Οι νέες διεθνείς εξελίξεις και κυρίως η στάση της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών υπό τον Ντόναλντ Τραμπ που φέρνει νέα δεδομένα στο παγκόσμιο γίγνεσθαι έχουν πυροδοτήσει τις δεξαμενές σκέψης της ευρωπαϊκής ηπείρου για μια πραγματική αντιμετώπιση της νέας τάξης που διαφαίνεται ότι θα επικρατήσει.
Έτσι, νέα κοινή έκθεση της δεξαμενής σκέψης Μπρούγκελ και του Ινστιτούτου του Κιέλου προειδοποίησε ότι μια νέα επίθεση από τη Ρωσία στην Ευρώπη είναι «πιθανή», επικαλούμενη τους ισχυρισμούς του ΝΑΤΟ ότι η Μόσχα «θα μπορούσε να είναι έτοιμη να επιτεθεί εντός τριών έως δέκα ετών».
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν περισσότερους από 80.000 στρατιώτες στην ήπειρο και αυτός ο αριθμός θα τριπλασιαζόταν τουλάχιστον σε περίπτωση επίθεσης.
National Guard. mil
Ωστόσο, η πρόσφατη επιδείνωση των διατλαντικών δεσμών έχει εγείρει ανησυχίες για μια υποχώρηση των ΗΠΑ από την Ευρώπη, ειδικά αφού η Ουάσιγκτον παραγκώνισε τους Ευρωπαίους ηγέτες στις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία για μια συμφωνία για την Ουκρανία.
Αν και ο νέος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, έχει απορρίψει τις εικασίες για αποχώρηση, η πίεση στην Ευρώπη για αύξηση της στρατιωτικής της αυτονομίας συνεχίζεται.
Επιστρέφει η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία στην Ευρώπη;
Το συνολικό προσωπικό των εθνικών στρατών της Ευρώπης είναι περίπου 1,5 εκατομμύριο – πολύ περισσότερο από την τρέχουσα δύναμη των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ευρώπη.
Η έκθεση αναφέρει ότι η Ευρώπη θα χρειαζόταν 300.000 επιπλέον στρατό, ή περίπου 50 ταξιαρχίες, εάν η Ουάσιγκτον αποσύρει τα στρατεύματά της.
Αυτοί οι στρατιώτες θα στρατολογούνταν εν μέρει μέσω «επιστράτευσης» και θα υποστηριχθούν από «την ανάπτυξη μιας μεγάλης και καλά εκπαιδευμένης εφεδρικής δύναμης» παρόμοιας με την Εθνοφρουρά των ΗΠΑ, σύμφωνα με έναν από τους συντάκτες της έκθεσης, Αλεξάντερ Μπουρίλκοφ.
Επειδή η στρατιωτική δύναμη της Ευρώπης στερείται συντονισμού και ενοποιημένης διοίκησης, «είναι απαραίτητο να εισαχθεί ένα σύστημα που θα αυξήσει τον αριθμό του διαθέσιμου προσωπικού και επίσης την ευελιξία αυτού του συστήματος», όπως είπε.
Απαιτείται μεγάλη χερσαία δύναμη στις χώρες της Βαλτικής
Για να αποτρέψει μια υποθετική ρωσική επίθεση στη Βαλτική, ο ευρωπαϊκός στρατός θα χρειαζόταν 1.400 άρματα μάχης, 2.000 οχήματα μάχης πεζικού, 700 πυροβόλα όπλα και ένα εκατομμύριο φυσίγγια των 155 χιλιοστών για τους πρώτους τρεις μήνες του πολέμου υψηλής έντασης.
Σύμφωνα με την έκθεση Μπρούγκελ -Κίελο, ο αριθμός αυτός υπερβαίνει τη συνδυασμένη μαχητική ισχύ των γαλλικών, γερμανικών, ιταλικών και βρετανικών χερσαίων δυνάμεων.
Η παραγωγή drone θα πρέπει επίσης να αυξηθεί σε περίπου 2.000 πυρομαχικά μεγάλης εμβέλειας κάθε χρόνο για να φτάσει τα νούμερα της Ρωσίας.
