Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Η επίθεση δύο ελικοπτέρων Mi-24 του Ουκρανικού Στρατού στις 1 Απριλίου σε
στόχο της ρωσικής πόλης Μπελγκορόντ, προκάλεσε αίσθηση για αρκετούς λόγους και
ανέδειξε ότι ακόμη και παλαιοί τύποι αεροπορικού υλικού, όταν έχουν υποβληθεί
σε αναβάθμιση και τα πληρώματα είναι επαρκώς εκπαιδευμένα, μπορούν να πετύχουν
το αποτέλεσμα που θα ζητηθεί από την ηγεσία. Αυτό μάλιστα, ακόμη και με την
χρήση απλών όπλων, όπως τα πυροβόλα και οι κοινές συμβατικές ρουκέτες.
Το γιατί δεν προκρίθηκε η χρήση κατευθυνομένων αντιαρματικών βλημάτων, ώστε τα
ελικόπτερα να μην απαιτηθεί να βρεθούν κυριολεκτικώς επάνω από τον στόχο,
δηλαδή να είναι μειωμένη η έκθεσή τους σε τυχόν αντιαεροπορική άμυνα, είναι
κάτι που δεν μπορούμε να γνωρίζουμε. Σίγουρα όμως, τα κατευθυνόμενα βλήματα
είναι πιο ακριβά, συνήθως είναι διαθέσιμα σε μικρότερους αριθμούς και κάποιες
φορές απλώς απαιτείται μεγαλύτερος όγκος πυρός για την καταστροφή στόχων, έστω
και με μειωμένη ακρίβεια.
Φθηνότερη επιλογή που είναι διαθέσιμη πλέον, είναι οι αεροπορικές ρουκέτες
κατευθύνσεως λέιζερ, που επιτρέπουν να φέρεται ο ίδιος αριθμός με κοινές,
χωρίς ιδιαίτερη επιβάρυνση του συνολικού βάρους οπλικού φορτίου αλλά με την
ίδια ακρίβεια του κατευθυνόμενου βλήματος. Αν σκεφτούμε ότι στην αποθήκη
καυσίμου του Μπελγκορόντ υπήρχαν 16 δεξαμενές εκ των οποίων οι πληροφορίες
αναφέρουν ότι προσβλήθηκαν 8, μπορούμε να θεωρήσουμε βέβαιο ότι με τον ίδιο
αριθμό ρουκετών αλλά κατευθυνόμενου τύπου, τα ελικόπτερα θα είχαν δυνατότητα
προσβολής του συνόλου με ακρίβεια. Βεβαίως είναι μάλλον σαφές ότι κρίσιμο
στοιχείο στην αποστολή ήταν η παραμονή των ελικοπτέρων τον ελάχιστο δυνατό
χρόνο στον στόχο και γι’ αυτό δεν αιωρήθηκαν για να επιδοθούν σε πυρά
πυροβόλων εναντίον κάθε ξεχωριστής δεξαμενής. Αν όμως αντί για δεξαμενές
καυσίμου, φανταστούμε ως στόχους μία μεγάλη φάλαγγα τεθωρακισμένων οχημάτων
(όχι αρμάτων) τότε μπορούμε να αντιληφθούμε τις μεγάλες δυνατότητες που
προσφέρει ένας φόρτος ρουκετών κατευθύνσεως λέιζερ.
Τα αυτονόητα τακτικά πλεονεκτήματα σε ευελιξία αποστολής, δεν διαφεύγουν
ασφαλώς της προσοχής της Αεροπορίας Στρατού, ιδίως μετά την είσοδο σε υπηρεσία
των οπλισμένων ελικοπτέρων αναγνωρίσεως OH-58D Kiowa Warrior. Ο τύπος μπορεί
να συνδυαστεί με τα επιθετικά ελικόπτερα Apache ή να συμπληρώσει την απουσία
τους αλλά το απόθεμα βλημάτων HELLFIRE είναι δεδομένο ενώ η χρησιμοποίησή τους
για στόχους με μειωμένη προστασία, συνιστά σπατάλη.
