Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, την τελευταία 20ετία πρωταγωνιστεί στην Τουρκία,
αρχικά ως Δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, στην συνέχεια ως Πρωθυπουργός και
από το 2014 ως Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας.
Αφού κατάφερε να αυξήσει τις εξουσίες του και να αντέξει στο στρατιωτικό
πραξικόπημα, ονειρεύεται «τα σύνορα της καρδιάς του». Ποθεί να
αναβιώσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία, ως άλλος Μωάμεθ Πορθητής, ανακηρύσσοντας
τον εαυτό του Σουλτάνο και αρχηγό των απανταχού μουσουλμάνων. Το Λευκό Παλάτι
του των 300.000 τ.μ. και των 1000 δωματίων είναι έτοιμο για να στεγάσει την
«Νέα Υψηλή Πύλη» .
Όνειρο απατηλό; Ίσως ναι, ίσως και όχι… Παρά τον εκσυγχρονισμό της, η
Τουρκία ποτέ δεν απαρνήθηκε το αυτοκρατορικό της παρελθόν. Τα μνημεία και
παλάτια των Σουλτάνων συντηρήθηκαν και αξιοποιήθηκαν και οι τίτλοι ευγενείας,
στην τουρκική κοινωνία, άτυπα, παραμένουν και σήμερα ισχυροί.
Το φάντασμα του Ατατούρκ, η προτομή του οποίου υποδέχεται τους επισκέπτες σε
κάθε δημόσιο κτίριο, παραμένει και το μοναδικό εμπόδιο απέναντι στις
φιλοδοξίες του Προέδρου Ερντογάν. Η λατρεία στο πρόσωπο του ηγέτη, που
αναμόρφωσε και εκσυγχρόνισε την Τουρκία, την έβαλε σε δυτική τροχιά και την
μετέτρεψε σε κοσμικό κράτος, πλήρως απελευθερωμένο από τη θρησκεία, απαγόρευσε
την πολυγαμία, τον φερετζέ και το φέσι, θέσπισε την ισότητα των δύο φύλων και
πολλά άλλα σημαντικά, είναι βαθιά ριζωμένη στην ψυχή και στη
συνείδηση του τουρκικού λαού. Πώς να συναγωνιστεί μια τέτοια προσωπικότητα ο
πάλαι ποτέ φτωχός κουλουρτζής;
Προσπαθεί, λοιπόν, να αποδομήσει τον θρύλο του «Πατέρα των Τούρκων»
συσχετίζοντας εκ νέου το Ισλάμ με την κοσμική εξουσία και στρέφοντας την κοινή
γνώμη προς μια θεοκρατική αντίληψη. Σε αυτό το πλαίσιο, εντάσσεται και η
εκπεφρασμένη εδώ και χρόνια πρόθεση ανατροπής της ιστορικής απόφασης του 1934,
με την οποία ο Ατατούρκ μετέτρεψε την εμβληματική Αγιά Σοφιά, το σύμβολο των
απανταχού Χριστιανών, από τέμενος σε μουσείο.
Την περασμένη Πέμπτη 2 Ιουλίου, με μία συνεδρίαση που διήρκεσε
μόλις 17 λεπτά, το τουρκικό Συμβούλιο της Επικρατείας, εκδίκασε προσφυγή του
«Συνδέσμου Προσφοράς στα Βακούφια, τα Ιστορικά Μνημεία και το
Περιβάλλον», αποφαινόμενο, ως προς το εάν η Αγιά Σοφιά θα μετατραπεί
ξανά σε τζαμί, ότι αρκεί προς τούτο να εκδοθεί προεδρικό Διάταγμα. Με τον
τρόπο αυτό το Τουρκικό Δικαστήριο ανάβει το πράσινο φως στον Πρόεδρο Ερντογάν
ώστε να συνεχίσει τη ρητορική του επικίνδυνου νεοοθωμανισμού που προωθεί.
Μέχρι σήμερα, η αναθεωρητική στάση, οι απροκάλυπτες επεκτατικές
διαθέσεις της Τουρκίας και η αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά του Τούρκου Προέδρου,
δημιουργούσαν εντάσεις διμερείς αλλά και ενίοτε με τις μεγάλες δυνάμεις. Η
Αγιά Σοφιά, όμως … είναι μια υπόθεση τελείως διαφορετική!
Αν για τους μουσουλμάνους το κέντρο του κόσμου είναι η Μέκκα, για τους
Χριστιανούς απανταχού της γης είναι η Αγιά Σοφιά. Με τη μορφή που έχει σήμερα
άντεξε στο χρόνο και στους κατακτητές και στέκει στην ίδια θέση από το 537,
ακατάλυτο και πανανθρώπινο σύμβολο πίστης, ελπίδας και μεγαλείου και από το
1985 χαρακτηρισμένη από την UNESCO ως μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής
Κληρονομιάς.
Τέτοια σύμβολα δεν μπορούν να είναι αντικείμενα συναλλαγής ούτε μέσα
εκβιασμού. Χαρακτηριστικό είναι ότι ακόμη και οι Οθωμανοί αν και την
μετέτρεψαν σε τέμενος διατήρησαν την ονομασία της : Ayasofya. Αν,
λοιπόν, ο Τούρκος Πρόεδρος θελήσει να αλλοιώσει τον χαρακτήρα της για να
έχει ένα ακόμη διαπραγματευτικό χαρτί για τα παζάρια του, καλά θα κάνει να το
ξανασκεφτεί . Δεν θα βρει μπροστά του μόνο την Ελλάδα, που θα αντιδράσει
σθεναρά αλλά και ολόκληρο τον πολιτισμένο, Χριστιανικό και μη, κόσμο.
Και αν ο επίδοξος Σουλτάνος ονειρεύεται να ξεπεράσει τον Κεμάλ ή να μοιάσει
του Πορθητή, ας μελετήσει λίγο τις προσωπικότητες των δύο αυτών ανδρών.
Εκείνους, η Ιστορία τους έχει κρίνει και μπορεί να στάθηκαν μοιραίοι για τον
Ελληνισμό αλλά, σίγουρα απεδείχθησαν μεγάλοι ηγέτες για τον λαό τους. Ενώ η
ιστορία για τον Πρόεδρο Ερντογάν γράφεται ακόμη και το μόνο που έχει
καταφέρει, ήδη, είναι στις μηχανές αναζήτησης, δίπλα στο όνομά του να
εμφανίζονται οι προσδιορισμοί «Δικτάτορας» και «Αντίχριστος»!
Ne ekersen, onu biçersin λένε στην Τουρκία, δηλαδή ό,τι σπείρεις θα θερίσεις,
όπως άλλωστε λέμε κι εμείς στην Ελλάδα.
Και όποιος σπέρνει ανέμους, θερίζει θύελλες !
Νίκος Μανωλάκος
Αντιστράτηγος ε.α., Επίτιμος Δκτης ΑΣΔΕΝ,
Βουλευτής Α΄ Πειραιώς και Νήσων ΝΔ