Η μεγαλύτερη μάχη στα πάνω από 20 χρόνια της κυριαρχίας του Ρετζέπ Ταγίπ
Ερντογάν και ο διακαής του πόθος να παραμείνει ο απόλυτος άρχοντας της
Τουρκίας μετά τις επερχόμενες εκλογές, σε συνδυασμό με την ανείπωτη τραγωδία
των καταστροφικών σεισμών του Φεβρουαρίου, αλλάζουν τα δεδομένα και
διαμορφώνουν νέες οικονομικές και γεωπολιτικές ισορροπίες.
Η Τουρκία, στον απόηχο των σεισμών που είχαν ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή
τους περίπου 46.000 άνθρωποι και να σημειωθούν υλικές ζημιές που ενδέχεται να
φτάσουν ακόμη και το αστρονομικό ποσό των 100 δισ. δολαρίων, δέχεται σημαντική
βοήθεια από τον Αραβικό Κόσμο. Είναι απίστευτο κι όμως αληθινό. Ενώ οι αρχικές
εκτιμήσεις τοποθετούσαν το κόστος των καταστροφών λίγο πάνω από τα 30 δισ.
δολάρια, η Παγκόσμια Τράπεζα, ο ΟΗΕ και η Ευρωπαϊκή Ένωση, ανεβάζουν τον
«λογαριασμό» στα 100 δισ. ευρώ, στην έκθεση που θα παρουσιάσουν την ερχόμενη
Δευτέρα, στη Διάσκεψη των Δωρητών που θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες.
Πέρα όμως από την ανείπωτη τραγωδία, έρχονται και εκλογές και ο Ερντογάν θα
πορευτεί προς αυτές με τα πετροδολάρια των Αράβων. Με αυτά θα δώσει υποσχέσεις
για γρήγορη και πάνω απ’ όλα ασφαλή ανοικοδόμηση των περιοχών που
ισοπεδώθηκαν, με αυτά θα διαμορφώσει το αφήγημα των επόμενων ετών, με αυτά θα
προσπαθήσει να κλείσει τη «μαύρη τρύπα» του ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών
συναλλαγών.
Ένα έλλειμμα που όπως έγινε χθες γνωστό ανήλθε στο ιστορικό ρεκόρ των 8,8 δισ.
δολαρίων τον Ιανουάριο, στέλνοντας την τουρκική λίρα σε νέο ιστορικό χαμηλό
έναντι του αμερικανικού νομίσματος, ξεπερνώντας για πρώτη φορά τις 19
λίρες/δολάριο. Την ίδια ώρα, ο πληθωρισμός καλπάζει και φτωχοποιεί ολοένα και
περισσότερο τους Τούρκους. Το 55,2% του Φεβρουαρίου δεν είναι το ίδιο
εντυπωσιακό με το 85,5% του περασμένου Οκτωβρίου, όμως προσοχή, διότι η
τελευταία μέτρηση του 55,2% έχει βάση σύγκρισης το 60% που διαμορφωνόταν πέρσι
τέτοια εποχή ο πληθωρισμός.
Αυτός είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, ο λόγος που η Σαουδική Αραβία κατέθεσε
την περασμένη Δευτέρα στην Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας (CBRT) το διόλου
ευκαταφρόνητο ποσό των 5 δισ. δολαρίων. Γιατί η δημοσιονομική θέση της
Τουρκίας είναι ιδιαίτερα εύθραυστη, μετά την εξαΰλωση συναλλαγματικών
αποθεμάτων της τάξης των 120 δισ. δολαρίων από τον γαμπρό του Ερντογάν, Μπεράτ
Αλμπαϊράκ, όταν από τη θέση του υπουργού Οικονομικών, προσπαθούσε να
αποκρούσει την επίθεση που δεχόταν η τουρκική λίρα, στον απόηχο της κρίσης του
2018.
Η ένεση ρευστότητας δείχνει ότι οι σχέσεις Τουρκίας-Σ. Αραβίας έχουν βελτιωθεί
πάρα πολύ, αφήνοντας πίσω έως ένα βαθμό, τη δολοφονία του Κασόγκι το 2018 στο
Προξενείο της Σ. Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη.
Η δεύτερη ένεση ρευστότητας από τον Αραβικό Κόσμο είναι η εμπορική συμφωνία
που υπέγραψε την περασμένη εβδομάδα η Τουρκία με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα,
μέσω της οποίας το διμερές εμπόριο θα ανέλθει στα 45 δισ. δολάρια έως το 2028
(σήμερα είναι κοντά στα 19 δισ. δολάρια). Στόχος είναι να δημιουργηθούν πάνω
από 25.000 νέες θέσεις εργασίας, ενώ τα ΗΑΕ γίνονται ο έκτος μεγαλύτερος
εμπορικός εταίρος της Τουρκίας.
Υπενθυμίζεται ότι οι σχέσεις Τουρκίας-ΗΑΕ έχουν περάσει από σαράντα κύματα. Τα
ΗΑΕ έχουν κατηγορηθεί από το περιβάλλον του Τούρκου προέδρου ότι υποστήριξαν
την απόπειρα πραξικοπήματος το καλοκαίρι του 2016. Όμως πέρσι το καλοκαίρι το
επενδυτικό fund των ΗΑΕ αγόρασε το 50% των μετοχών τουρκικής εταιρείας που
συνδέεται με τον Ερντογάν, δείχνοντας ότι κάτι έχει αλλάξει σε διπλωματικό
επίπεδο.
Τα περίπου 50 δισ. δολάρια που θα εισρεύσουν στην Τουρκία από τους Άραβες
έχουν ουσία, τόσο σε οικονομικό, όσο και σε γεωπολιτικό επίπεδο. Διότι εκτός
από τις δεδομένες ανάγκες που έχει η Τουρκία μετά τον σεισμό της 6ης
Φεβρουαρίου - καταστράφηκαν 214.000 κτίρια σε 11 από τις 81 επαρχίες της χώρας
- υπάρχουν και οι επικείμενες πολιτικές εξελίξεις.
Σαουδική Αραβία και ΗΑΕ στηρίζουν με τις κινήσεις τους τον Ερντογάν και
αναμένουν από τον Τούρκο πρόεδρο να δείξει και αυτός στην πορεία παρόμοιες
διαθέσεις σε γεωπολιτικό επίπεδο. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε την οικονομική ισχύ
της Σ. Αραβίας αλλά και το γεγονός ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα βρίσκονται
πλέον, για πρώτη φορά στην ιστορία τους, στο top 10 του Παγκόσμιου Δείκτη
Ήπιας Ισχύος, με τη χώρα του Κόλπου να πετυχαίνει άνοδο πέντε θέσεων μέσα σε
ένα χρόνο, στη 10η θέση, από 15η θέση πέρσι.