Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος η πολυπλοκότητα της εκπαίδευσης και της συντήρησης
των αεριωθούμενων αεροσκαφών να αναγκάσει τους Ουκρανούς να σπαταλήσουν
πολύτιμους μαχητικούς πόρους και προσωπικό για να παράγουν μια όχι ακριβώς
ισχυρή νέα ικανότητα. Δεν είμαι πιλότος μαχητικού, ωστόσο πολλά πολύ έμπειρα
μέλη της κοινότητας των μαχητικών αεροσκαφών τα οποία συμβουλεύομαι (και τα
οποία πετούν το Falcon εδώ και δεκαετίες) με διαβεβαιώνουν ότι ο κίνδυνος
κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης είναι ελάχιστος. Δεν προσπαθούμε να
εκπαιδεύσουμε άπειρους πιλότους, αλλά μάλλον να μεταφέρουμε έμπειρους
Ουκρανούς αεροπόρους από τα MiG της σοβιετικής εποχής στο τρέχοντα εξοπλισμό
τους.
Δεδομένων των κινήτρων της υπεράσπισης βωμών και εστιών, οι συγκεκριμένοι
πιλότοι θα έχουν μια ταχεία καμπύλη εκμάθησης.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα της προηγούμενης εβδομάδας, μια εμπιστευτική
αξιολόγηση της πολεμικής αεροπορίας των ΗΠΑ διαπίστωνε ότι θα χρειάζονταν
μόλις τέσσερις μήνες για την εκπαίδευση των Ουκρανών στο F-16, πολύ
λιγότερος χρόνος σε σχέση με προηγούμενες εκτιμήσεις.
Η εκπαίδευση θα διεξαχθεί πιθανώς από έναν συνασπισμό ομάδων από ΗΠΑ,
Βρετανία, Ολλανδία, Βέλγιο και Δανία στην αεροπορική βάση Ramstein στη
Γερμανία, ένα εξαιρετικό συγκρότημα το οποίο διοικούσα ως ανώτατος
συμμαχικός διοικητής του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου (NATO). Το
Ramstein είναι το αρχηγείο όλων των αεροπορικών επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ και
είμαι βέβαιος ότι τα πράγματα θα προχωρήσουν γρήγορα.
Η συντήρηση είναι πάντα μια τεράστια πρόκληση σε ό,τι αφορά προηγμένα όπλα.
Ευτυχώς, το F-16 έχει εξαιρετικό ιστορικό αξιοπιστίας. Η ανάγκη για
ανταλλακτικά και πληρώματα μπορεί σε μεγάλο βαθμό να ξεπεραστεί από αυτήν
την παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού. Οι επισκευές μπορούν να πραγματοποιούνται
τόσο σε συμμαχικές βάσεις κοντά στην Ουκρανία, πιθανότατα στην Πολωνία ή τη
Γερμανία, όσο και μέσω εικονικής συμβουλευτικής εργασίας από την πολεμική
αεροπορία των ΗΠΑ.
Οφέλη
Τα οφέλη από την παροχή του αεροσκάφους, εάν χρησιμοποιηθεί με έξυπνο τρόπο,
είναι σημαντικότατα.
Το μονοθέσιο, μονοκινητήριο αεροπλάνο είναι το ελβετικό μαχαίρι του εναέριου
πεδίου μάχης. Αν και δεν είναι το ταχύτερο αεροπλάνο, έχει τεράστια εμβέλεια
και δυνατότητα ελιγμών. Μπορεί να χειριστεί σχεδόν κάθε πύραυλο και βόμβα
από το συμμαχικό απόθεμα, συμπεριλαμβανομένων των πυραύλων Sidewinder και
AMRAAM αέρος-αέρος, τα όπλα επιφανείας-αέρος Maverick, HARM, JASSM και
JSOW, τους αντιπλοϊκούς πύραυλους Harpoon και Penguin, καθώς και άνω των
δέκα παραλλαγών βομβών ακριβείας. Διαθέτει επίσης δικούς του πυραύλους και
όπλα και μπορεί να φέρει έως και πυρηνικά όπλα, μολονότι το τελευταίο κάθε
άλλο παρά εξετάζεται ως πιθανότητα.
