Τη σημαντική ενίσχυση των εναέριων μέσων πυρόσβεσης της χώρας θα επιτρέψει
φέτος η εξόφληση παλαιάς οφειλής προς την υπηρεσία προμηθειών του ΝΑΤΟ (NSPA).
Συνολικά, η Πυροσβεστική Υπηρεσία θα έχει στη διάθεσή της 15 αεροσκάφη και
ελικόπτερα περισσότερα σε σχέση με το 2021 (93 έναντι 78), τα οποία θα
μισθωθούν όχι απευθείας από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, αλλά
μέσω διαγωνισμού στον οποίο μεσολαβεί η νατοϊκή υπηρεσία. Το κλείσιμο της
υπόθεσης γλίτωσε τη χώρα και από την ατιμωτική, διπλωματικά, πιθανότητα να
καταβληθεί η οφειλή από τα άλλα μέλη του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης της
Τουρκίας.
Εως και το 2010 η Ελλάδα μίσθωνε (είτε με ετήσιες είτε με ολιγοετείς
συμβάσεις) εναέρια μέσα πυρόσβεσης για την αντιπυρική περίοδο. Από το 2011
–και με δεδομένα τα πολλά περιστατικά διαφθοράς που είχαν έρθει στο φως–
αποφασίστηκε οι μισθώσεις αυτές, καθώς και οι υπηρεσίες εφοδιασμού
ανταλλακτικών και συντήρησης των εναέριων μέσων της χώρας να γίνονται μέσω
μιας υπηρεσίας του ΝΑΤΟ, της NSPA (NATO Security and Procurement Agency), στην
οποία τα μέλη της Συμμαχίας μπορούσαν να απευθυνθούν για διαγωνισμούς
προμηθειών των ενόπλων δυνάμεων ή των σωμάτων ασφαλείας τους. Ωστόσο από το
2011 έως το 2016 συσσωρεύθηκε μια οφειλή 8,4 εκατ. ευρώ, που αφορούσε
περιπτώσεις διαφωνίας του Πυροσβεστικού Σώματος με τους ιδιώτες αναδόχους
(στους οποίους κατακυρωνόταν η παροχή εναέριων μέσων πυρόσβεσης), σχετικά με
διάφορες ρήτρες που προέβλεπαν τα συμβόλαια ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Η οφειλή είχε αναγνωριστεί από διαδοχικούς υπουργούς Προστασίας του Πολίτη
(όπου μέχρι πέρυσι ανήκε η αρμοδιότητα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας), χωρίς
ωστόσο να επιλυθεί το ζήτημα. Ως αποτέλεσμα, η NSPA απέφευγε να προκηρύξει
νέους διαγωνισμούς για λογαριασμό της ελληνικής Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
Περαιτέρω προειδοποίησε τις ελληνικές Αρχές ότι, βάσει του κανονισμού της, η
NSPA θα μεταβίβαζε την οφειλή της χώρας στα υπόλοιπα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ, ώστε
να αποπληρωθεί από αυτά. Εν τω μεταξύ, το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και
Πολιτικής Προστασίας, στο οποίο έχει πλέον μεταβιβαστεί η αρμοδιότητα, είχε
από τις 26 Νοεμβρίου αποστείλει τις νέες επιχειρησιακές απαιτήσεις του
Πυροσβεστικού Σώματος για το 2022, χωρίς όμως να υπάρχει πρόοδος στη
διαγωνιστική διαδικασία.
Τελικώς, στα τέλη Ιανουαρίου με μια τροπολογία (που έτυχε διακομματικής
συναίνεσης, αφού το πρόβλημα ήταν γνωστό και στην προηγούμενη κυβέρνηση)
αποφασίστηκε η καταβολή της οφειλής, ενώ ο υπουργός Χρήστος Στυλιανίδης μετέβη
στην έδρα του NSPA στο Λουξεμβούργο για να ενημερώσει σχετικά. «Καταρχήν ήταν
ζήτημα αξιοπιστίας της Ελλάδας», λέει στην «Κ». «Σύμφωνα με τον κανονισμό της
NSPA, η οφειλή θα μετακυλιόταν στα υπόλοιπα μέλη της Συμμαχίας. Φανταστείτε
αναλογικά η Τουρκία να κατέβαλλε 700.000 ευρώ για οφειλή της Ελλάδας για μέσα
πυρόσβεσης. Περαιτέρω, ετίθετο εν αμφιβόλω η πραγματοποίηση νέων διαγωνισμών
από την NSPA για λογαριασμό του Πυροσβεστικού Σώματος. Η πραγματοποίηση
διαγωνισμών μέσω της NSPA έχει πολλά πλεονεκτήματα: αποφεύγεται η πιθανότητα
πολιτικής παρέμβασης στην επιλογή των προμηθευτών με μια διαφανή διαδικασία,
υπό το κύρος του ΝΑΤΟ. Παράλληλα, για τον ίδιο λόγο εξασφαλίζεται η συνεργασία
της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας με αξιόπιστες εταιρείες, με καλό κόστος. Τέλος,
επειδή η σύμβαση υπογράφεται από την NSPA (αφού εγκριθεί από τις ελληνικές
Αρχές), η υπηρεσία προμηθειών του ΝΑΤΟ έχει την ευθύνη τήρησης των συμβατικών
όρων».