«Οι Ρώσοι έχουν βάλει σε μεγάλο βαθμό την οικονομία και την κοινωνία τους σε πολεμική βάση τα τελευταία δύο χρόνια. Χρησιμοποιούν πολλές υποδομές και εξοπλισμό από τη σοβιετική εποχή, όταν ο Κόκκινος Στρατός ήταν πραγματικά τεράστιος», λέει ο Μπουρίλκοφ.
«Παρήγαγαν περισσότερα από 1.500 τανκς το χρόνο. Χιλιάδες τεθωρακισμένα οχήματα, εκατοντάδες πυροβολικά. Πρέπει να προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε μια στρατιωτική ισοτιμία μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας που θα διατηρήσει αυτή την αποτροπή χωρίς να χρειάζεται να καταφύγουμε σε πυρηνική αποτροπή».
Με ή χωρίς τις ΗΠΑ, «η Ευρώπη χρειάζεται περισσότερη στρατιωτική ικανότητα»
Αλλά η απλή αύξηση του αριθμού των στρατευμάτων μπορεί να μην είναι αρκετή, είπε ο Λουίτζι Σκαζιέρι του Κέντρου για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση.
«Είτε φύγουν οι Αμερικανοί είτε όχι, οι Ευρωπαίοι πρέπει να ενισχύσουν την άμυνά τους».
«Για να δημιουργήσετε ένα αξιόπιστο αποτρεπτικό μέσο, πρέπει να έχετε περισσότερες δυνατότητες, ειδικά στους τομείς όπου βασιζόμαστε περισσότερο στις Ηνωμένες Πολιτείες: πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, αεράμυνα, αερομεταφορά, εναέρια επιτήρηση και μεταφορά», πρόσθεσε ο Σκαζιέρι.
Η εναρμόνιση των ευρωπαϊκών αμυντικών προσπαθειών μέσω κοινών προμηθειών όπλων, κοινών οπλισμών, συνδυασμένης επιμελητείας και ολοκληρωμένων στρατιωτικών μονάδων είναι σημαντική, αλλά δεν θα είναι επαρκής χωρίς αυτές τις δυνατότητες και αριθμούς, είπε ο αναλυτής.
Αλλά ο Σκαζιέρι είναι απαισιόδοξος για έναν πραγματικό ευρωπαϊκό στρατό.
«Είναι πολύ δύσκολο. Αλλά μπορεί να είναι ένας στρατός Ευρωπαίων και όχι ένας πραγματικός ευρωπαϊκός στρατός».
«Επέκταση της γαλλικής πυρηνικής ασπίδας και ανάπτυξη της εναέριας ευρωπαϊκής ασπίδας»
Αλλά δεν συμφωνούν όλοι ότι η Ευρώπη πρέπει να αυξήσει τη στρατιωτική της δύναμη.
«Δεν χρειάζεσαι 300.000 περισσότερους στρατιώτες όταν έχεις 1,5 εκατομμύριο σε υπηρεσία, πρέπει να τους χρησιμοποιήσεις στα σωστά σημεία», δήλωσε ο δημοσιογράφος Άμυνας και Εξωτερικής Πολιτικής, Νίκολας Γκρος-Βερχάιντε.
«Οι Ευρωπαίοι θα μπορούσαν να εξετάσουν το ενδεχόμενο να μετατρέψουν την εκ περιτροπής παρουσία τους ως δυνάμεις του ΝΑΤΟ σε μόνιμες βάσεις στρατιωτικών δυνάμεων στις χώρες που βρίσκονται πιο κοντά στη Ρωσία».
«Γιατί όχι μια ναυτική βάση στην Κωνστάντζα (Ρουμανία) και μια χερσαία βάση μεταξύ Πολωνίας και Λιθουανίας, κοντά στον διάδρομο Suwalki; Θα ήταν επίσης χρήσιμο να προγραμματιστεί μια παρουσία στη Μολδαβία ενάντια στις ρωσικές δυνάμεις στην Υπερδνειστερία».
