Κώστας Σαρικάς
Το πρώτο από τα έξι καινούργια Τουρκικά υποβρύχια κλάσης «214» βγήκε-με πολύ
σημαντική καθυστέρηση-για δοκιμές στο Αιγαίο. Το TCG «Piri Reis» όπως ελπίζουν
οι Τούρκοι επιτελείς σύντομα θα είναι επιχειρησιακό ενώ σταδιακά τα επόμενα
χρόνια ο στόλος των γειτόνων θα αρχίσει να παραλαμβάνει και τα υπόλοιπα πέντε
ίδιας κλάσης υποβρύχια Γερμανικής τεχνολογίας. Περίπου 15 χρόνια από τότε που
ο Ελληνικός Στόλος ενισχύθηκε με τα πανίσχυρα υποβρύχια ίδιας κλάσης και πήρε
ξεκάθαρο πλεονέκτημα στον ανθυποβρυχιακό πόλεμο. Ο οποίος όπως αποδείχθηκε και
στην κρίση του καλοκαιριού του 2020 θα παίξει καθοριστικό ρόλο αν όχι θα
κρίνει την αναμέτρηση των δύο Στόλων στο Αιγαίο και στην ευρύτερη περιοχή
Ελληνικών Κυριαρχικών Δικαιωμάτων.
Οι Τούρκοι ελπίζουν ότι με τα έξι καινούργια «214» τα οποία κατασκευάζονται
στα ναυπηγεία τους θα καταφέρουν το λιγότερο να εξισορροπήσουν την εις βάρος
τους κατάσταση κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και να αντιτάξουν
ανάλογα σύγχρονη τεχνολογία απέναντι στους «σιωπηλούς θηρευτές» του Πολεμικού
Ναυτικού. Όμως στο Ναυτικό Επιτελείο «έχουν γνώση οι φύλακες» και ήδη
προετοιμάζονται προκειμένου να διατηρήσουν το πλεονέκτημα στο βυθό με μια
σειρά από κινήσεις.
Παρά τη σημαντική καθυστέρηση το πρόγραμμα απόκτησης καινούργιων τορπιλών
βαρέως τύπου ήδη τρέχει. Έτσι εντός του 2023 αναμένεται να παραληφθούν οι
πρώτες από τις 44 «SeaHakeMod4» Γερμανικής κατασκευής με το συνολικό κόστος
του προγράμματος να φτάνει τα 112 εκ και να περιλαμβάνει και αναβάθμιση των
παλαιότερων τορπιλών τις οποίες διαθέτει στο οπλοστάσιο της η Διοίκηση
Υποβρυχίων. Ενώ σχεδόν ταυτόχρονα θα παραλαμβάνει και τα πρώτα από τα 48
συστήματα αντιμέτρων ΜΤΕ-103Β και τα 72 συστήματα παρεμβολέων JAM-120B με
δικαίωμα προαίρεσης για ακόμη 14 συστήματα αντιμέτρων και 21 συστήματα
παρεμβολέων. Τόσο οι τορπίλες βαρέως τύπου SeaHake Mod 4 όσο και τα
αντίμετρα/παρεμβολείς θα εξοπλίσουν τα τέσσερα υποβρύχια «214», «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ»,
«ΠΙΠΙΝΟΣ», «ΜΑΤΡΩΖΟΣ», «ΚΑΤΣΩΝΗΣ» αλλά και το αναβαθμισμένο «ΩΚΕΑΝΟΣ».
Τεράστια ενίσχυση για το Πολεμικό Ναυτικό στον ανθυποβρυχιακό πόλεμο αποτελεί
δίχως αμφιβολία η αγορά των πανίσχυρων Αμερικανικών ελικοπτέρων MH-60 Romeo.
Tων κατά γενική ομολογία καλύτερων ανθυποβρυχιακών ελικοπτέρων παγκοσμίως τα
οποία δεν διαθέτει στο οπλοστάσιο του ο Τουρκικός Στόλος. Τα πρώτα τρία
«Romeo» αναμένεται να προσγειωθούν στη Βάση Ελικοπτέρων του Πολεμικού Ναυτικού
στο Κοτρώνι Μαραθώνα στις αρχές του 2024 ενώ έως τα τέλη του χρόνου αναμένεται
να έχουν παραληφθεί και τα υπόλοιπα τέσσερα. Ενώ στον σχεδιασμό του Πολεμικού
Ναυτικού προβλέπεται όπως είχε αποκαλύψει το Newpostη απόκτηση ακόμη τριών
MH-60R ώστε να φτάσουν συνολικά τα δέκα. Τα οποία μαζί με τουλάχιστον ακόμη
οκτώ αναβαθμισμένα S-70 AegeanHawkθα αποτελούν το «μακρύ χέρι» του Στόλου και
θα εξοπλίζουν τις καινούργιες FDI, τις κορβέτες που θα αποκτηθούν αλλά και τις
τέσσερις εκσυγχρονισμένες MEKO.
