Τελικά φαίνεται ότι ανάγκη για νοικοκύρεμα έχουν μόνο οι ΕΔ και μάλιστα μέσα από παραδείγματα που έχουν καταρρεύσει ως αναληθή. Αν και η ΠΟΕΣ πάντα επικροτεί συνδικαλιστικά κάθε παροχή προς εργαζομένους, δεν μπορεί να παρά να εκφράσει την απορία και την αγανάκτησή της για την ένταξη στα βαρέα και ανθυγιεινά των εργαζομένων στη Βουλή όταν για τους στρατιωτικούς -τα παιδιά για όλες τις δουλειές- ούτε καν συζητείται το ενδεχόμενο!
Δίχως να υπάρχει καμία διάθεση υποβάθμισης κανενός επαγγέλματος, η ΠΟΕΣ σχολιάζει και τον fast-track τρόπο με τον οποίον έγινε η μεθόδευση, αλλά και την όλη διαδικασία, δίχως νόμο, δίχως διαβούλευση, δίχως καμία διαφάνεια, με μια απλή απόφαση της Ολομέλειας της Βουλής, σαν να αφορά πολίτες άλλους κράτους. Τα δε, ποσά που έχουν γνωστοποιηθεί, ζαλίζουν: κάθε επίδομα μπορεί να υπερβαίνει το σύνολο των μηνιαίων αποδοχών ενός στρατιωτικού, όταν ο τελευταίος δεν πληρώνεται υπερωρίες, δεν έχει 8ωρο, δεν του αναγνωρίζεται ασφαλιστικά δεδουλευμένος χρόνος εργασίας κλπ.
Την ίδια στιγμή, η ΠΟΕΣ υπενθυμίζει ότι δεν έχουν περάσει πολλοί μήνες από την ημέρα που δήθεν θεσπίστηκε το κατά τα λοιπά ανύπαρκτο επίδομα επικινδυνότητας για τους στρατιωτικούς, ύψους 100 ευρώ, ενέργεια που επιβεβαιώνει τη χλεύη και την απαξίωση της Πολιτείας προς τις ΕΔ.
Η ΠΟΕΣ, κάνοντας λόγο για προσβολή και πρόκληση, επαναφέρει με ρεαλιστική πρόταση την απαίτησή της για ένταξη των ΕΔ συνολικά στα βαρέα και ανθυγιεινά και δηλώνει ρητά ότι καμία εξαγγελία τύπου καθρεφτάκι εν όψει ΔΕΘ από αυτές που ήδη έχουν αρχίσει να διαρρέουν, δεν θα σταθεί ικανή για να μετριάσει την οργή και την αγανάκτηση των στρατιωτικών.
Το έγγραφο της ΠΟΕΣ:
ΘΕΜΑ: Ένταξη ΕΔ στα Βαρέα και Ανθυγιεινά
ΣΧΕΤ.: α. Σύνταγμα
β. ΥΑ αριθμ. Φ10221/οικ.26816/929/2011 (Β΄ 2778, «Βαριές και ανθυγιεινές εργασίες»)
γ. Ν.4354/2015 (Α΄ 176, «Διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, μισθολογικές ρυθμίσεις και άλλες επείγουσες διατάξεις εφαρμογής της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.»)
δ. Απόφαση Ολομέλειας αρ.πρ. 7891/2025, αρ.διεκπ. 5533/2025 (Α΄ 128)
Κύριε Υπουργέ.
Πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας της Βουλής των Ελλήνων προκάλεσε μένος από την πλευρά πολλών εργαζομένων, μεταξύ των οποίων και στρατιωτικών, βεβαίως, οι οποίοι για μια ακόμα φορά διαπιστώνουν ότι αντιμετωπίζονται δυσμενώς. Αναφερόμαστε βεβαίως στην αναγνώριση της εργασίας των υπαλλήλων της Βουλής ως βαρέα και ανθυγιεινή, ενέργεια που επικροτούμε συνδικαλιστικώς, πόσο μάλλον από την στιγμή που θα συνοδευτεί από αντίστοιχο επίδομα που, σύμφωνα με εκτιμήσεις, ενδέχεται να φτάσει και τα 4.000€ μηνιαίως ανά υπάλληλο.