Τον περασμένο Φεβρουάριο, το ΓΕΣ απέστειλε Επιστολή Αιτήματος (LOR) για Τιμή
& Διαθεσιμότητα (Price & Availability) στο Γραφείο Αμυντικής
Συνεργασίας (ODC) της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα, σχετικώς με ένα τέτοιο
όπλο. Το ενδιαφέρον αφορά τo Προηγμένο Οπλικό Σύστημα Φόνου Ακριβείας (APKWS)
της BAE Systems. Πρόκειται για την ρουκέτα κατευθύνσεως λέιζερ AGR-20 APKWS
ΙΙ, που προέρχεται από τροποποίηση της συμβατικής ρουκέτας Hydra 70 των 70 mm
(2,75 ιντσών) στο 1/3 του βάρους και του κόστους ενός κατευθυνομένου
αντιαρματικού βλήματος. Η τροποποίηση στηρίζεται στην εγκατάσταση συλλογής
κατευθύνσεως WGU-59/B που φέρει οπτικούς αισθητήρες τεχνολογίας
Αισθητήρος Ημιενεργού Λέιζερ Κατανεμημένου Διαφράγματος (DASALS). Η
συγκεκριμένη προσέγγιση, επιτρέπει την διατήρηση των υπαρχουσών πολεμικών
κεφαλών της ρουκέτας, αφού αισθητήρες λέιζερ είναι ενσωματωμένοι στα πρόσθια
πτερύγια ελέγχου της ρουκέτας, λειτουργώντας ως ενιαίο σύνολο.
Από πλευράς επιδόσεων, ο αισθητήρας της APKWS II έχει διακριτική ικανότητα σε
απόσταση 14.000 μέτρων κι εξ αυτού του λόγου βρίσκεται σε εξέλιξη αναπτυξιακό
πρόγραμμα της Nammo για τροποποιημένο πυραυλοκινητήρα που θα επιτρέψει αύξηση
του βεληνεκούς του όπλου στην τάξη των 12-15.000 μέτρων. Σε εξέλιξη βρίσκεται
εξάλλου βελτίωση του λογισμικού που θα συντελέσει στην αύξηση του βεληνεκούς
κατά 30% εν σχέσει με την σημερινή επίδοση, χάρη στην εξασφάλιση βέλτιστης
τροχιάς πτήσεως για την προσβολή του στόχου υπό γωνία καθόδου. Οι προοπτικές
του όπλου διαφαίνονται, μετά την επιτυχή δοκιμή τον Ιούνιο του 2021 εναντίον
μη επανδρωμένου εναερίου στόχου. Στην συγκεκριμένη βολή, η APKWS II
εξοπλίστηκε με πυροσωλήνα προσεγγίσεως και κατέρριψε ένα UAS Κατηγορίας
2.
Προς το παρόν, λόγω του υφισταμένου πυραυλοκινητήρα Mk 66 Mod 4 της συμβατικής
Hydra 70, το μέγιστο βεληνεκές της APKWS II ανέρχεται σε 5.000 μέτρα, όταν το
όπλο εκτοξεύεται από ελικόπτερο και σε 11-12.000 μέτρα όταν εκτοξεύεται από
αεροσκάφος σταθερών πτερύγων.
Το ενδιαφέρον της Αεροπορίας Στρατού για την APKWS II, σχετίζεται κατά βάση με
τις απαιτήσεις ενισχύσεως του οπλοστασίου σε όπλα ακριβείας, μετά την ένταξη
σε υπηρεσία των OH-58D, εκ των οποίων 36 προβλέπεται να καταστούν πλήρως
επιχειρησιακά για αποστολές μάχης. Αυτό, θα συνιστά υπερδιπλασιασμό των
ελικοπτέρων της Αεροπορίας Στρατού που δύνανται να φέρουν αντιαρματικά όπλα
και το ενδιαφέρον για την APKWS II αφορά αρκετές εκατοντάδες. Την προμήθεια
APKWS II έχει προβλέψει ήδη το Πολεμικό Ναυτικό, για τον εξοπλισμό των 7
ελικοπτέρων MH-60R που έχουν παραγγελθεί. Η απάντηση στην LOR for P&A της
ελληνικής πλευράς, αναμένεται μεταξύ Μαΐου – Ιουνίου, βάσει των σχετικών
γραφειοκρατικών διαδικασιών των αμερικανικών υπηρεσιών.