Το τριπλό παιχνίδι του Ερντογάν με ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και Ρωσία



Η Τουρκία θεωρεί τον εαυτό της έναν απαραίτητο σύμμαχο της Δύσης, αλλά το να έχει καλές σχέσεις τόσο με τη Ρωσία όσο και με τους αντιπάλους της μπορεί να γυρίσει ''μπούμερανγκ'' για την Άγκυρα, δήλωσε ο πρώην Ινδός διπλωμάτης M.K. Bhadrakumar, σε άρθρο του που δημοσιεύθηκε στους Asian Times.

Η θέση της Τουρκίας έναντι της Ρωσίας, του ΝΑΤΟ και των Ηνωμένων Πολιτειών παραμένει πιο κρίσιμη από ποτέ, δήλωσε ο Bhadrakumar.

Οι σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ βρίσκονται στο χαμηλότερο σημείο των τελευταίων δεκαετιών, σύμφωνα με αναλυτές. Οι σχέσεις μεταξύ των συμμάχων στο ΝΑΤΟ επιδεινώθηκαν μετά την απόκτηση από την Τουρκία των ρωσικών πυραυλικών συστημάτων S-400 το 2019, με αποτέλεσμα η Ουάσινγκτον να αποκλείσει την Τουρκία από το πρόγραμμα των stealth μαχητικών αεροσκαφών F-35 και να επιβάλει κυρώσεις στην αμυντική της βιομηχανία.

Η Άγκυρα έχει αρχίσει να πιστεύει ότι η Ουάσινγκτον θα είναι πρόθυμη να εκτονώσει τις εντάσεις μεταξύ των δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ το 2022, έγραψε ο πρώην διπλωμάτης.

Η Άγκυρα έγινε πρόσφατα πιο αισιόδοξη για την αναδιαμόρφωση των σχέσεών της με την Ουάσινγκτον, όταν την Τρίτη ελληνικές κυβερνητικές πηγές δήλωσαν ότι η Ουάσινγκτον εξέφρασε επιφυλάξεις για το έργο EastMed, ένα έργο αγωγού ύψους 6 δισ. ευρώ που αναμενόταν να καλύψει το 10% της συνολικής ανάγκης της Ευρώπης για φυσικό αέριο από την Ανατολική Μεσόγειο. Η Τουρκία είχε αντιταχθεί σθεναρά στο έργο, λέγοντας ότι το σχέδιο δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει χωρίς την έγκριση της Τουρκίας.

"Η υποστήριξη των ΗΠΑ είναι ζωτικής σημασίας για τη βιωσιμότητα του έργου και η Τουρκία τείνει να διαβάσει πολιτικό νόημα στην στροφή της Ουάσινγκτον", δήλωσε ο διπλωμάτης.

Τον Ιανουάριο, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών ζήτησε από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ τη δημιουργία ενός κοινού μηχανισμού για την επίλυση μακροχρόνιων ζητημάτων μεταξύ των δύο χωρών.

"Η Τουρκία διερευνά τρόπους για θετικό διάλογο με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Άγκυρα εκτιμά ότι αν και η Τουρκία είναι ένα τοξικό θέμα στην Ουάσιγκτον, η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν είναι διατεθειμένη να προχωρήσει σε ρήξη", έγραψε ο Bhadrakumar.

Ο ισχυρός άνδρας της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πίστευε ότι η στάση των ΗΠΑ απέναντι στην Τουρκία μπορεί να αλλάξει, καθώς "η στάση της Άγκυρας απέναντι στον ανταγωνισμό των μεγάλων δυνάμεων αποκτά πλέον συνέπεια", πρόσθεσε.

Ωστόσο, η αξιοπιστία του ίδιου του Ερντογάν μπορεί να είναι μέρος του προβλήματος, σύμφωνα με τον Bhadrakumar. Κατηγορούμενος για "καλοήθη αμέλεια" για το ISIS και την Αλ Κάιντα στη Συρία, ο ισχυρός άνδρας της Τουρκίας παραμέρισε τη δυτική συμμαχία και προώθησε την ευρασιατική ολοκλήρωση.