Ένας άλλος τρόπος για να ενισχυθεί η αποτρεπτική δύναμη της Ευρώπης, λέει, είναι η επέκταση της γαλλικής πυρηνικής ασπίδας.
«Ομοίως, η Γαλλία θα πρέπει να σταματήσει να αντιστέκεται στο σχέδιο αντιπυραυλικής άμυνας που εξαπέλυσαν οι Γερμανοί (την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Ασπίδας του Ουρανού). Οι δύο πρωτοβουλίες είναι απολύτως συμβατές».
Ωστόσο, η Γαλλία αντιτίθεται στην πρωτοβουλία, λέγοντας ότι το τρέχον σχέδιο European Sky Shield βασίζεται πάρα πολύ σε μη ευρωπαϊκό εξοπλισμό και τεχνολογία.
Η Γερμανία θα μπορούσε να οδηγήσει στην αύξηση του στρατιωτικού προϋπολογισμού της Ευρώπης
Η έκθεση Μπρούγκελ -Κίελο προτείνει ότι ένας τρόπος για να αυξηθούν οι εξοπλισμοί της Ευρώπης θα ήταν να αυξηθεί ο στρατιωτικός προϋπολογισμός της κατά 125 δισεκατομμύρια έως 250 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως (ή 3,5 τοις εκατό του ΑΕΠ) βραχυπρόθεσμα.
Η αύξηση των δαπανών θα χρηματοδοτηθεί μέσω πρωτοβουλιών για το χρέος.
Η Γερμανία, ο δεύτερος μεγαλύτερος συμμετέχων του ΝΑΤΟ, θα πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο αναλαμβάνοντας τουλάχιστον το ήμισυ αυτού του προϋπολογισμού και αυξάνοντας τις αμυντικές δαπάνες από 80 δισεκατομμύρια ευρώ σε 140 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Ο Μπουρίλκοφ λέει ότι πολλά από αυτά θα εξαρτηθούν από τη νέα κυβέρνηση που θα ηγηθεί της Γερμανίας μετά τις πρόσφατες γενικές εκλογές.
«Όταν έχουμε μια πιο ξεκάθαρη ιδέα για το ποια είναι η διάθεση στο Βερολίνο, μπορούμε να δούμε σε ποιο βαθμό μπορεί να δομηθεί. Το θέμα είναι ότι υπάρχει περισσότερη πολιτική βούληση για συλλογική ευρωπαϊκή δράση από ποτέ».
Περισσότερος ευρωπαϊκός συντονισμός σημαίνει λιγότερες στρατιωτικές δαπάνες
Παρά την αρχική αύξηση των στρατιωτικών δαπανών, η έκθεση υποστηρίζει ότι μια συντονισμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση θα διατηρήσει τις τιμές χαμηλά μακροπρόθεσμα.
«Μεγαλύτερες παραγγελίες θα σημαίνουν πιο αποτελεσματικές διαδικασίες παραγωγής και χαμηλότερες τιμές μονάδας, ωστόσο, μια ταχεία αύξηση της ζήτησης θα ωθήσει σίγουρα τις τιμές βραχυπρόθεσμα».
«Η αποτυχία συντονισμού θα σήμαινε πολύ υψηλότερο κόστος και οι μεμονωμένες προσπάθειες πιθανότατα θα ήταν ανεπαρκείς για να αποτρέψουν τον ρωσικό στρατό».
Ένα υφιστάμενο μέσο για κοινές στρατιωτικές προμήθειες είναι το ευρωπαϊκό πρόγραμμα αμυντικής βιομηχανικής ενίσχυσης, EDIRPA, το οποίο θα αντικατασταθεί από το Ευρωπαϊκό Αμυντικό Βιομηχανικό Πρόγραμμα τον Δεκέμβριο του 2025.
Ο προϋπολογισμός που θα διατεθεί αναμένεται να είναι 1,5 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο ζήτησε περισσότερους σημαντικούς πόρους για να μπορέσει ο οργανισμός να επιτύχει τους στόχους του.