ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΟΥΜΕ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΕΡΝΤΟΓΑΝ
Η ανάλυση δεδομένων είναι μια διαδικασία που ξεκινάει από την απόκτηση
ανεπεξέργαστων δεδομένων από διάφορες πηγές/πόρους και με μία διαδικασία
συνεχών αξιολογήσεων και ανατροφοδοτήσεων, τα μετατρέπει σε
πληροφορίες/σενάρια/υποθέσεις χρήσιμες για τη λήψη αποφάσεων από τους
διαμορφωτές της στρατηγικής ενός κράτους/οργανισμού/επιχείρησης.
Τα δεδομένα συλλέγονται και αναλύονται για να απαντήσουν σε ερωτήσεις, να
δοκιμάσουν υποθέσεις ή να διαψεύσουν θεωρίες.
Του υποναυάρχου ε.α. Στέλιου Φενέκου προέδρου Κοινωνίας Αξιών
Η στρατηγική ανάλυση δεδομένων είναι μια διαδικασία εποπτείας, συλλογής,
αξιολόγησης, καθαρισμού, σύνθεσης, επανελέγχου των απορριφθεισών πληροφοριών,
μετατροπής και αφηγηματικής εκφοράς της σύνθεσης των δεδομένων, με απλό και
κατανοητό λόγο που να αποκαλύπτει προθέσεις και σκοπούς του στρατηγικού
ανταγωνιστή, έτσι ώστε να επιτελούνται οι κάτωθι λειτουργίες:
1. Προσανατολισμός των συστημάτων πληροφοριών για εξόρυξη πληροφοριών, που
πριν δεν τις θεωρούσαμε σοβαρές ή ήταν ηθελημένα συγκαλυμμένες.
2. Σε κάθε στάδιο επανέλεγχος και ανατροφοδότηση του κύκλου συμπερασμάτων και
αφηγηματικής εκφοράς που προκύπτουν από την σύνθεση των δεδομένων.
3. Συγκριτική ανάλυση ως προς τις δικές μας στρατηγικές επιλογές, στον βαθμό
που αποτελούν ή μπορεί να αποτελέσουν εξαρτημένες μεταβλητές.
4. Τροφοδότηση και ανατροφοδότηση του κύκλου λήψης αποφάσεων.
5. Αναθεώρηση και βελτίωση των στρατηγικών μας επιλογών και του
μεσο-μακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδιασμού με τα νέα δεδομένα, είτε αυτά
αποτελούν εξαρτημένες μεταβλητές είτε όχι ως προς τις στρατηγικές μας επιλογές
(φανερά μπορεί να μην αποτελούν, πάντα όμως πρέπει να ελέγχουμε τον βαθμό
αυτονομίας είτε εξάρτησης που μπορεί να υπάρχει κρυμμένος λόγω έλλειψης
πληροφοριών είτε μπορεί να αναδειχθεί στο μεταβλητό πολύπλοκο διεθνές
περιβάλλον).
Η στρατηγική ανάλυση δεδομένων έχει πολλές πτυχές και προσεγγίσεις, που
περιλαμβάνουν διαφορετικές τεχνικές με μια ποικιλία ονομάτων και
χρησιμοποιείται σε διαφορετικούς τομείς πολιτικής, στρατηγικής, οργανισμών,
επιχειρήσεων, επιστημών και κοινωνικών επιστημών, λήψης αποφάσεων, βοηθώντας
κράτη, οργανισμούς και επιχειρήσεις να λειτουργούν πιο αποτελεσματικά στον
σκληρό και ανελέητο στρατηγικό ανταγωνισμό ως προς τους σκοπούς και τα μέσα.
ΕΞΟΡΥΞΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Πριν λίγο καιρό μου πρότειναν από ένα από τα κεντρικά κανάλια να αναλάβω την
πληροφόρηση του κοινού στα ζητήματα στρατηγικής, άμυνας και εξωτερικής
ασφάλειας.
Βρήκα την ιδέα εξαιρετική ως μέθοδο για το κανάλι, όχι μόνο για την
συνεκτικότητα και την συνέχεια που θα παρουσίαζε μία τέτοια προσπάθεια ως προς
την αξιολόγηση και την σύνθεση των πληροφοριών και των γεγονότων, όσο γιατί με
τον τρόπο αυτό, η δημοσιογραφία στους συγκεκριμένους τομείς θα μπορούσε να
κάνει εξόρυξη της χρήσιμης πληροφορίας η οποία μέχρι τώρα ήταν αδιάφορη,
χαμένη στο πλήθος των διάσπαρτων πληροφοριών είτε κρυφή και συγκεκαλυμμένη
τεχνηέντως.
