Σε «τεντωμένο σχοινί» οι σχέσεις Ελλάδας- Λιβύης: Το τουρκολιβυκό μνημόνιο και η απάντηση της Αθήνας



Η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης για τη διεξαγωγή σεισμικών ερευνών σε 4 παράκτιες περιοχές προκαλεί σεισμικές «δονήσεις» πολλών Ρίχτερ στις σχέσεις της Λιβύης με τη χώρα μας.


Η εξέλιξη αυτή με τις υπογραφές που έπεσαν την Τετάρτη 25 Ιουνίου μεταξύ της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου της Λιβύης (NOC) και της τουρκικής κρατικής εταιρείας (TPAO) ήρθε έπειτα από μία εβδομάδα έντασης με την Αθήνα, την οποία προκάλεσαν διαβήματα τόσο της Τρίπολης όσο και της Βεγγάζης με τον ισχυρισμό ότι «τα ελληνικά οικόπεδα νότια της Κρήτης παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Λιβύης».

Άμεση ήταν η αντίδραση του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών, πηγές του οποίου υποστήριζαν ότι ο χάρτης με τα οικόπεδα που παρουσιάστηκε κατά την υπογραφή του μνημονίου μεταξύ των δύο εταιρειών φαίνεται να ακολουθεί τη μέση γραμμή που έχει καθορίσει η Ελλάδα βάσει του νόμου 4001/2011 με βάση τη μέση γραμμή που έχουν χαραχθεί και τα ελληνικά οικόπεδα Νότια και Νοτιοανατολικά της Κρήτης και στα οποία δραστηριοποιείται η αμερικανική ExxonMobil.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές εκ πρώτης όψεως φαίνεται να κινείται νοτίως της μέσης γραμμής. Πάντως οι διπλωματικές πηγές επισημαίνουν ότι «η Ελλάδα δεν θα δεχθεί καμία παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων».

Ορισμένοι κάνουν λόγο για ένα «πυροτέχνημα» από την Λιβύη προκειμένου να μην βάλει σε κίνδυνο τη συνεργασία της με τουρκικές ενεργειακές επιχειρήσεις. Το βασικό επιχείρημα όσων ενστερνίζονται αυτή την άποψη, είναι ότι στο βίντεο της συνάντησης Λίβυων – Τούρκων φαίνονται δύο χάρτες, με τον έναν να σέβεται τα ελληνικά οικόπεδα και τον άλλον που προσωθεί το τουρκολιβυκό μνημόνιο.

Όπως και να έχει η ελληνική πλευρά παρακολουθεί με προσοχή τις εξελίξεις, ιχνηλατώντας τις προθέσεις των δύο χωρών και προετοιμάζοντας τις επόμενες διπλωματικές κινήσεις της είτε πρόκειται για «πυροτέχνημα» είτε για μια ενέργεια εχθρική προς τη χώρα μας.

Στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ο Μητσοτάκης – Επί τάπητος το τουρκολιβυκό μνημόνιο
Σήμερα ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης θα θέσει το ζήτημα της Λιβύης και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπου θα δώσει το παρών.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έδωσε ένα στίγμα ήδη από τη Σύνοδο Κορυφής στη Χάγη, καθώς όπως είπε θα θέσει επί τάπητος στους Ευρωπαίους ομολόγους του, το παράνομο τουρκολυβικό μνημόνιο και τις μεταναστευτικές ροές από τη Λιβύη.

Στόχος της Αθήνας είναι να περάσουν στα συμπεράσματα όσα ακριβώς οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανέφεραν τον Δεκέμβριο του 2019. Τότε οι ηγέτες είχαν αναφέρει ότι το μνημόνιο αυτό είναι παράνομο, δεν αναγνωρίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και κατά συνέπεια δεν μπορεί να παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα.

«Θα συζητήσουμε το θέμα της Λιβύης, το οποίο ως προς την Ελλάδα έχει δύο πτυχές. Η πρώτη είναι το απαράδεκτο, παράνομο, ανυπόστατο, τουρκολιβυκό μνημόνιο και θα ζητήσει η Ελλάδα και πιστεύω ότι θα το καταφέρει, να συμπεριληφθούν και πάλι στα συμπεράσματα αυτούσια όσα είχαμε πει τον Δεκέμβριο του 2019, Ότι το μνημόνιο αυτό είναι παράνομο, δεν αναγνωρίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και κατά συνέπεια δεν μπορεί να παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα. Θεωρώ σημαντικό αυτή η επανάληψη να γίνει με τρόπο απολύτως σαφή προς την Λιβύη σε αυτή τη χρονική συγκυρία», ανέφερε αρχικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Η δεύτερη πτυχή είναι το προσφυγικό μετά τις αυξημένες ροές από την Λιβύη με τον Πρωθυπουργό να στέλνει μήνυμα στους διακινητές ότι η χώρα «δεν είναι ξέφραγο αμπέλι», με τον Κ. Μητσοτάκη να έχει ήδη θέσει το ζήτημα στην Ούρσουλα Φον Ντε Λάιεν, η οποία με τη σειρά της έθιξε το ζήτημα σε επιστολή της στους ηγέτες της Ε.Ε.

«Θέλουμε να συνεργαστούμε με τις λιβυκές αρχές έτσι ώστε να περιορίσουμε ή να μηδενίσουμε αν είναι εφικτό αυτές τις ροές… Η Ελλάδα θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα για να κάνει τη ζωής τους διακινητές εξαιρετικά δύσκολη και για αυτό και αποστέλλουμε πλοία του πολεμικού ναυτικού έξω από τα χωρικά ύδατα της Λιβύης… Να στείλουμε μήνυμα στους διακινητές ότι δεν είμαστε ξέφραγο αμπέλι και ότι ο λύκος δεν μπορεί να χαίρεται στην αναμπουμπούλα», σημείωσε.

Παράλληλα, βεβαίως, μεγάλη συζήτηση αναμένεται μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών και για τις εξελίξεις αυτές στη Μέση Ανατολή, όπως αυτές διαμορφώνονται, με τον Πρωθυπουργό να υπογραμμίζει για μία ακόμη φορά ότι μεταξύ Ισραήλ και Ιράν θα πρέπει να υπάρξει λύση μέσω της διπλωματικής οδού, αλλά θα αναφερθεί και στην κατάσταση στη Γάζα, ζητώντας άμεση κατάπαυση του πυρός.

Η συμφωνία και οι χάρτες

Την Τετάρτη έγινε γνωστό ότι η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης (NOC) υπέγραψε μνημόνιο κατανόησης με την τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίου (TPAO) για τη διεξαγωγή σεισμικών ερευνών σε τέσσερις υπεράκτιες περιοχές.

«Πραγματοποιήθηκαν επίσης συζητήσεις σχετικά με τη διενέργεια σεισμικής έρευνας 2D (μήκους 10.000 χιλιομέτρων) και την επεξεργασία των δεδομένων που προκύπτουν από αυτές τις έρευνες εντός χρονικού διαστήματος που δεν υπερβαίνει τους 9 μήνες», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία της Λιβύης.

Όπως ανέφερε η NOC, η συμφωνία υπεγράφη στην Κωνσταντινούπολη από τα στελέχη των δύο εταιρειών. Την NOC εκπροσώπησε ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της, Eng. Masoud Suleman, και την TPAO ο Γενικός Διευθυντής, Ahmet Turkoglu.

enikos.gr/