Η “εύκολη λύση” της κατάρριψης τουρκικού UAV



Από Σάββας Δ. Βλάσσης

Στις 13 Οκτωβρίου, σε συνέντευξη στον ραδιοφωνικό σταθμό “ΣΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ 105,5” ο επικεφαλής του ΠΡΑΤΤΩ και πρώην υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, υποστήριξε για την τουρκική παραβατική δραστηριότητα στο Αιγαίο με Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη: «Εγώ έχω την εξής γνώμη: ότι ένα drone -στο οποίο δεν υπάρχει μέσα πιλότος, προσωπικό, δεν θα σκοτωθεί άνθρωπος- το οποίο υπερίπταται επάνω από το ελληνικό έδαφος, πρέπει να το ρίξουμε. Και πρέπει να το ρίξουμε αφού πούμε στους συμμάχους μας, στον ΟΗΕ, στο ΝΑΤΟ, στην ίδια την Τουρκία, ότι μάγκες, μέχρι εδώ».

Για να δείξει προφανώς ότι η ενέργεια αυτή είναι “λογική”, έφερε ως παράδειγμα την περίπτωση της καταρρίψεως του ρωσικού μαχητικού αεροπλάνου από την Τουρκία, δηλαδή ενός επανδρωμένου πολεμικού αεροπλάνου του οποίου ο ιπτάμενος φονεύθηκε.

Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, δείχνει ότι αδυνατεί να διακρίνει πως η Ρωσία δεν απειλεί ή επιδιώκει πόλεμο με την Τουρκία κι ότι η είσοδος του ρωσικού αεροπλάνου στο τουρκικό FIR ήταν τυχαία. Αδυνατεί να διακρίνει επίσης ότι η Ρωσία, ούτε επιδιώκει να υποχρεώσει με κάποιον τρόπο στην έναρξη διαλόγου επί κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων της Τουρκίας.

Στα ελληνοτουρκικά, η Τουρκία, όχι μόνο είναι προσανατολισμένη για πολεμική σύγκρουση με την Ελλάδα αλλά επιδιώκει και να εκμεταλλευθεί οποιαδήποτε αφορμή ώστε να υποχρεώσει την Ελλάδα να διαπραγματευθεί την κυριαρχία της επί ελληνικών νησιωτικών εδαφών ή άλλα κυριαρχικά δικαιώματα. Ωστόσο, ο κ. Κοτζιάς πρέπει να είναι καλός γνώστης και της αντιλήψεως σε κορυφαία διπλωματικά κλιμάκια, σύμφωνα με την οποία η Τουρκία δεν επιθυμεί να σύρει την Ελλάδα σε διαπραγματεύσεις μέσω στρατιωτικής αναμετρήσεως αλλά μόνο με την απειλή πολέμου. 

Η αντίληψη αυτή, εκ πρώτης φαίνεται να ενισχύει την θέση ότι κατάρριψη UAV μπορεί να μην έχει περαιτέρω συνέπειες. Παραβλέπεται όμως η διάσταση, τελικώς η Ελλάδα να είναι αυτή που θα θεωρηθεί ότι προκάλεσε – πυροδότησε μία κατάσταση, που άπαντες παραδέχονται ότι πιθανώς θα έχει απρόβλεπτη εξέλιξη (όπως επισήμανε μόλις στην συνέντευξή του ο ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας στο χθεσινό φύλλο της REAL NEWS και στον Γιώργο Σιαδήμα) φέρνοντας πιθανώς στο τέλος, το αποτέλεσμα που επιδιώκει να αποφύγει η Αθήνα, δηλαδή να καθίσει στην τράπεζα διαπραγματεύσεων με την Τουρκία για θέματα πέραν της υφαλοκρηπίδας.

Ορθώς θέτει ο κ. Κοτζιάς κάποιες προϋποθέσεις όμως σε κάθε περίπτωση η τοποθέτησή του γίνεται εκ του ασφαλούς και χωρίς να κατέχει θέση ευθύνης. Έχει σημασία πάντως, ότι η συστηματική δραστηριότητα των τουρκικών UAV στο FIR Αθηνών ξεκίνησε την άνοιξη του 2018, δηλαδή επί των ημερών του κ. Κοτζιά στο ΥΠΕΞ… Στις 5 Απριλίου 2018 ένα Anka εισήλθε στο FIR Αθηνών ανατολικώς Ρόδου και “αναχαιτίστηκε” από ζεύγος ελληνικών F-16.