Φυσικά, η ενέργεια αυτή δημιούργησε αυτόματες συγκρίσεις και αμείλικτα ερωτήματα. Ενδεικτικά θα αναφέρουμε μερικά:
Για ποιον λόγο για το επίδομα αυτό, που σύμφωνα με τα σχόλια που διακινούνται αφορά «ημετέρους», αποφάσισε η Ολομέλεια της Βουλής, ενώ πχ για την περίπτωση κάθε εργαζόμενου του Δημοσίου πρέπει να υπάρξει τροποποίηση του νόμου με συνδυασμένες ενέργειες συναρμόδιων Υπουργείων και αναμονή για έκδοση Υπουργικών Αποφάσεων, όπως συμβαίνει και για τους στρατιωτικούς;
Για ποιον λόγο οι «λεπτομέρειες» ανατίθενται στο Γενικό Γραμματέα της Βουλής και όχι στον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, όπως συμβαίνει και για τους στρατιωτικούς;
Υφίσταται οικονομοτεχνική έκθεση που να δημοσιοποιεί την ετήσια επιβάρυνση στον προϋπολογισμό;
Σε μιαν εποχή που διαρκώς διαμηνύετε προς πάσα κατεύθυνση ότι οι ΕΔ, οι δομές τους, τα δικαιώματα, οι παροχές τους κλπ, «οφείλουν» για ακατανόητους λόγους να συρρικνωθούν στο πλαίσιο εξοικονόμησης πόρων που προβλέπεται από μια κενής περιεχομένου «Ατζέντας 2030», η Βουλή εξαιρείται της αντίστοιχης υποχρέωσης; Ιδίως εσείς προσωπικά, εάν μας επιτρέπεται το ερώτημα, τι ψηφίσατε; Άραγε, αναπτύξατε τις απόψεις σας περί ανάγκης εξοικονόμησης και εξεύρεσης πόρων;
Διερωτώμαστε, πόσο κοστίζει η λειτουργία της Βουλής ανά φυσικό πρόσωπο κατ’ αντιστοιχία με τις ΕΔ (συμπεριλαμβανομένων Υπουργών, βουλευτών, λειτουργικών εξόδων κλπ);
Με ποια κριτήρια θα προσδιοριστούν οι υπάλληλοι της Βουλής που δικαιούνται το εν λόγω επίδομα και πως θα δημιουργηθεί αντιστοιχία με τους αντίστοιχους εργαζόμενους στον σχετικό πίνακα βαρέων και ανθυγιεινών, ώστε να εντοπίσουμε τις αντίστοιχες δυνατότητες για τις ΕΔ;
Σε κάθε περίπτωση θεωρούμε ιδιαίτερα αξιοσημείωτο το γεγονός ότι, ενώ μέχρι πριν λίγο καιρό σχολιάζαμε τη διάκριση ανάμεσα σε εργαζόμενους στο ίδιο αντικείμενο με βάση την εργασιακή τους σχέση (όπως για παράδειγμα τις ελασματουργικές ναυπηγοεπισκευαστικές εργασίες που ανήκουν εξ ορισμού στα βαρέα και ανθυγιεινά όπου συμπεριλαμβάνεται το πολιτικό προσωπικό αλλά εξαιρούνται οι στρατιωτικοί), πλέον το δικαίωμα δείχνει να διευρύνεται σε ειδικότητες σερβιτόρου (άρα δύναται να επεκταθεί στους καμαρότους και τους μάγειρες των ΕΔ), ή σε προσωπικό φύλαξης (άρα δύνανται να επεκταθεί στους Ειδικούς Φρουρούς των ΕΔ) κλπ.