Επιπλέον όπως συνέβη και με τις φρεγάτες FDIοι Επιτελείς του Πολεμικού
Ναυτικού έχουν θέσει σε υψηλή προτεραιότητα την ανθυποβρυχιακή διαμόρφωση και
για τις καινούργιες κορβέτες που θα αποκτηθούν. Έτσι τόσο η Ιταλική πρόταση
της Fincantieriμε την Dohaόσο και η Γαλλική της NavalGroupμε την Gowind
περιέχουν ένα πανίσχυρο «πακέτο» το οποίο περιλαμβάνει σόναρ τρόπιδας
Kingklipκαι συρόμενο sonarCaptas-2. Συνδυασμός που δίνει σε κάθε κορβέτα
τεράστιες ανθυποβρυχιακές δυνατότητες οι οποίες σε συνδυασμό με τα
ανθυποβρυχιακά όπλα των πλοίων τις μετατρέπουν σε φόβητρο για κάθε εχθρικό
υποβρύχιο. Αν όμως οι καινούργιες κορβέτες θα αποτελούν πανίσχυρη Μονάδα
επιφανείας στον ανθυποβρυχιακό πόλεμο οι φρεγάτες FDIείναι το απόλυτο πολεμικό
πλοίο σε ανθυποβρυχιακό εξοπλισμό. Αφού διαθέτει το ακόμη πιο ισχυρό συρόμενο
Sonarμεταβλητού βάθους Captas-4 αλλά και το Sonar τρόπιδας Kingklip-2.
Η ανθυποβρυχιακή συσκευή (sonar) γάστρας (hull-mounted) Kingklip-2 της Thales
μέγιστης απόστασης εντοπισμού 25 χλμ. Το σύστημα εκτός από τον εντοπισμό των
εχθρικών υποβρυχίων παρέχει και συνεχή προειδοποίηση σε 24ωρη βάση για
επερχόμενη τορπίλη (Torpedo Alert) που έχει βληθεί από εχθρικό υποβρύχιο αλλά
και λειτουργία εντοπισμού – αποφυγής βυθισμένου αντικειμένου (Obstacle
Avoidance). Το σύστημα καλύπτει πλήρως τις απαιτήσεις Ανθυποβρυχιακού Πολέμου
του Πολεμικού Ναυτικού, αν λάβει κανείς υπόψη ότι είναι δυνατή η άμεση έναρξη
έρευνας για υποβρύχιο και η συνεχής ετοιμότητα εντοπισμού επερχόμενης
τορπίλης, χωρίς τις δεσμεύσεις ταχύτητας και δυνατότητας ελιγμών που επιβάλλει
στο πλοίο η χρήση του σόναρ μεταβλητού βάθους.
-Το ανθυποβρυχιακό σύστημα μεταβλητού βάθους CAPTAS 4 Compact (Combined Active
Passive Towed Array Sonar) που αποτελείται από ενεργητικό σόναρ VDS και
παθητικό Towed Array. Λειτουργεί σε χαμηλές συχνότητες (κάτω των 2 Khz) και
έχει δυνατότητα εντοπισμού σε αποστάσεις έως 150 χλμ (σε ιδεατές ωκεάνιες
συνθήκες). Το CAPTAS-4 παρέχει επίσης τη λειτουργία προειδοποίησης Torpedo
Alert μέσω του παθητικού Towed Array. Η χρήση του CAPTAS 4 ενδείκνυται σε
κατάλληλες βαθυθερμογραφικές συνθήκες και συγκεκριμένες γεωγραφικά θάλασσες με
μεγάλα βάθη, όπου γίνεται εκμετάλλευση της δυνατότητος εντοπισμού μέσω της
ζώνης σύγκλισης των ηχητικών κυμάτων (Convergence Zone) ή του βαθέως ηχητικού
διαύλου (deep sound channel). Το συγκεκριμένο σύστημα έχει αποδείξει στις
ασκήσεις του ΝΑΤΟ ότι αποτελεί τη βέλτιστη λύση για εντοπισμό υποβρυχίων σε
μεγάλες αποστάσεις (stand-off) εκτός του βεληνεκούς των τορπιλών βαρέως τύπου
των εχθρικών υποβρυχίων.
Επιπλέον το πλοίο διαθέτει για την αντιμετώπιση των εχθρικών υποβρυχίων και
τορπιλών, σύστημα αντιμέτρων τορπιλών Contralto της με δύο εκτοξευτές
αντιμέτρων Canto, που είναι εγκατεστημένοι στις δύο πλευρές άνωθεν του
υποστέγου ελικοπτέρου. Τα αντίμετρα βάλλονται στην περίπτωση εντοπισμού
επερχόμενης τορπίλης βαρέως τύπου που έχει βληθεί από υποβρύχιο. Και δύο
διπλούς τορπιλοσωλήνες για 4 τορπίλες ελαφρού τύπου MU90 οι οποίες που
βάλλονται κατά εχθρικού υποβρυχίου που θα εντοπιστεί στην περιοχή όπου
επιχειρεί το πλοίο.
Ενδεικτικό της αποτελεσματικότητάς τους είναι ότι πρόσφατα φρεγάτες FREMM του
Γαλλικού ναυτικού με τα εν λόγω συστήματα, συμπεριλαμβανομένου του Captas-4
βραβεύτηκαν για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά από τον 6ο Στόλο με το βραβείο
«Hook’em» ως αναγνώριση της καλύτερης επίδοσης μεταξύ των μονάδων του 6ου
Στόλου και άλλων συνεργαζόμενων Ναυτικών στον εντοπισμό και αντιμετώπιση
υποβρυχίων.