Εβδομάδα πυκνών εξελίξεων στα ζητήματα που αφορούν το πρόγραμμα φρεγατών του
Πολεμικού Ναυτικού (Π.Ν.) είναι η τρέχουσα, καθώς εξειδικεύονται οι προσφορές
από τρεις ξεχωριστές πλευρές, με την πλέον νέα να αφορά τη φρεγάτα F-110 της
ισπανικής Navantia. Πρόκειται για μια λύση η οποία προωθείται από το υπουργείο
Ανάπτυξης με την εταιρεία ONEX να αναλαμβάνει τη ναυπήγηση ως «πακέτο» με τα
Ναυπηγεία Ελευσίνας.
Η ONEX έχει τα σχέδια των F-110, η πρώτη εκ των οποίων βρίσκεται ήδη υπό
ναυπήγηση για το ισπανικό ναυτικό. Σε περίπτωση επιλογής του συγκεκριμένου
τύπου, συμμετοχή θα έχουν και οι ΗΠΑ, καθώς τα περισσότερα οπλικά και άλλα
συστήματα της F-110 είναι αμερικανικά. Πρόκειται για τύπο πλοίου πολύ
μεγαλύτερο από τις φρεγάτες του Π.Ν., με εκτόπισμα 6.000-7.000 τόνων, διάδοχο
της F-100, ενός πολεμικού με τεράστιες αντιαεροπορικές δυνατότητες που
παρέχονται από το αμερικανικό σύστημα AEGIS.
Αυτή την εβδομάδα παρουσιάζουν τις τελικές προτάσεις τους στην πολιτική και
στη στρατιωτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας οι Αμερικανοί και οι
Γάλλοι. Στην πρώτη περίπτωση, η Lockheed Martin προωθεί τις φρεγάτες πολλαπλού
ρόλου MMSC. Στη γαλλική περίπτωση, η Naval προωθεί τις νέες φρεγάτες τύπου
Belh@rra. Και στις τρεις περιπτώσεις καταγράφονται αρκετές επικρίσεις σε
επίπεδο τεχνοκρατικό. Στην περίπτωση της F-110, αρκετοί αμφισβητούν την
ικανότητα των Ναυπηγείων Ελευσίνας να αποτελέσουν χώρο χτισίματος αυτών των
μεγάλων φρεγατών. Η πρόσφατη εμπειρία των πολυετών και πολυδάπανων
καθυστερήσεων στην παράδοση πολύ μικρότερων πλοίων από τα Ναυπηγεία Ελευσίνας
είναι ενδεικτική.
Στην περίπτωση των MMSC καταγράφονται αρκετές ανησυχίες για τις επιδόσεις του
πλοίου, με βασικότερη το σύστημα πρόωσης που διαθέτει. Ως προς τις Belh@rra η
κριτική επικεντρώνεται στο γεγονός ότι πρόκειται για ένα πλοίο το οποίο δεν
έχει ακόμη ναυπηγηθεί ώστε να είναι γνωστές οι πραγματικές επιδόσεις του, αλλά
και στο κρυμμένο κόστος που μπορεί να έχει για την ελληνική πλευρά, μια
πρόταση με μειωμένες δυνατότητες σε σύγκριση με την αρχική που άγγιζε τα
σχεδόν 3,5 δισ. για δύο πλοία. Υπενθυμίζεται πως προτάσεις έχουν καταθέσει,
επίσης, οι Ολλανδοί για τις φρεγάτες τύπου SIGMA με ναυπήγηση στην Ολλανδία,
οι Βρετανοί για τις Type 31, ενώ στο τραπέζι κατατέθηκε κάποια στιγμή και
γερμανική πρόταση.
Το πρόγραμμα του Π.Ν., ύψους 5 δισ. ευρώ, περιλαμβάνει τη ναυπήγηση τεσσάρων
νέων φρεγατών, την αναβάθμιση των υφισταμένων τεσσάρων τύπου ΜΕΚΟ («Σαλαμίς»,
«Σπέτσες», «Υδρα», «Ψαρά»), ενώ προβλέπει και συμπαραγωγή προκειμένου να
ενισχυθούν τα τοπικά ναυπηγεία. Το πρόγραμμα προβλέπει επιπλέον την παραχώρηση
πλοίων ενδιάμεσης λύσης (κατά προτίμηση δύο), τα οποία θα αντικαταστήσουν τις
παλαιότερες φρεγάτες του Π.Ν. τύπου «S». Το Π.Ν. έως τώρα έχει δεχθεί σειρά
από προτάσεις από τις περισσότερες πλευρές. Από την αμερικανική πλευρά έχουν
προταθεί από παλιές φρεγάτες τύπου Oliver Hazard Perry μέχρι ακταιωροί της
αμερικανικής ακτοφυλακής, αλλά και τεραστίων διαστάσεων καταδρομικά τύπου
Ticonderoga, με τα αντιτορπιλικά Arleigh Burke, ραχοκοκαλιά του Ναυτικού των
ΗΠΑ, να παραμένουν ευσεβής πόθος, ώς τώρα, για την Αθήνα.
Στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας αναμένουν με ενδιαφέρον εάν οι Γάλλοι προτείνουν
όντως την εκσυγχρονισμένη φρεγάτα τύπου Lafayette ή εάν υπάρχει περιθώριο έστω
για την εκμίσθωση κάποιας από τις πρώτες FREMM, παρότι οι ανάγκες του γαλλικού
ναυτικού υπονοούν ότι κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά δύσκολο. Από πλευράς
ενδιάμεσης λύσης στο Π.Ν. είχαν αντιμετωπίσει πολύ θετικά την ολλανδική
ενδιάμεση λύση, τις φρεγάτες τύπου «Μ».
Είναι δεδομένο, βεβαίως, ότι στις συζητήσεις αυτές βαρύνοντα ρόλο έχουν οι
διεθνείς πολιτικές ισορροπίες, γι’ αυτό και το Μέγαρο Μαξίμου διατηρεί τον
τελευταίο λόγο, παρότι, όπως είναι φυσιολογικό, οι τεχνικές διαδικασίες
προχωρούν με βάση τον σχεδιασμό του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. Σε κάθε
περίπτωση, οι έχοντες γνώση της κατάστασης του Στόλου επισημαίνουν ότι το
ζήτημα της ναυπήγησης νέων φρεγατών πρέπει να λυθεί άμεσα, ει δυνατόν και πριν
από τη λήξη του άτυπου χρονοδιαγράμματος που έχει δοθεί έωςς το τέλος του
πρώτου εξαμήνου του 2021.