Σε κάθε περίπτωση, είναι βέβαιο ότι οι όποιες αντιστοιχίες θα προκύψουν από τον ισχύοντα πίνακα και με βάση όσα προσδιορίσει ο Γενικός Γραμματέας της Βουλής και είμαστε βέβαιοι στο πλαίσιο της διαφάνειας, η οποία ωστόσο προς ώρας απουσιάζει εμφατικά, θα μας γνωστοποιήσετε τις ειδικότητες και τις αντιστοιχίες, καθώς και τα δικαιούμενα ανά εργαζόμενο ποσά.
Κύριε Υπουργέ.
Ο εμπαιγμός που βιώνουν οι στρατιωτικοί δεν είναι εφικτό να περιγραφεί επαρκώς. Όχι ότι θεωρούμε πως θα κάνατε κάτι επί τούτου βεβαίως. Εξάλλου είμαστε λίγοι ως αριθμός ψηφοφόρων. Ωστόσο, μας είναι αδύνατον να μην σχολιάσουμε ότι, μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο γίναμε μάρτυρες ενός ιδιαίτερα κακοπαιγμένου «έργου» με βάση το πρόχειρο σενάριο του οποίου, δήθεν θεσπίστηκε για τους στρατιωτικούς και τα σώματα ασφαλείας «επίδομα επικινδυνότητας». Οι συνηθισμένοι εργοδοτικοί χειροκροτητές τότε είχαν σπεύσει να εκθειάσουν την υποτιθέμενη «μέριμνα» και συνακόλουθα να οικειοποιηθούν την «επιτυχία» του άρθρου 53 του ν.5167/2024.
Υπενθυμίζουμε ότι με την εν λόγω διάταξη, το υφιστάμενο «Επίδομα ιδιαίτερων συνθηκών εργασίας» του άρθρου 127 ν.4472/2017 μετονομάστηκε σε «Επίδομα ιδιαίτερων συνθηκών εργασίας και επικινδυνότητας». Αυτό επιβεβαιώθηκε πρόσφατα και από την ανάλυση συνεπειών ρύθμισης του ν.5223/2025 που κάνει λόγο για «πρώην» επίδομα που «αντικαταστάθηκε» από το «νυν». Θυμίζουμε, επίσης, ότι η εν λόγω «αύξηση» ανήλθε σε 100€ μικτά, τα οποία μάλιστα με την πρόσφατη διάταξη – σκάνδαλο του ν.5223 εξαιρέθηκε από την ανταπόδοση του εφάπαξ βοηθήματος.
Βεβαίως, όπως είναι γνωστό, η επικινδυνότητα και οι ανθυγιεινές συνθήκες ενός επαγγέλματος δεν δύνανται να καθορίζονται από την εργασιακή σχέση ή από κάποιον άλλον παράγοντα πέραν των εργασιακών συνθηκών, ιδιατερότητα που περιέργως φέρεται να ισχύει μόνο για τις ΕΔ, οι οποίες αντιμετωπίζονται για μια ακόμα φορά δυσμενώς και διακριτά, δίχως καμία πρόνοια για ισότητα έναντι του νόμου. Την ίδιαν στιγμή, οι στρατιωτικοί που (μεταξύ άλλων):
Υπάγονται σε υποχρεωτικές μετακινήσεις (μεταθέσεις) δίχως καμία μέριμνα.
Διατάσσονται σε υποχρεωτική εκτέλεση υπηρεσίας, ουσιαστικά δίχως δικαίωμα άρνησης εκτέλεσης της διαταγής.
Υποχρεώνονται σε υποχρεωτική απουσία από τις εστίες και τις οικογένειές τους για κάθε πιθανό λόγο και, ιδίως κατά τα τελευταία χρόνια, σε μεγάλο βαθμό για υποχρεώσεις άλλων χαρτοφυλακίων και κάλυψη κενών του κρατικού μηχανισμού.