Το βασικό “σκαρίφημα” περί του τρόπου χρήσης ενός αρχικού στόλου 20 έως 40
Fighting Falcon είναι σαφές. Υψηλή προτεραιότητα θα είναι η ενσωμάτωσή τους
στο ήδη ισχυρό σύστημα αεράμυνας πάνω από την Ουκρανία.
Ο Πούτιν έχει ακόμη μια εξαιρετικά ικανή πολεμική αεροπορία η οποία
αποτελείται από σχεδόν 1.000 επιθετικά αεροσκάφη. Οι στρατηγοί του τον
πιέζουν να αναλάβει μια “αεροπορική εκστρατεία τύπου Συρίας” η οποία να
υπερβαίνει τις τρέχουσες επιθέσεις με πυραύλους κατά της Ουκρανίας: τον
καλούν βασικά να καταστρέψει ολόκληρες πόλεις, αφαιρώντας κρίσιμες υποδομές
(ηλεκτρισμός, φυσικό αέριο, νερό) και να επιτεθεί τόσο σε πολιτικούς όσο και
σε στρατιωτικούς στόχους.
Τα F-16 θα μπορούσαν να αναπτυχθούν σε δύο ή τρεις βάσεις γύρω από την
Ουκρανία και να τεθούν σε κατάσταση συναγερμού πέντε λεπτών (τυπική πρακτική
με μαχητικά στο κατάστρωμα ενός αμερικανικού αεροπλανοφόρου) ώστε να
κατευθύνονται κατά των εισερχόμενων πτήσεων ρωσικών αεροσκαφών, σε μια
λογική μάχης αέρος-αέρος.
Τα αεριωθούμενα αεροπλάνα θα μπορούσαν επίσης να κατανεμηθούν εν μέρει σε
βοήθεια των ουκρανικών χερσαίων δυνάμεων για τη χρήση όπλων υψηλής ακρίβειας
εναντίον ρωσικών κέντρων υλικοτεχνικής υποστήριξης πίσω από τις εχθρικές
γραμμές, για την υποστήριξη της ερχόμενης καλοκαιρινής επίθεσης. Εκτός από
την επιμελητεία (μια στρατηγική που έχει εξυπηρετήσει καλά τους Ουκρανούς
μέχρι στιγμής), τα F-16 θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν εναντίον ρωσικών
κόμβων διοίκησης και ελέγχου οι οποίοι εδρεύουν στην κατεχόμενη Κριμαία. Ο
ρωσικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας, ο οποίος λειτουργεί καλά στην ανοικτή
θάλασσα και εκτός εμβέλειας μη επανδρωμένων αεροσκαφών ή πυραύλων κρουζ με
βάση την ξηρά, θα ήταν ένας “ζουμερός” στόχος.
Προκλήσεις
Σίγουρα, υπάρχουν προκλήσεις: γρήγορη εκπαίδευση πιλότων για να νιώσουν
άνετα στα νέα τους αεροσκάφη, απρόσκοπτη ενσωμάτωση των αεριωθούμενων
αεροσκαφών στις υπάρχουσες αεροπορικές και χερσαίες επιχειρήσεις για να
αποφευχθεί το ακούσιο χτύπημα των συναδέλφων Ουκρανών, καθώς και ένα σχέδιο
οι Ουκρανοί να τα χειριστούν σε ένα επικίνδυνο περιβάλλον επιφανείας-αέρος
πάνω από την Ουκρανία που δημιουργείται από ρωσικούς πυραύλους S-400 που
βασίζονται πέρα από τα σύνορα στη Λευκορωσία και την ίδια τη Ρωσία.
Τα οφέλη, ωστόσο, θα είναι σημαντικά: απογοήτευση των ρωσικών δυνάμεων και
παροχή μακροπρόθεσμης ασφάλειας για την Ουκρανία. Είναι μια έξυπνη απόφαση
της Δύσης και θα παράσχει την απαραίτητη αεροπορική υποστήριξη στις
ουκρανικές δυνάμεις, ενώ παράλληλα θα αφαιρέσει επιλογές από το τραπέζι για
τη Ρωσία.
*To άρθρο δεν αντανακλά απαραιτήτως την άποψη της συντακτικής ομάδας του
Bloomberg Opinion ή εκείνη της Bloomberg LP και των ιδιοκτητών της
Αναδημοσίευση απο capital.gr