Το βασικό ζήτημα της ελληνικής πολιτικής έναντι των τουρκικών αναφυομένων μεθόδων, είναι ότι δεν φαίνεται να προβλέπει – διαβλέπει, κι ως εκ τούτου δεν σχεδιάζει προληπτικά, ώστε να αντιδράσει άμεσα σε κάποια νέα τουρκική μεθόδευση που θα γεννήσει νέα επιχειρησιακή κατάσταση. Αντιδρά απλώς παρακολουθηματικά.

Οι Έλληνες αρμόδιοι, δεν διέβλεψαν κι αξιολόγησαν την δυνητική απειλή της χρησιμοποιήσεως UAV από την Τουρκία με ανεξέλεγκτες εισόδους στο FIR Αθηνών και την εν συνεχεία διαρκή εκτέλεση παραβιάσεων, ακόμη και υπερπτήσεων ελληνικών εδαφών. Μία δραστηριότητα, που εκμεταλλευόμενη την “πορώδη” γεωγραφική μορφή της ελληνοτουρκικής οριογραμμής στο Αιγαίο, αποβλέπει στην μετατροπή του σε ζώνη συνεχούς “εισβολής” τουρκικών δυνάμεων, όπως κατέστη το Βόρειο Ιράκ και η Βόρεια Συρία, δηλαδή (κατά την αντίληψη της Τουρκίας) ζώνης τουρκικής επιρροής – ελέγχου κι ως εκ τούτου, θεωρουμένης μειωμένης ελληνικής αρμοδιότητος – κυριαρχίας.

Η εφαρμογή νέων τακτικών – πρακτικών στην κατεύθυνση αυτή, γίνεται κλιμακωτά – δοκιμαστικά, ώστε η Τουρκία να μην δώσει αφορμή εξαρχής στην Ελλάδα, για δυναμική αντιμετώπιση. Στις πρώτες εισόδους τουρκικών UAV στο FIR Αθηνών, αυτά έσπευδαν να αποχωρήσουν όταν τα προσέγγιζαν ελληνικά αεροπλάνα. Εν συνεχεία παρέμεναν και συνέχιζαν την πτήση, σε διεθνή εναέριο χώρο, ανατολικώς Ρόδου. Όταν επιβεβαιώθηκε – καθιερώθηκε, ότι η Ελλάδα αντιδρά με απλή αναγνώριση, από τις αρχές του 2019 άρχισαν να πυκνώνουν οι είσοδοι UAV κι από ένα σημείο και μετά, να προβαίνουν σε μεμονωμένες παραβιάσεις του Εθνικού Εναερίου Χώρου για μικρό χρόνο. Σε επόμενη φάση, όταν η ελληνική αντίδραση δεν μεταβλήθηκε, τα τουρκικά UAV άρχισαν να πραγματοποιούν και υπερπτήσεις ενώ οι πτήσεις στο FIR Αθηνών διαφοροποιήθηκαν ποιοτικώς, με αποστολές μεγάλης διαρκείας που ξεκινούν με είσοδο ανατολικώς Ρόδου, διέλευση από τα στενά Καρπάθου και έξοδο κάπου στο Κεντρικό ή και Βόρειο Αιγαίο.

Είναι ανέξοδη και εύκολη η προτροπή από οποιονδήποτε εκτός θέσεων ευθύνης και χωρίς πλήρη εικόνα δεδομένων, για κατάρριψη UAV. Εκτός πολιτικοδιπλωματικού πεδίου, παραγωγικό θα ήταν ίσως, να εξεταστούν στρατιωτικώς – επιχειρησιακώς οι τάσεις, ώστε να αναγνωρίσουμε πιθανές νέες απειλές που θα αποβλέπουν στην ενίσχυση της συγκεκριμένου τύπου τουρκικής δραστηριότητος, ώστε να αντιμετωπιστεί πριν γιγαντωθεί, με την κατάλληλη επιτελική εισήγηση.