Δεν αποζημιώνονται για την υπερωριακή εργασία τους, η οποία εξάλλου δεν αναγνωρίζεται καν.
Διαρκώς βλέπουν να παραβιάζεται το θεσμοθετημένο εργασιακό τους ωράριο και να επιδεινώνονται οι συνθήκες εργασίας τους.
Δεν τους αναγνωρίζεται καν ο πραγματικός δεδουλευμένος χρόνος εργασίας.
Δεν λαμβάνουν ισότιμες αποζημιώσεις, ούτε καν το σύνολο των δικαιούμενων.
Διαρκώς έχουν να βρεθούν αντιμέτωποι με κάποια σκόπιμη μη συμμόρφωση της Πολιτείας με νόμο που η ίδια έχει ψηφίσει.
Βρίσκονται εκτεθειμένοι, ιδίως επί των ημερών σας, σε διαρκή δημόσιο χλευασμό και υποβάθμιση.
βλέπουν να εγκρίνονται (πάντα μόνο για άλλους) ποσά τεράστια (ιδίως για τα δικά τους δεδομένα). Εν λόγω επαγγελματικές ομάδες που, κατά τη γνώμη μας και δίχως να επιθυμούμε να υποβαθμίσουμε κανένα άλλο επάγγελμα, ούτε κατά το ελάχιστο δεν πλησιάζουν το βαθμό δυσκολίας του στρατιωτικού επαγγέλματος και τις αντίξοες συνθήκες αυτού, θα λάβουν ένα επίδομα που δύναται υπερβαίνει κατά πολύ το σύνολο των μηνιαίων αποδοχών της πλειοψηφίας των στρατιωτικών. Αυτό το μέτρο από μόνο του αποτελεί πρόκληση και προσβολή.
Ωστόσο, ίσως το πιο εξοργιστικό δεν είναι ότι οι ΕΔ διαφαίνεται ότι τελικώς έχουν καταντήσει ο «χορηγός», ο «υποστηρικτής» και ο «χρηματοδότης» όλου του κράτους, αλλά ότι η όλη αδιαφανής διαδικασία ακολουθήθηκε, με διαδικασίες, κυριολεκτικά, fast track. Για ποιον λόγο;
Δεν θυμόμαστε αυτοκτονίες ή αύξηση των καρδιολογικών νοσημάτων στον εργασιακό χώρο της Βουλής. Όπως δεν μπορούμε να φέρουμε στη μνήμη μας διαδηλώσεις διαμαρτυρίας ή προσφυγές στη Δικαιοσύνη από τους εργαζομένους στη Βουλή, ή να ανακαλέσουμε κάποιο γεγονός που να αποδεικνύει τεκμηριωμένα τη δυσαρέσκειά ή την αγανάκτηση των εν λόγω εργαζομένων για κάποιο από τα μέτρα που έχουν ληφθεί. Αντίστοιχα, δυσκολευόμαστε να εντοπίσουμε μαζικές παραιτήσεις από τον συγκεκριμένο εργασιακό χώρο, σε αντίθεση με τις ΕΔ που αποδεκατίζονται σε πολλαπλά επίπεδα. Το μόνο που έχουμε να θυμόμαστε είναι μια συνεχή διάκριση εις βάρος των στρατιωτικών που θεωρούνται δεδομένοι.
Εξυπακούεται βεβαίως καμία εξαγγελία του τύπου «καθρεφτάκι» από όσες έχουν ήδη «καταπραϋντικά» διαρρεύσει εν όψει ΔΕΘ δεν πρόκειται να καταλαγιάσει την οργή και την αγανάκτησή μας. Αντίστοιχα δηλώνουμε προς πάσα κατεύθυνση ότι δεν πρόκειται να δεχθούμε καμία δικαιολογία του τύπου «ήδη μας καταβάλλεται επίδομα επικινδυνότητας». Αν τα επιδόματα παρουσιαστούν ως ίδια, τότε προσφερόμαστε να θεσπιστεί η ανταλλαγή τους με το «επίμαχο» των εργαζομένων στη Βουλή.
