Έπεσαν οι υπογραφές στο Κάιρο μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, με την Τουρκία να
μην μπορεί να κρύψει την «δυσφορία» της.
Οργή επικρατεί στην Τουρκία για την πολύ σημαντική συμφωνία που υπέγραψαν
Ελλάδα και Αίγυπτος, με την οποία καθορίζονται οι περιοχές Έρευνας και
Διάσωσης, οι οποίες ταυτίζονται πλέον με τα FIR Αθήνας και Καΐρου.
«Στη Συμφωνία καθορίζονται τα όρια της δικαιοδοσίας και των περιοχών ευθύνης
για την Έρευνα και Διάσωση μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου που ταυτίζονται με τα
FIR Αθηνών και Καΐρου αντίστοιχα, με πλήρη εφαρμογή και απόλυτο σεβασμό του
Διεθνούς Δικαίου. Σε αντιδιαστολή, τα αποκαλούμενα Μνημόνια Συνεργασίας μεταξύ
της Τουρκίας και της Κυβέρνησης της Τρίπολης, συνιστούν συμπεριφορές
παράνομες, παραβατικές, άκυρες και αποσταθεροποιητικές» τόνισε ο Νίκος
Παναγιωτόπουλος αμέσως μετά την υπογραφή του μνημονίου κατανόησης.
Το κομβικότερο σημείο της συμφωνίας είναι η αναγνώριση ότι τα όρια του FIR
των δύο χωρών ταυτίζονται με την περιοχή που ασκείται η Έρευνα και Διάσωση
(SAR). Σύμφωνα με τη Σύμβαση του Αμβούργου του 1979, οι περιοχές ευθύνης για
επιχειρήσεις Έρευνας και Διάσωσης καθορίζονται από συμφωνίες των
ενδιαφερομένων παράκτιων κρατών. Στο ίδιο πλαίσιο είχε προηγηθεί η
οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου με την οποία οι δύο χώρες
αναγνωρίζουν μέσω επίσημης διμερούς συμφωνίας ότι η περιοχή νοτίως της
Κρήτης και του Ανατολικού Αιγαίου μέχρι τις αιγυπτιακές ακτές ελέγχεται
αποκλειστικά από την Αθήνα και το Κάιρο.
Η συμφωνία αυτή είναι καταλυτική καθώς από το μακρινό 1988 η Τουρκία
διεκδικεί Έρευνα και Διάσωση εντός του FIR Αθηνών, μέχρι τον 26ο μεσημβρινό,
ενώ τον Οκτώβριο του 2020 επιχείρησε να επεκτείνει και πάλι μονομερώς τα
όρια και στην Ανατολική Μεσόγειο φτάνοντας στα 6 ναυτικά μίλια από την Κρήτη
και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, με την αιτιολογία μάλιστα, ότι
«προστατεύει» τα ερευνητικά της πλοία.
Διπλωμάτες σημειώνουν, ότι ενώ τα όρια του FIR είναι καθορισμένα από τον
Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO), η Τουρκία αλλάζοντας μονομερώς
τα όρια Έρευνας και Διάσωσης, προσπαθεί να επεκτείνει τη δυνητική της
κυριαρχία σε περιοχές του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου. Το μνημόνιο
κατανόησης Ελλάδας Αιγύπτου ωστόσο, έρχεται να βάλει τέλος στο αναθεωρητικό
αφήγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας» καθώς πρόκειται για ένα ακόμη σημαντικό βήμα
νομιμότητας και εφαρμογής του διεθνούς δικαίου, μετά την ελληνοαιγυπτιακή
συμφωνία για τον καθορισμό ΑΟΖ.
Η Ελλάδα έχει υπογράψει αντίστοιχες συμφωνίες με την Ιταλία το 2000, με τη
Μάλτα το 2008 και με την Κύπρο το 2014. Με την προσθήκη της Αιγύπτου, η
Αθήνα κλείνει όλα τα ανοιχτά μέτωπα πλην δύο, της Λιβύης με την οποία
μοιράζεται μια πολύ μικρή περιοχή όπου το FIR της συναντά το FIR της
Τρίπολης και φυσικά με την Τουρκία. Παρ’ όλα τα παραπάνω η Τουρκία επιμένει
να εμφανίζεται σαν ταραξίας στην περιοχή, καθώς αρνείται να εφαρμόσει τις
διεθνείς συνθήκες και να ασπαστεί τη νομιμότητα, είναι η Άγκυρα.