Στις 3 Μαΐου 2025, ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πραγματοποίησε παράνομη επίσκεψη στα κατεχόμενα εδάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας, προκαλώντας εύλογη και έντονη αντίδραση της Λευκωσίας.
Η επίσκεψη αυτή, η οποία συμπίπτει με τη συμπλήρωση 51 ετών από την τουρκική εισβολή του 1974, αποτελεί όχι απλώς πρόκληση, αλλά βάναυση υπενθύμιση της συνεχιζόμενης κατοχής και της ασέβειας προς το διεθνές δίκαιο.
Το Υπουργείο Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας καταδίκασε την επίσκεψη ως παράνομη και «αποκαλυπτική των τουρκικών προθέσεων» για εδραίωση και διεθνή αναβάθμιση της αποσχιστικής οντότητας στο βόρειο τμήμα του νησιού.
Η επίσκεψη δεν ήταν τυχαία· ήταν σαφώς ενταγμένη στην τουρκική στρατηγική αναθεώρησης, που επιδιώκει τη μονιμοποίηση τετελεσμένων.
Μια προσχεδιασμένη πράξη γεωπολιτικής περιφρόνησης
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, ο Ερντογάν μετέβη στα κατεχόμενα για να εγκαινιάσει έργο υποδομής -μια «επίδειξη κυριαρχίας», όπως εύστοχα τόνισε το κυπριακό ΥΠΕΞ- που στόχο έχει την ενίσχυση της εικόνας ενός δήθεν ανεξάρτητου κρατικού μορφώματος.
Παρουσία Τούρκων αξιωματούχων, ο Τούρκος Πρόεδρος επιχειρεί να επιβάλει, de facto, μια νέα πραγματικότητα, παραβιάζοντας κατάφωρα την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η συγκεκριμένη ενέργεια εντάσσεται σε ένα μακροχρόνιο μοτίβο παραβιάσεων, το οποίο καταδικάζεται διαρκώς από το διεθνές σύστημα, παραμένοντας ωστόσο αναποτελεσματικό στην πράξη.
Οι λέξεις δεν σταματούν τις μπουλντόζες του κατοχικού καθεστώτος.
Η επίσημη αντίδραση της Κυπριακής Δημοκρατίας
Το Υπουργείο Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας εξέδωσε δύο ανακοινώσεις την ίδια ημέρα, χαρακτηρίζοντας την παρουσία Ερντογάν ως «παράνομη μετάβαση» και «αντίθετη με τα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας».
Η Κυβέρνηση επανέλαβε τη διαχρονική της θέση: Η επανένωση του νησιού υπό μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία παραμένει ο μόνος αποδεκτός δρόμος, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Επισημάνθηκε πως τέτοιες ενέργειες δεν συνιστούν απλές παρασπονδίες αλλά στρατηγικές υπονομεύσεις κάθε προοπτικής επανέναρξης ουσιαστικού διαλόγου.
Με τη λογική του τετελεσμένου, η Τουρκία επιδιώκει να καθορίσει τη μορφή της λύσης, πριν ακόμη φτάσει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης.
Πολιτικές αντιδράσεις στην Κύπρο
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, έκανε λόγο για «συνεχιζόμενη, επί 50 και πλέον χρόνια, παράνομη κατοχή», καταγγέλλοντας την επίσκεψη ως πλήγμα στο διεθνές κύρος της Κύπρου και στα συμφωνημένα πλαίσια επίλυσης.
Η εσωτερική πολιτική σύμπνοια, παρότι σπάνια, είναι εδώ απαραίτητη.
Το Κυπριακό δεν προσφέρεται για κομματικές αντιπαραθέσεις αλλά απαιτεί εθνική στρατηγική.
Διεθνές δίκαιο και τουρκικές μεθοδεύσεις
Η διεθνής κοινότητα, διά των Ψηφισμάτων του ΟΗΕ, παραμένει ρητά αντίθετη σε κάθε προσπάθεια αναγνώρισης του ψευδοκράτους.
Η Απόφαση 2674/2023, όπως και οι προηγούμενες, προειδοποιεί για κυρώσεις έναντι μονομερών ενεργειών, όπως η περαιτέρω εποικιστική δραστηριότητα στα Βαρώσια.
Παρόλα αυτά, η τουρκική προκλητικότητα συνεχίζεται, ενίοτε υπό το πέπλο «αναπτυξιακών έργων» ή «διμερών συνεργασιών».
Η συμμετοχή του κατοχικού ηγέτη Ερσίν Τατάρ σε συνόδους του Οργανισμού Τουρκόφωνων Κρατών αποτελεί μέρος της ίδιας στρατηγικής: να κατασκευαστεί η ψευδαίσθηση κανονικότητας ενός ανύπαρκτου κράτους.
Η τουρκική εμμονή στη λύση δύο κρατών
Η Τουρκία έχει εδώ και καιρό μετακινηθεί από τη ρητορική της ομοσπονδίας στη ρητορική της διχοτόμησης.
Ο ίδιος ο Ερντογάν, όπως και ο Υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, επανειλημμένως έχουν ταχθεί υπέρ της «λύσης δύο κρατών», σε αντίθεση με τη διεθνή νομιμότητα.
Η ελληνική πλευρά, διαχρονικά, απορρίπτει αυτή την προσέγγιση ως επικίνδυνη και αποσταθεροποιητική. Όπως εύστοχα είχε δηλώσει ο Νίκος Δένδιας το 2021: «Δεν υπάρχει λύση δύο κρατών στην Κύπρο. Υπάρχει μόνο η επανένωση».
Η επίσκεψη Ερντογάν δεν ήταν απλώς μια ακόμα τουρκική πρόκληση.
Ήταν πολιτικό μήνυμα, γεωστρατηγική δήλωση και πράξη παραβίασης του Διεθνούς Δικαίου.
Για την Κυπριακή Δημοκρατία, δεν είναι πλέον αρκετό να καταγγέλλει. Πρέπει να χτίσει συμμαχίες, να κινητοποιήσει το ηθικό και νομικό της πλεονέκτημα, και να επανέλθει ενεργά στο διεθνές προσκήνιο.
Η Κύπρος οφείλει να παραμείνει άγρυπνη και αμετακίνητη στο στόχο της επανένωσης.
Οι τουρκικές μεθοδεύσεις δεν πρέπει να καταστούν ο κανόνας, ούτε οι σιωπές των συμμάχων να θεωρηθούν δεδομένες.
Διότι η Κύπρος δεν είναι ένα πρόβλημα προς διαχείριση. Είναι μια πατρίδα προς απελευθέρωση.