Κατόπιν των ανωτέρω απαιτούμε για πολλοστή φορά την ένταξη των ΕΔ συνολικά και ανεξαιρέτως με πλήρη αντιστοιχία με το ισχύον πλαίσιο στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα και συνακόλουθα την αναδρομική αποζημίωση των δικαιούχων στρατιωτικών. Στο πλαίσιο αυτό, προκειμένου να αναγνωριστεί οριστικά ο επικίνδυνος χαρακτήρας του επαγγέλματός μας, εισηγούμαστε τις κάτωθι νομοθετικές παρεμβάσεις:
Στις παραγράφους 5 και 8 του άρθρου 18 του ν.4354/2015 (Α΄ 176) επέρχονται οι κάτωθι τροποποιήσεις, ενώ στο τέλος του άρθρου προστίθεται παράγραφος 16, ως εξής:
«Άρθρο 18
…
Η Επιτροπή αποτελείται από δεκαεννιά (19) τακτικά μέλη και τα αναπληρωματικά αυτών, εκ των οποίων τέσσερις (4) ιατρούς Ε.Σ.Υ./Δημόσιας Υγείας κατάλληλων ειδικοτήτων, δύο (2) εκπροσώπους του Υπουργείου Εσωτερικών, δύο (2) εκπροσώπους του Υπουργείου Οικονομικών, δύο (2) εκπροσώπους του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης, έναν (1) εκπρόσωπο του Υπουργείου Υγείας, τρεις (3) εκπροσώπους του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, εκ των οποίων οι δύο (2) τουλάχιστον από τη Διεύθυνση Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία, δύο (2) Επιθεωρητές Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία της Ανεξάρτητης Αρχής Επιθεώρησης Εργασίας, δύο εκπροσώπους του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας εκ των οποίων ο ένας της Γ.Δ.Ο.Σ.Υ. και ο έτερος εκπρόσωπος των στρατιωτικών Νοσοκομείων και έναν (1) εκπρόσωπο του Ελληνικού Ινστιτούτου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε.).
…
Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Υγείας και Εθνικής Άμυνας, η οποία εκδίδεται εντός ενός (1) μήνα από τη δημοσίευση του παρόντος, καθορίζεται η συγκρότηση και επιμέρους λεπτομέρειες για τον τρόπο λειτουργίας της Επιτροπής.
…
Το επίδομα του παρόντος άρθρου καταβάλλεται και στο ένστολο προσωπικό των ΕΔ, υπό την προϋπόθεση ότι ασκεί πραγματικά τις εργασίες που αναγνωρίζονται ως επικίνδυνες και ανθυγιεινές. Διάκριση με βάση τη σχέση εργασίας ή εξαίρεση εργαζομένων με κριτήρια που δεν σχετίζονται με τις συνθήκες εργασίας δεν επιτρέπεται.»
Στην ΥΑ με αριθμ. Φ10221/οικ.26816/929/2-12-2011 (Β΄ 2778) το εισαγωγικό εδάφιο τροποποιείται ως εξής:
«Βαριές και Ανθυγιεινές εργασίες με τις έναντι αυτών ειδικότητες με πλήρη αντιστοιχία και εφαρμογή για στο ένστολο προσωπικό των ΕΔ, είναι οι παρακάτω ειδικά απαριθμούμενες:
[…]»
Παραμένουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση ή πληροφορία.
Οι κ.κ. βουλευτές της Βουλής των Ελλήνων, προς τις οποίες/τους οποίους κοινοποιείται το παρόν, παρακαλούνται για την ανάδειξη του θέματος, δια του κοινοβουλευτικού ελέγχου.
--
Πανελλαδική Ομοσπονδία Ενώσεων Στρατιωτικών - Π.Ο.Ε.Σ.