Τι σημαίνει η αναδίπλωση του Ερντογάν με τη δήλωση περί αναστολής ερευνών στην
Ανατολική Μεσόγειο; Στην Αθήνα η δυσπιστία είναι μεγάλη. Αλλωστε, το επόμενο
χρονικό διάστημα θα είναι ενδιαφέρον. Τόσο ως προς την όποια νέα διπλωματική
πρωτοβουλία –με μεσολάβηση του Βερολίνου ή των Βρυξελλών– όσο και ως προς την
άτυπη διορία που είχε δώσει η Αγκυρα στην Αθήνα για έρευνες σε περιοχές του
τουρκολιβυκού μνημονίου
Με εξαιρετική επιφύλαξη και αρκετή δυσπιστία αντιμετωπίζει η Αθήνα το παιχνίδι
στο οποίο έχει εμφανώς εμπλακεί η Αγκυρα τις τελευταίες 10 ημέρες. Η πρόθεση
της Αγκυρας για αναστολή ερευνών στην Ανατολική Μεσόγειο (προφανώς και από το
«Oruc Reis»), τουλάχιστον όπως αυτή ανακοινώθηκε από τον εκπρόσωπο της
τουρκικής προεδρίας, Ιμπραήμ Καλίν, αποτελεί θεωρητικά ένα στοιχείο
αποκλιμάκωσης, αν συγκριθεί με την εικόνα της περασμένης εβδομάδας, όταν οι
δύο στόλοι Ελλάδας και Τουρκίας είχαν αναπτυχθεί σε πολεμική διάταξη από τα
Δαρδανέλια έως το Καστελόριζο.
Ισως δεν έχει γίνει ακριβώς αντιληπτό στην κοινή γνώμη τι συνέβη την
προηγούμενη εβδομάδα και γι’ αυτό αξίζει να τονιστεί, προκειμένου να γίνει
κατανοητό: Το 85% του ελληνικού Στόλου βγήκε στο Αιγαίο, σε πολεμική διάταξη,
με τα οπλικά συστήματα αναπτυγμένα και εν αναμονή σύγκρουσης· αναλόγως, οι
Πτέρυγες Μάχης της Πολεμικής Αεροπορίας τέθηκαν σε ύψιστο συναγερμό· ενώ τα
σύνορα στον Εβρο ενισχύθηκαν με συστήματα τα οποία δεν είθισται να είναι
αναπτυγμένα σε αυτή την περιοχή της ελληνοτουρκικής μεθορίου.
Εκ του αποτελέσματος αποδεικνύεται ότι ο απευθείας δίαυλος της Ανγκελα Μέρκελ,
τόσο με τον Κυριάκο Μητσοτάκη (με τον οποίο ανταλλάσσει μηνύματα στο WhatsApp)
όσο και με τον Ταγίπ Ερντογάν λειτούργησε.
Η πιο παραδοσιακή «διπλωματία κανονιοφόρων» των Αμερικανών σίγουρα
διαδραμάτισε κάποιο ρόλο, όπως φάνηκε από τη σφοδρή ενόχληση των Τούρκων για
την παρουσία του αεροπλανοφόρου «Dwight D. Eisenhower» στα νότια της Κρήτης το
τριήμερο 24-27 Ιουλίου και τη συνεκπαίδευση με το Πολεμικό Ναυτικό και την
Πολεμική Αεροπορία (διαψεύσεις ακόμα και από το κρατικό πρακτορείο Anadolu ότι
ΗΠΑ και Ελλάδα πραγματοποίησαν κοινές ασκήσεις).
Ωστόσο είναι απολύτως σαφές ότι τον καθοριστικό ρόλο έχει το Βερολίνο και,
δευτερευόντως, οι Βρυξέλλες, που επιχειρούν να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο
θεσμικού διαμεσολαβητή. Το πρόσφατο άρθρο της Νάταλι Τότσι στο Politico,
σύμφωνα με το οποίο η ΕΕ θα πρέπει να σταματήσει να βλέπει την Τουρκία ως
«αντίπαλο», αλλά, αντιθέτως, ως «εταίρο», δεν θα είχε σημασία, αν η Τότσι δεν
ήταν σύμβουλος του Ζοζέπ Μπορέλ, θέση από την οποία υπηρέτησε και επί των
ημερών της προκατόχου του σημερινού υπάτου εκπροσώπου για την εξωτερική
πολιτική της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι.
Το ταξίδι του Πρωθυπουργού, το Σάββατο στην Αντίπαρο και την Κυριακή στην
Επίδαυρο, με τον μισό στόλο να είναι ακόμα στο Αιγαίο, υποδηλώνει ότι το
Μαξίμου είχε ήδη λάβει επαρκείς εξηγήσεις για την αποκλιμάκωση, παρά τις
παρεξηγήσεις που λίγο έλειψε να δημιουργηθούν από ένα tweet της τουρκικής
πρεσβείας στην Ουάσινγκτον και μια NAVTEX για πυρά στο Καστελόριζο από την
ελληνική πλευρά. Οι συγκεκριμένες αστοχίες αποτελούν ένδειξη της καχυποψίας
που υπάρχει, ωστόσο, προς το παρόν τουλάχιστον, φαίνεται ότι υπάρχει πρόθεση
να χαμηλώσουν οι τόνοι.
Νίκος Μαρτίνος