Ιδιαίτερη αναφορά στα ελληνοτουρκικά κάνουν σε ρεπορτάζ τους οι New York Times
και την ένταση που δείχνει να υποδαυλίζει ο τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ
Ερντογάν. Στο δημοσίευμα με τίτλο «Οι εκλογές πλησιάζουν ο Ερντογάν ανεβάζει
την ένταση με την Ελλάδα» γίνεται αναφορά στο κλειστό δείπνο στην Σύνοδο της
Πράγας, όπου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης απευθυνόταν σε 44 Ευρωπαίους
ηγέτες, όταν ο Πρόεδρος της Τουρκίας τον διέκοψε και ξεκίνησε μία επίθεση
υψηλών τόνων.
Ο Ερντογάν, όπως σημειώνεται, κατηγόρησε τον Μητσοτάκη για ανειλικρίνεια
σχετικά με τη διευθέτηση των διαφορών στο ανατολικό Αιγαίο και κατηγόρησε την
Ευρωπαϊκή Ένωση ότι συντάσσεται με τα μέλη της, Ελλάδα και Κύπρο, σύμφωνα με
Ευρωπαίο διπλωμάτη και δύο ανώτερους ευρωπαίους αξιωματούχους που βρίσκονταν
εκεί.
Και ενώ όλοι οι άλλοι, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, έκπληκτοι και ενοχλημένοι,
τελείωναν το δείπνο τους, ο τούρκος πρόεδρος επιτέθηκε εμπρηστικά σε
συνέντευξη Τύπου κατά της Ελλάδας και απείλησε με εισβολή. «Μπορεί να φτάσουμε
ξαφνικά ένα βράδυ», είπε. Όταν ένας δημοσιογράφος ρώτησε εάν αυτό σήμαινε ότι
θα επιτεθεί στην Ελλάδα, ο Τούρκος πρόεδρος είπε: «Στην πραγματικότητα το
καταλάβατε».
Ο Ερντογάν εντείνει τις απειλές και χρειάζεται κρίση
Όπως επισημαίνεται στο δημοσίευμα, το εν λόγω ξέσπασμα ήταν μόνο το τελευταίο
από τον Ερντογάν. Σημειώνεται δε ότι ο τούρκος πρόεδρος καθώς αντιμετωπίζει
αυξανόμενες πολιτικές και οικονομικές δυσκολίες πριν από τις εκλογές την
άνοιξη, εντείνει τις απειλές κατά του συμμάχου του στο ΝΑΤΟ από το καλοκαίρι,
χρησιμοποιώντας μία γλώσσα που κανονικά ανήκει στα στρατιωτικά γεράκια και
στους υπερεθνικιστές.
Ακόμα και αν λίγοι είναι οι διπλωμάτες ή αναλυτές προβλέπουν πόλεμο, υπάρχει
μια αυξανόμενη αίσθηση στους Ευρωπαίους διπλωμάτες ότι ένας πολιτικά
απειλούμενος Ερντογάν είναι όλο και πιο επικίνδυνος για τους γείτονές του —
και ότι μπορεί να συμβούν ατυχήματα.
Ο Ερντογάν, όπως επισημαίνεται στο ρεπορτάζ, χρειάζεται κρίση, για να
ενισχύσει την ασταθή του θέση στο εσωτερικό, μετά από σχεδόν 20 χρόνια στην
εξουσία, δήλωσε διπλωμάτης που ειδικεύεται στην Τουρκία, ζητώντας να
διατηρήσει την ανωνυμία του. Και αν δεν του δοθεί – όπως είπε ένας διπλωμάτης
– μπορεί να δημιουργήσει μία κρίση.
Σημειώνεται δε στο δημοσίευμα ότι οι αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ Ελλάδας και
Τουρκίας – και οι δύο μέλη του ΝΑΤΟ – απειλούν τώρα να προσθέσουν μια δύσκολη
νέα διάσταση στις προσπάθειες της Ευρώπης να διατηρήσει την ενότητά της
απέναντι στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις συσσωρευμένες
οικονομικές επιπτώσεις της.
Απρόβλεπτος σύμμαχος
Ήδη, ο Ερντογάν έχει καταστεί ενοχλητικός και απρόβλεπτος σύμμαχος για τους
εταίρους του στο ΝΑΤΟ. Οι οικονομικές του προκλήσεις και η επιθυμία του να
χαράξει μια σταθερή σφαίρα ασφάλειας για την Τουρκία, σε μια δύσκολη γειτονιά,
τον ώθησαν πιο κοντά στον Πρόεδρο Πούτιν της Ρωσίας.
Όπως επισημαίνεται, μεταξύ άλλων ο Ερντογάν έχει γλυτώσει από την ανοιχτή
κριτική των συμμάχων, λόγω των προσπαθειών του να μεσολαβήσει μεταξύ Ρωσίας
και Ουκρανίας και ειδικά στη συμφωνία για τις εξαγωγές ουκρανικών σιτηρών.
Ωστόσο, τονίζεται ότι αρνήθηκε να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία και συνεχίζει να
παίρνει ρωσικό αέριο μέσω του αγωγού TurkStream, ενώ ζητά από τη Μόσχα να
καθυστερήσει την πληρωμή για την ενέργεια. Την Πέμπτη, ο Ερντογάν συνάντησε
τον Πούτιν στο Καζακστάν, όπου συζήτησαν τη χρήση της Τουρκίας ως ενεργειακού
κόμβου για την εξαγωγή περισσότερου ρωσικού φυσικού αερίου, μετά την
καταστροφή των αγωγών προς τη Γερμανία κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα.
Η ρητορική απέναντι στην Ελλάδα εφιστά την προσοχή
Όμως η κλιμακούμενη ρητορική κατά της Ελλάδας είναι εκείνη που εφιστά πλέον
ιδιαίτερη προσοχή, όπως σημειώνει το ρεπορτάζ.
Ο Sinan Ulgen, διευθυντής του EDAM, ενός ερευνητικού ιδρύματος με έδρα την
Κωνσταντινούπολη, είπε ότι φυσικά υπήρχε εκλογική πτυχή στις ενέργειες του
Ερντογάν. Υπήρχαν όμως επίσης βαθιά ριζωμένα προβλήματα, που ευνοούν τη χρόνια
αστάθεια και τις επικίνδυνες εντάσεις. «Η Τουρκία και η Ελλάδα έχουν μια σειρά
από ανεπίλυτες διμερείς διαφορές και αυτό δημιουργεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον
κάθε φορά που ένας πολιτικός στην Άγκυρα ή στην Αθήνα θέλει να αυξήσει τις
εντάσεις», είπε.
Υπενθυμίζεται ακόμα ότι οι δύο χώρες παραλίγο να μπουν σε πόλεμο τη δεκαετία
του 1970 για την εξερεύνηση ενέργειας στο Αιγαίο, το 1995-96 για
αμφισβητούμενες διεκδικήσεις σε ακατοίκητες βραχονησίδες στην ανατολική
Μεσόγειο και το 2020, πάλι για ενεργειακή εξερεύνηση σε αμφισβητούμενα ύδατα.
«Και τώρα είμαστε ξανά σε αυτό το σημείο», είπε ο κ. Ulgen. «Και γιατί; Λόγω
εκλογών στην Τουρκία και την Ελλάδα».