Με την απεμπλοκή της υπόθεσης (και μάλιστα… πριν ακόμα καταβληθεί η οφειλή),
η NSPA προκήρυξε διαγωνισμό ύψους 76 εκατ. ευρώ για λογαριασμό του
Πυροσβεστικού Σώματος. Η κατάθεση προσφορών ολοκληρώνεται σήμερα. Πώς θα
ενισχυθεί φέτος η Πυροσβεστική με εναέρια μέσα; Η ελληνική υπηρεσία έχει
ζητήσει μέσω του διαγωνισμού της NSPA να ενισχυθεί με είκοσι αεροσκάφη
ελαφρού τύπου Air Tractor (έναντι έξι πέρυσι), και με οκτώ ελικόπτερα Bell
τα οποία έχουν ενσωματωμένη δεξαμενή πυρόσβεσης και παράλληλα μπορούν να
μεταφέρουν και προσωπικό (έναντι έξι πέρυσι). H Πυροσβεστική θα έχει και
φέτος δύο ελικόπτερα βαρέος τύπου S-64, ένα αεροσκάφος μεταφοράς προσωπικού
ATR 42-500 και ένα αμφίβιο μεσαίου τύπου Beriev (όπως και πέρυσι), ενώ δεν
ζητήθηκε η μίσθωση ελικόπτερου μεταφοράς προσωπικού Leonard (είχε ζητηθεί
ένα πέρυσι).
Τα μέσα αυτά θα προστεθούν στα είκοσι ελικόπτερα (δώδεκα μεσαίου τύπου και
οκτώ βαρέος τύπου) που έχουν ήδη μισθωθεί από την NSPA με παλαιότερο
διαγωνισμό που βρίσκεται σε ισχύ, καθώς και στον «μόνιμο» στόλο αεροσκαφών
και ελικοπτέρων της χώρας. Ετσι ο συνολικός αριθμός των εναέριων μέσων
πυρόσβεσης θα ανέβει φέτος στα 93 από 78 το 2021 (+15).
Σε επίπεδο πρόληψης, το υπουργείο Περιβάλλοντος καταβάλλει φέτος προσπάθεια
να χρηματοδοτηθούν εγκαίρως οι απαραίτητες εργασίες (καθαρισμοί, δασικοί
δρόμοι κ.λπ.) με βάση τις μελέτες των δασαρχείων (μετά τις… ατυχείς, ακριβές
και εντέλει αδιαφανείς παρεμβάσεις της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής
Προστασίας πέρυσι). Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον σχεδιασμό θα διατεθούν
5,8 εκατ. ευρώ από τον τακτικό προϋπολογισμό του υπουργείου για λειτουργία
των δασαρχείων επτά ημέρες την εβδομάδα κατά την αντιπυρική περίοδο. Ακόμα 5
εκατ. ευρώ θα διατεθούν από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων για καθαρισμούς
δασικών οδών, στα οποία θα προστεθούν ακόμα 2 εκατ. ευρώ (συν 1 εκατ. ευρώ
για το Αγιον Ορος) μέσω του Πράσινου Ταμείου για έργα που θα υποδείξουν οι
δασικές υπηρεσίες.
Παράλληλα βρίσκεται σε εξέλιξη το πρόγραμμα που χρηματοδοτείται μέσω του
Ταμείου Ανάκαμψης με 50 εκατ. ευρώ, για καθαρισμούς δασών από καύσιμη ύλη
και μελέτες. Ηδη έχουν βγει οι πρώτες προσκλήσεις για καθαρισμούς στην
περιοχή του Δασαρχείου Πειραιά, στα Μέγαρα και στα νησιά της Αττικής, στο
Καπανδρίτι, στην Αμαλιάδα, στην Κεφαλονιά και στα Ιωάννινα, ενώ θα
ακολουθήσουν Πάρνηθα, Πεντέλη, Υμηττός και άλλες περιοχές. Σύμφωνα με πηγές
του ΥΠΕΝ, τα 30 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για την υλοποίηση παρεμβάσεων που
προβλέπονται σε ήδη εγκεκριμένες από τα δασαρχεία μελέτες, ενώ ακόμα 10-12
εκατ. ευρώ θα αφορούν έργα με μελετο-κατασκευή σε περιοχές όπου δεν υπάρχουν
μελέτες. Τέλος, ακόμα 8,5 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για μελέτες πυροπροστασίας
στις 40 πιο «επικίνδυνες» περιοχές της χώρας.