Η εξόρυξη θα έδινε στο κανάλι την δυνατότητα ανακατεύθυνσης του ρεπορτάζ σε
αδιερεύνητα ή αδιάφορα μέχρι τώρα πεδία, που όμως έχουν κρυφή συνάφεια με
συγκεκριμένες δράσεις (που έμεναν κρυφές ή δεν δικαιολογούντο), και την
πρωτοπορία στην ολοκληρωμένη παρουσίαση των ειδήσεων αλλά και καλύτερη σύνθεση
και αφηγηματική εκφορά της σύνθεσης έναντι των άλλων καναλιών.
Στενοχωρήθηκα που δεν αποδέχθηκα την πρόταση, όμως είμαι πρόεδρος στην
«κοινωνία αξιών» και θεωρώ ότι δεν συνάδει μία τέτοια μόνιμη συνεργασία.
Το κανάλι συνέχισε την προσπάθειά του προς αυτήν την κατεύθυνση, της μόνιμης
συνεργασίας με εξαίρετο συνεργάτη, με πραγματικά καλύτερα αποτελέσματα στην
συνολική εικόνα, όμως δεν εμβάθυνε στην έννοια της εξόρυξης των πληροφοριών,
που την θεωρώ κρισιμότατη δυνατότητα που θα μπορούσε να κάνει την διαφορά σε
στρατηγικό επίπεδο.
Η εξόρυξη δεδομένων είναι μια συγκεκριμένη τεχνική εύρεσης και ανάλυσης
δεδομένων, μία ανάγκη που προκαλείται από τα αποτελέσματα μη φανερών δράσεων
και εξαρτημένων γεγονότων/πληροφοριών που αφορούν την στρατηγική του αντιπάλου
και τα οποία αποτελέσματα δεν δικαιολογούνται από τις διαθέσιμες πληροφορίες
και την ανάλυση τους που έχει γίνει μέχρι τώρα.
Η εξόρυξη δεδομένων ακολουθεί ανάποδη πορεία, ξεκινάει από την ανάγκη
δικαιολόγησης συγκεκριμένων ενεργειών/αποτελεσμάτων, που δεν αιτιολογούνται
από τις μέχρι τώρα διαθέσιμες πληροφορίες. Τότε οι πόροι πληροφόρησης
ανακατευθύνονται σε συγκεκριμένες περιοχές ενδιαφέροντος για εξόρυξη, με σκοπό
την ανακάλυψη γνώσεων για προγνωστικούς κυρίως αλλά και περιγραφικούς σκοπούς.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ – ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ – ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Στο επίπεδο της εφαρμογής, η ανάλυση δεδομένων μπορεί να χωριστεί σε
"Περιγραφική Ανάλυση Δεδομένων" (Descriptive Data Analysis, "Διερευνητική
Ανάλυση Δεδομένων" (EDA-Exploratory Data Analysis) και "Επιβεβαιωτική Ανάλυση
Δεδομένων" (CDA-Confirmatory Data Analysis).
Η Διερευνητική Ανάλυση (EDA) επικεντρώνεται στην ανακάλυψη νέων δυνατοτήτων
στα δεδομένα, ενώ η Επιβεβαιωτική Ανάλυση (CDA) επικεντρώνεται στην
επιβεβαίωση ή βελτίωση της αρχικής αφηγηματικής εκφοράς της σύνθεσης και των
υποθέσεων.
Καταλήγοντας
Η ανωτέρω περιγραφική παράθεση των εργαλείων της ανάλυσης
πληροφοριών/γεγονότων, της εξόρυξης πληροφοριών και της μεθόδου
ανατροφοδότησης των στρατηγικών επιλογών κάθε στρατηγικού ανταγωνιστή, έχει ως
σκοπό να καταλάβουμε τον μεθοδικό τρόπο με τον οποίο πρέπει να αναλύσουμε τις
σύνθετες και πολυεπίπεδες πολιτικές και στρατηγικές επιλογές του Ερντογάν.
Γιατί είναι δεδομένο ότι οι ενέργειές του και οι αποφάσεις του εμφανίζουν
μεγάλο βαθμό αδικαιολόγητων μεταβολών (που δεν δικαιολογούνται από την
επιφανειακή -περιγραφική ανάλυση σε πρώτο επίπεδο), μεγάλο βαθμό
αντιφατικότητας αλλά και ότι πολλές από τις ενέργειές του προκαλούν (ή μπορεί
να προκαλέσουν) ένα υπόγειο ρεύμα συγκεκαλυμμένων και εξαρτημένων δράσεων από
πολλούς δρώντες στο εσωτερικό αλλά και το εξωτερικό της Τουρκίας.