Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Τις τελευταίες ημέρες, παρατηρούνται σοβαρά σημάδια προωθήσεως των συμφερόντων της Τουρκίας σε επίπεδο ΕΕ, με “όχημα” την αμυντική της βιομηχανία. Οι εξελίξεις έρχονται σε μία συγκυρία κατά την οποία η ΕΕ παρουσιάζεται να εκφράζει ισχυρή βούληση για “επανεξοπλισμό” και συνέχιση της στρατιωτικής υποστηρίξεως της Ουκρανίας στην αναμέτρησή της με την Ρωσία, καθιστώντας κορυφαίας σημασίας τον τομέα της παραγωγικής ικανότητος αμυντικού υλικού.
Έχουν ενδιαφέρον διάφορα δημοσιεύματα στα ελληνικά μέσα και πώς δίνουν την “μεγάλη εικόνα”: ενώ παρουσιάζουν εκτενώς τις θεαματικές προόδους της Τουρκίας στην αμυντική βιομηχανία κι ως εκ τούτου την εμφάνιση μιας χρυσής ευκαιρίας για πολιτική κεφαλαιοποίηση εντός της ΕΕ και εις βάρος των ελληνικών συμφερόντων, περιορίζονται σε “ουδέτερο” ύφος περιγράφοντας την ανυπαρξία του αντιστοίχου ελληνικού κλάδου, αφήνουν δε μία νότα αισιοδοξίας περιγράφοντας την προσπάθεια που υποτίθεται ότι ξεκινάει τώρα η κυβέρνηση. Προφανώς επιδιώκεται η καλλιέργεια εντυπώσεων, αποκρύπτοντας τις τεράστιες ευθύνες της κυβερνήσεως, ως συνέχεια φυσικά των προηγουμένων.
Σε αυτό προφανώς απέβλεπε και η ανακοίνωση στην οποία προέβη ο ΥΕΘΑ Νίκος Δένδιας στις 4 Μαρτίου, για τις δύο πρώτες προσκλήσεις ενδιαφέροντος από πλευράς ΕΛΚΑΚ, οι οποίες δημοσιεύθηκαν στις 28 Φεβρουαρίου. Τα όσα λέει ο ΥΕΘΑ εδώ και καιρό είναι ολόσωστα ωστόσο, η επί πενταετία προηγουμένη εμπειρία των κυβερνητικών χειρισμών, είναι αμείλικτη.
Οι εξοπλισμοί με απευθείας αναθέσεις σύμφωνα με τα “κριτήρια Μαξίμου” όσο και οι χειρισμοί στις υπό κρατικό έλεγχο αμυντικές βιομηχανίες, δικαιολογούν απολύτως το ΜΗΔΕΝ στο οποίο διατήρησε και η κυβέρνηση της ΝΔ την χώρα. Με δείγματα γραφής το “πάρκο υπουργείων”, διαδικασίες ιδιωτικοποιήσεως και συνεργασιών, όπου δεκτοί είναι μόνο όσοι “κλείνουν το μάτι”, ο τρίτος χρόνος του πολέμου στην Ουκρανία βρήκε την χώρα με μηδενική παραγωγή των κρατικών εταιρειών.
Αλλά και στον ιδιωτικό τομέα του κλάδου, φάνηκε ότι προχωρούσαν μόνο προγράμματα “προτιμητέων” αντιπροσώπων με “πειθώ” στο Μαξίμου και με “εκλεκτούς” εγχώριους συνεργάτες του χώρου. Πλούσιο το “ρεπερτόριο δράσεων”:
Υπογραφές συνεργασιών με αναθέσεις έργου σε εταιρείες στα κρυφά.
Υπογραφές συμφωνιών κρατικών εταιρειών με ξένους οίκους, χωρίς καμμία παρουσίαση στην Βουλή για ενημέρωση του πλαισίου και των όρων.
Κυβερνητικές παρεμβάσεις σε ξένους οίκους για αλλαγές Ελλήνων συνεργατών που είχαν επιλέξει, με υπόδειξη νέων αρεστών στην κυβέρνηση.
Προνομιακή μεταχείριση ισχυρών παραγόντων ακόμη και εκτός κλάδου, εις βάρος “παραδοσιακών” εταιρειών με αυστηρό προσανατολισμό την αμυντική παραγωγή.
Εν όψει των κοσμογονικών εξελίξεων στην ΕΕ, η “μεγάλη εικόνα” που σχηματίζεται για την Ελλάδα είναι σκληρή: τα μεγάλα εξοπλιστικά προγράμματα θα εξακολουθήσουν να ανατίθενται απευθείας με “κριτήρια Μαξίμου” ενώ για “μικρά”, δημιουργήθηκε ένας νέος μηχανισμός διανομής κρατικού χρήματος, το ΕΛΚΑΚ υπό τον ΥΕΘΑ, που όλα δείχνουν ότι θα λειτουργήσει με τα ίδια κριτήρια “προτεραιοτήτων” των κυβερνώντων.