Επιπλέον, η κυβέρνησή του αναβίωσε τον νεο-οθωμανικό αλυτρωτισμό, ο οποίος οδήγησε τη χώρα να αναμειχθεί σε έναν συνεχιζόμενο εμφύλιο πόλεμο στη γειτονική Συρία.

Εν τω μεταξύ, ο Ερντογάν ζήτησε επίσης την ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ της χώρας του και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για τον ίδιο, η πλήρης ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ είναι ζωτικής σημασίας και χωρίς τις "εξαιρετικές προσπάθειες της Τουρκίας, η Συρία και η Ευρώπη θα αντιμετώπιζαν ένα διαφορετικό τοπίο".

"Ο Ερντογάν φαντασιώνεται ότι είναι απαραίτητος για τη Δύση, το ΝΑΤΟ και τη Ρωσία. Η αλήθεια είναι ότι η Δύση μπορεί να δεχτεί πίσω την Τουρκία, αλλά θα δεχτεί τον Ερντογάν;", δήλωσε ο Bhadrakumar.

Η αντίδραση της Τουρκίας στις πρόσφατες εξελίξεις στο Καζακστάν είναι επίσης προβληματική. Στις 2 Ιανουαρίου, το Καζακστάν επλήγη από διαδηλώσεις στις πλούσιες σε πετρέλαιο δυτικές επαρχίες του, αφού οι εργαζόμενοι βγήκαν στους δρόμους για την αύξηση των τιμών των καυσίμων από την κυβέρνηση. Η κυβέρνηση του προέδρου Κασίμ-Γιομάρτ Τοκάγιεφ υπαναχώρησε στην κίνηση αυτή, αλλά οι διαμαρτυρίες σύντομα εξελίχθηκαν σε μια ευρύτερη σειρά διαδηλώσεων με αιτήματα για πολιτική αλλαγή.

Ο Τοκάγιεφ ισχυρίστηκε επανειλημμένα ότι εξτρεμιστές και τρομοκράτες από τη Μέση Ανατολή, εκπαιδευμένοι από ξένες δυνάμεις, συμμετείχαν στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στη χώρα του. Σύμφωνα με τον Τοκάγιεφ, επρόκειτο για μια συνωμοσία που οργανώθηκε από μία και μόνη πηγή.

Οι αρχές του Καζακστάν ανακοίνωσαν ότι υπάρχει μεγάλος αριθμός ξένων μαχητών, συμπεριλαμβανομένων Αμερικανών και Τούρκων, οι οποίοι συνελήφθησαν και ανακρίθηκαν από αυτές.

Το συμπέρασμα είναι ότι "η Τουρκία προωθεί την ισλαμική ταυτότητα μεταξύ των Καζάκων και διευκολύνει και υποστηρίζει τη συμμετοχή Καζάκων μαχητών στη σύγκρουση στη Συρία".

Ο Bhadrakumar περιέγραψε την Τουρκία ως ένα "swing state" όπου οι μικτοί πολιτικοί προσανατολισμοί στην εξωτερική πολιτική θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε καταστροφικές συνέπειες.

"Το να τρέχεις με τον λαγό και να κυνηγάς με το κυνηγόσκυλο είναι συναρπαστικό και μπορεί να φαίνεται το έξυπνο πράγμα που πρέπει να κάνεις. Αλλά εκατό χρόνια πριν, η οθωμανική Τουρκία πλήρωσε βαρύ τίμημα", δήλωσε ο Bhadrakumar.

"Η απόφασή της να διευκολύνει την επίθεση της Γερμανίας κατά της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα θα οδηγούσε τελικά στο θάνατο εκατοντάδων χιλιάδων Οθωμανών πολιτών, στη γενοκτονία των Αρμενίων, στη διάλυση της αυτοκρατορίας και στην κατάργηση του ισλαμικού χαλιφάτου", έγραψε.