Ειδικώς για το ΕΛΚΑΚ, στο οποίο (δικαιολογημένα) στηρίζεται το κυβερνητικό αφήγημα για πέρασμα της χώρας σε καθεστώς παραγωγού, από απλού αγοραστή έτοιμων ξένων, πρέπει να επισημανθεί κάτι. Οι ίδιες ακριβώς εξαγγελίες γίνονται και στην Κύπρο, όπου στις 15 Ιανουαρίου 2025 συστήθηκε το Κυπριακό Συμβούλιο Αμυντικής Βιομηχανίας (ΚΣΑΒ) και η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη δηλώνει ότι θα θεσπίσει πολιτική αναπτύξεως εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας δι’ εκμεταλλεύσεως των εξοπλιστικών προγραμμάτων. Η Ελλάδα, δηλώνει ότι θα κάνει αυτό που μόλις αποφάσισε να κάνει η Κύπρος… Αθήνα και Λευκωσία βρίσκονται και χρονικώς, ακριβώς στο ίδιο σημείο εκκινήσεως.
Έτσι, περιμένουν οι υπεύθυνοι να αναπτυχθεί αμυντική βιομηχανία επί υγιών βάσεων;
Η ανακοίνωση του ΕΛΚΑΚ και η δήλωση του ΥΕΘΑ στις 4 Μαρτίου, έχουν ως εξής:
Το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ Α.Ε.) ανακοινώνει ότι την Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου 2025 αναρτήθηκαν δύο προσκλήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος που αφορούν στους τομείς των μη επανδρωμένων συστημάτων και των συστημάτων διοίκησης, ελέγχου και πληροφοριών.
Με την προκήρυξη το ΕΛΚΑΚ υλοποιεί τον ρόλο του ως αναθέτουσα αρχή για την υλοποίηση προγραμμάτων Έρευνας και Ανάπτυξης που αφορούν τους τομείς της Άμυνας και Ασφάλειας. Συγχρόνως, προγραμματίζει την ανακοίνωση νέων προσκλήσεων προς την αγορά στο άμεσο μέλλον.
Συγκεκριμένα, οι πρώτες προσκλήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος του ΕΛΚΑΚ, αφορούν:
α. Την Ανάπτυξη Μη Επανδρωμένων Θαλασσίων Σκαφών Επιφανείας (USV) δύο (2) σχεδιάσεων, πολλαπλών διαμορφώσεων, τα οποία θα μπορούν να επιχειρούν εκτελώντας αυτόνομη ή ημιαυτόνομη πλοήγηση.
Β. Την Ανάπτυξη Συστήματος Διαχείρισης Μάχης (ΣΔΜ) με αρχική εφαρμογή σε πλοίο τύπου «Κανονιοφόρος», το οποίο θα μπορεί να συνθέτει, τόσο σε τοπικό επίπεδο όσο και ως μέλος δικτύου, την τακτική εικόνα του θεάτρου επιχειρήσεων.
Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, δήλωσε σχετικά με τις προσκλήσεις ενδιαφέροντος από το ΕΛΚΑΚ:
«Η προκήρυξη των πρώτων δύο προσκλήσεων ενδιαφέροντος από το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας, είναι ένα ορόσημο για τις αμυντικές δυνατότητες της χώρας μας. Η εγχώρια παραγωγή δυνατοτήτων στην άμυνα δεν αποτελεί μία δυνητική μας επιλογή, αλλά μία υπαρξιακή ανάγκη. Στην κατεύθυνση αυτή, η προκήρυξη αποτελεί ένα σημαντικό πρώτο βήμα για την αλλαγή φιλοσοφίας, αλλά και πρακτικής, με την ανάπτυξη του οικοσυστήματος καινοτομίας. Στόχος είναι η Ελλάδα να σταματήσει να αγοράζει από το «ράφι» και να επιτύχει μια σημαντική αύξηση της συμμετοχής του ελληνικού αμυντικού οικοσυστήματος στο ΑΕΠ, από το 0,7% που βρίσκεται σήμερα.
Στόχος είναι επίσης, σε συνδυασμό με τα επόμενα σημαντικά βήματα που θα ακολουθήσουν σύντομα στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης «Ατζέντα 2030», η θωράκιση των Ενόπλων μας Δυνάμεων με τα πιο σύγχρονα τεχνολογικά μέσα, προκειμένου να εκπληρώσουν την αποστολή της διαφύλαξης της εθνικής κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας».
«Με μόλις 9 μήνες λειτουργίας, το ΕΛΚΑΚ έχει κάνει σημαντικές κινήσεις για την περαιτέρω ενεργοποίηση του εγχώριου οικοσυστήματος αμυντικής καινοτομίας» δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΕΛΚΑΚ, Παντελής Τζωρτζάκης. «Σήμερα λοιπόν, με τις ανακοινωθείσες προκηρύξεις είμαστε στην ευχάριστη θέση να παρουσιάσουμε μια σημαντική ευκαιρία στο εγχώριο οικοσύστημα να συντρέξει πρωταγωνιστικά και περήφανα στο μεγάλο έργο εκσυγχρονισμού των Ενόπλων Δυνάμεων».